Begin januari gaat in Las Vegas de grootste vakbeurs voor consumentenelektronica ter wereld van start. Gary Shapiro, voorzitter van de Amerikaanse Consumer Electronics Association en organisator van de beurs, weet zeker dat er nog groei zit in de sector: ‘The best is yet to come.’

CES, 8-11 januari, Las Vegas. Onder de sprekers bevinden zich Bill Gates (Microsoft), Carly Fiorina (HP), Fumio Ohtsubo (Panasonic) en Gary Forsee (Sprint).

Blijft de markt van de consumenten- elektronica immuun voor de techno- depressie? Het lijkt er wel op, als het bezoekersaantal van de Consumer Electronics Show (CES) als graadmeter geldt. De grootste vakbeurs in zijn soort ter wereld wordt elk jaar nog een beetje groter. Voor de volgende editie, die zoals altijd begin januari plaatsvindt in Las Vegas, is dat niet anders. CES verwacht meer dan 120.000 analisten en journalisten en telt 2300 exposanten die hun nieuwe waren komen tonen. Een opmerkelijk succes, gezien de aanhoudend zwakke economie en de wereldwijde terugval in de verkoop van pc’s, gsm’s en andere elektronica. ‘Reeds in maart van dit jaar, was 80 procent van alle beschikbare expositieruimte verkocht’, vertelt Gary Shapiro, voorzitter van de Amerikaanse Consumer Electronics Association en organisator van de CES. ‘Meer dan 90 procent van de bedrijven die zich inschrijven, komen het jaar daarna opnieuw.’

Wat een contrast met de eveneens in Las Vegas gehuisveste ICT-beurs Comdex, eind jaren negentig waanzinnig populair, maar sinds de dotcomcrash geslonken tot een evenement met 50.000 bezoekers. Shapiro: ‘Ik kan niet ontkennen dat wij verschillende klanten hebben die vroeger alleen naar Comdex gingen, maar ik vind het spijtig wat die beurs heeft meegemaakt. Zo’n terugval wens ik geen enkele concurrent toe. Zeker niet als ik geloof dat we naast elkaar kunnen bestaan.’ CES heeft nooit het sex-appeal gehad van Comdex, maar kende in zijn 37-jarige bestaan wel gouden momenten, zoals de officiële première van de cd-speler, MiniDisc, dvd en HDTV. Shapiro: ‘We hebben bedrijven hier zien groeien van een ambitieuze start-up tot een grote marktspeler. AOL (America Online) is zelfs op CES opgericht. Daar zijn we trots op. We zien onszelf namelijk als een organisatie met een opdracht: we begeleiden bedrijven bij de ontwikkeling van hun business. Vandaar dat we elk jaar een deel van onze expositieruimte voorbehouden aan jonge bedrijven die een goed idee of product hebben en dat openbaar willen maken. Die bieden we een breed platform aan, tegen een bescheiden prijs. We beseffen immers dat innovatie en creativiteit vaker voortkomen uit kleine bedrijven dan uit mastodonten. Denk maar aan Palm, Handspring, Dell… We kennen die bedrijven al van toen ze piepklein waren.’

De zogenaamde technodepressie heeft de pc-industrie zware klappen toegebracht, maar de consumentenelektronica is volgens u immuun voor recessie. Een beetje misleidend, nee? Het zijn toch vooral games en dvd die voor de goede cijfers zorgen.

GARY SHAPIRO: Heb ik ooit gezegd dat onze industrie recession-proof is? Dat klopt natuurlijk niet helemaal. Ik stel niettemin vast dat jaar na jaar nieuwe technologieën op onze beurs worden voorgesteld. Ik denk aan de overgang van analoog naar digitaal in de fotografie en de audiosystemen, de toegenomen processorsnelheid in de pc’s, de steeds hogere opslagcapaciteit van geheugen- en bewaarmodules… Die evoluties leveren een breed aanbod aan nieuwe producten op. Daarnaast zijn we zowat de enige industrie die nog nooit een prijsverhoging heeft aangekondigd. Integendeel, de scherpe concurrentie maakt dat de prijzen voortdurend zakken. Wat altijd een goede manier is om consumenten te lokken. Die krijgen steeds meer voor steeds minder geld.

