De klinkende verkiezingsoverwinning van de kartellijst SP.A-Spirit hoeft niet meteen gevolgen te hebben voor de machtsverhoudingen in een eventuele nieuwe paarse regering. Dat zegt Bart Somers, VLD-lijsttrekker in Antwerpen.
Zoals zijn partijgenoten is ook Bart Somers, burgemeester van Mechelen en lijsttrekker van de VLD in Antwerpen, erg blij met de verkiezingsresultaten. ‘De VLD zat bij de verkiezingen van 1999 al op een historisch hoogtepunt’, analyseert de coming man van de Vlaamse liberalen. ‘Ook in een internationaal perspectief bekeken, deden wij het al bijzonder goed. In deze verkiezingscampagne moes- ten we afrekenen met twee scheurlijsten, van Ward Beysen en Leo Govaerts. Toch hebben we onze score nog aanzienlijk kunnen verbeteren. Bijna 25 procent van de kiezers schaart zich achter het politieke project van de VLD. Dat is een ongelooflijke evolutie.’
De vooruitgang van de VLD wordt enigszins overschaduwd door de geweldige resultaten van SP.A-Spirit.
BART SOMERS: Wat Steve Stevaert heeft gedaan, is een ongelooflijke prestatie. Hij heeft als het ware van drie partijen één partij gemaakt. Maar in tegenstelling tot onze partij kwam de socialistische partij natuurlijk van een historisch dieptepunt. De SP.A was de kleinste sociaal-democratische partij in Europa. Nu hebben ze het verlies van vier verkiezingen in één klap goedgemaakt. En dat is goed voor de democratie: de politieke versplintering is een halt toegeroepen.
Steve Stevaert klopt premier Guy Verhofstadt in de voorkeurstemmen. Wat moet de VLD daaruit leren?
SOMERS: Dat is een moeilijke vraag. Wat ik in Stevaert altijd heb bewonderd, is zijn manier van communiceren. Hij praat menselijke, begrijpelijke taal, die duidelijk aanslaat. Maar Guy doet het op zijn manier ook goed.
De reusachtige winst van SP.A-Spirit zal gevolgen hebben voor de machtsverhoudingen in een tweede paarse regering.
SOMERS: Dat weet ik nog niet zo. In de vorige regering hadden we een coalitie van drie partijen: VLD, SP.A en Agalev. Nu zijn er opnieuw drie partijen: VLD, SP.A en Spirit. Bert Anciaux heeft duidelijk gezegd dat hij met Spirit ook een aparte fractie in het parlement wil vormen. De VLD zal eerder sterker staan tegenover SP.A-Spirit dan het stond tegenover SP.A en Agalev samen.
Wordt het inhoudelijk gemakkelijker samenwerken, zonder Agalev maar met Spirit?
SOMERS: SP.A en Spirit hebben natuurlijk wel een gemeenschappelijk basisprogramma. We zullen dus maar twee programma’s met elkaar moeten proberen te verzoenen. Maar het is af te wachten hoe Spirit zich als regeringspartner zal gedragen. Er zijn ook externe factoren, ik denk aan de weinig rooskleurige economische toestand, die spanningen tussen eventuele coalitiepartners kunnen veroorzaken.
Nogal wat leden van uw partij hebben tijdens de campagne flink ingebeukt op de groenen. Een jammere zaak, als je nu de desastreuze resultaten van Agalev bekijkt?
SOMERS: Ik heb mij nooit laatdunkend over de groenen uitgelaten. Ik heb nu ook geen leedvermaak. Wij hebben ook verkiezingen verloren, wij weten wat het is. Al was het bij ons minder drastisch, natuurlijk. Maar het is niet omdat de groenen er niet meer bij zullen zijn dat de bekommernis om het leefmilieu niet meer aan bod zal komen in een paarse regering. Natuurlijk zal de invulling die wij daaraan geven, vaak wel anders zijn.
De SP.A heeft Agalev in de feiten zo goed als opgeslokt. Kan de VLD, nu ze zich als centrumpartij opstelt, op termijn hetzelfde doen met de CD&V?
SOMERS: We hebben in dat opzicht al een hele weg afgelegd. In 1985 behaalde de toenmalige PVV nog geen vijftien procent van de stemmen. Ik geloof ook niet dat partijen een sociologisch plafond hebben, zoals wel eens wordt gezegd. Wij kunnen nog een heel eind voort groeien. Maar wij doen dat rustig aan, stap voor stap.
U was lijsttrekker voor de VLD in Antwerpen. De partij gaat 1,9 procent vooruit en u haalt een zesde zetel binnen. U bent een gelukkig man.
SOMERS: Zeer zeker. Antwerpen was voor de VLD de zwakste provincie. We hadden de concurrentie van Ward Beysens scheurlijst, Liberaal Appel, en we moesten optornen tegen een heel sterk Vlaams Blok. Bovendien moest ik als burgemeester van Mechelen mij in de hele provincie zien waar te maken. In die moeilijke omstandigheden zijn wij erin geslaagd een zesde zetel te veroveren. Dat is toch mooi?
De Antwerpse stadhuissoap rond de Visa-kaarten heeft weinig invloed gehad op het stemgedrag.
SOMERS: Dat heeft mij niet verbaasd. Ik heb nooit gedacht dat die affaire het Vlaams Blok veel stemmen ging opleveren.
Patrick Dewael kondigde vorige week aan naar de federale regering te willen overstappen. Maar kan hij verdwijnen als minister-president op een moment dat de Vlaamse regering door het verwachte vertrek van de groene ministers in crisis verkeert?
SOMERS: Natuurlijk wel. Hij kan toch zelf niet de rol van de twee groene ministers overnemen? En de VLD heeft genoeg getalenteerde mensen in huis om hem aan het hoofd van de Vlaamse regering te vervangen.
Bent u, bij een eventuele stoelendans onder VLD-excellenties, kandidaat voor het partijvoorzitterschap?
SOMERS: Ik ben burgemeester van Mechelen en ik ben volksvertegenwoordiger. Ik ben daar zeer vereerd mee. En ik ga proberen die twee jobs goed te doen.
Christine Albers