De gsm-verkoop komt na twee moeilijke jaren eindelijk weer op gang. Was die daling gewoon het gevolg van de technodepressie of was ze er integendeel mede de oorzaak van? Anders gezegd: hebben de producenten iets verkeerd gedaan?

SHAPIRO: Ze hebben aan den lijve ondervonden dat de wereldeconomie in een dip zit, maar misschien hebben ze ook ontdekt dat ze hun marketing en verkoop moesten verfijnen. Oké, we hebben ook lang moeten wachten op echte vernieuwingen. Die komen er nu, dankzij de intrede van video en games in de telefonie. Het blijft natuurlijk de vraag hoe de consument reageert, dat is nog even afwachten.

Maakt u zich zorgen over de toekomst?

SHAPIRO: Niet over een mogelijke vertraging van de technologische ontwikkeling. Waar ik me zorgen over maak, is in hoeverre politieke spanningen en oorlogen het koopgedrag kunnen beïnvloeden. Maar ik hoop dat ik daar verder geen vragen over hoef te beantwoorden.

Een eigen theorie: veel producenten lanceren hun producten te vroeg, omdat ze inkomsten nodig hebben om de kosten van hun onderzoek en ontwikkeling te dekken. Begrijpelijk, maar de consument is er wel de dupe van, want hij koopt technologie die nog niet biedt wat hij verwacht. Zijn frustratie zou wel eens mee aan de grondslag kunnen liggen van de technologiecrisis.

SHAPIRO: Het klopt dat sommige producten te vroeg worden gelanceerd, op een moment dat het onderzoek nog niet is voltooid. Iedereen wil de eerste zijn met een nieuw product, dus is er geen tijd te verliezen. Gevolg: vroege kopers betalen te veel. Misschien kopen ze zelfs een product dat binnen afzienbare tijd verouderd is of verdwijnt. Ik wil daar echter aan toevoegen dat de consument zelden teleurgesteld is in elektronica. Ik baseer die stelling op de onderzoeken naar klanttevredenheid die we uitvoeren. Bovendien: de scherpe concurrentie speelt in het voordeel van de consument. Die is en blijft de grote winnaar. Liever deze gang van zaken dan producenten die nieuwigheden met vertraging lanceren. Dat zou niet alleen verkeerd zijn, maar ook illegaal. De evolutie vertragen en ondertussen de prijs van bestaande technologie kunstmatig hoog houden, is onaanvaardbaar.

Topman Craig Barrett van chipproducent Intel spreekt van een ‘rooskleurige toekomst’ omdat de huidige generatie jongeren als eerste is opgegroeid met technologie en er dus niet bang van is. Als die jongeren straks een eigen inkomen hebben…

SHAPIRO: Wie ben ik om Craig Barrett tegen te spreken?! Je kunt natuurlijk niet naast het feit dat de tieners van vandaag buitengewoon technologie-minded zijn. Zij tonen aan hoe technologie het leven makkelijker en leuker maakt, zij zijn de eersten om nieuwigheden op te pikken. Dus ja, ik deel de overtuiging van Craig Barrett: the best is yet to come. Bijzonder is trouwens dat die jongeren helemaal zelf beslissen hoe ze technologie gebruiken, ze laten hun gedrag niet voorschrijven door de producenten.

Ziet u in uw kristallen bol welke de topproducten zullen zijn binnen drie of vijf jaar?

SHAPIRO: De opkomst van platte beeldschermen en de evoluties in LCD-technologie maken dat ons televisietoestel er over vijf jaar helemaal anders uitziet. Wat de gemiddelde consument wellicht vreemd in de oren klinkt, omdat hij meer verandering verwacht in andere domeinen en ervan uitgaat dat zijn tv-toestel nog wel tien jaar meegaat. Niet dat zijn huidig toestel snel defect zal gaan, maar de drang naar verandering wordt volgens mij wel groot. In de audiosector verwacht ik een definitieve doorbraak van MP3 in verschillende vormen en zie ik Dolby Surround Sound uitgroeien tot standaard. In dvd krijgen we de opkomst van blue laser, high definition en surround sound, die het beste van twee werelden û audio en video û verenigen. Mobiele telefoons zullen bijna allemaal voorzien zijn van kwalitatief hoogstaande én goedkope schermpjes. Onze pc’s zullen aangesloten zijn op het internet via een breedbandverbinding, waardoor we hoogkwalitatieve videobeelden kunnen bekijken over het hele scherm. Ook laptops en handhelds zullen een snelle internetverbinding hebben, bovendien draadloos. Informatie wordt nog vlotter beschikbaar, live on the go.

Draadloze netwerktechnologie en breedbandinternet worden aangehaald als hoekstenen van de ICT van de 21e eeuw. Draadloze netwerken zijn evenwel heel kwetsbaar, doordat ze makkelijk toegankelijk zijn voor buitenstaanders met slechte bedoelingen. Kortom, belangrijke issues rond beveiliging en privacy!

SHAPIRO: Ja, maar die issues heb je evengoed met de ‘gewone’ netwerkverbindingen. Tot op heden is men er niet in geslaagd om honderd procent veilige internetverbindingen te ontwikkelen. Draadloos of niet. Firewalls of geen firewalls. Ik wil de problemen niet onder de mat schuiven, maar discussies over veiligheid en privacy kunnen de vooruitgang niet stuiten. Gebruiken mensen hun mobiele telefoon minder omdat het gevaar bestaat dat iemand hun signaal onderschept? Gebruiken we onze kredietkaart minder in het restaurant omdat we het risico lopen dat iemand onze bankrekening plundert? Ik dacht het niet. Weet je, de mensen ervaren veiligheid en privacy als minder doorslaggevend dan analisten denken. Dat leert ons de geschiedenis. Zelden of nooit is een goed product gestrand op zulke problemen. We zijn bereid om een stuk van onze veiligheid of privacy op te geven als we daardoor een betere dienstverlening krijgen. Het gebruik van een kredietkaart is daar het beste voorbeeld van.

Een probleem-in-wording: de levensduur van batterijen. Het is geweldig dat we games kunnen spelen op onze gsm en videobeelden op het schermpje kunnen bekijken, maar die toepassingen vreten aan de batterij, die niet voorzien is op zoveel multimediaal verkeer.

SHAPIRO: Zeer terechte opmerking. In hun streven naar steeds lichtere en compactere toestellen, gebruiken gsm-producenten steeds kleinere batterijen. Die logischerwijs ook een kleinere capaciteit hebben. Het probleem zou geen probleem zijn als we opnieuw overschakelen naar grotere toestellen, maar wie is bereid om het comfort van een klein telefoontoestel op te geven? Daarbij komt nog dat de vooruitgang in de batterijtechnologie traag verloopt. Gelukkig verbruiken bepaalde componenten van de gsm minder energie dan enkele jaren geleden, maar dat lost slechts een stuk van het probleem op.

Elektronica-visionairen als Bill Gates voorspellen dat alle mogelijke apparaten in huis, van de microgolfoven en de wasmachine tot de tv en dvd-speler en van de ijskast tot de verwarming, straks zullen worden bestuurd door een centraal computersysteem dat een keten van technologieën vormt. Prachtig, maar wat als een belangrijke schakel in die keten het begeeft? Dan bestaat het risico dat onze ‘connected home’ plots helemaal stilvalt en we in de duisternis zitten.

SHAPIRO: Ik heb het onlangs thuis meegemaakt: mijn home entertainment system viel uit, zonder dat ik wist wat er scheelde. Gelukkig is mijn vrouw heel handig in die dingen. Zij heeft het defect hersteld. Maar goed, de gemiddelde consument heeft natuurlijk niets aan dat verhaal. Het klopt dat een keten zo sterk is als zijn zwakste schakel, maar de auto-industrie bewijst dat een defect niet noodzakelijk de hele zaak doet stilvallen. Er moet al veel gebeuren vooraleer je wagen het begeeft. Nochtans bestaat die wagen ook uit een keten van moderne technologieën, die allemaal met elkaar verbonden zijn. Nieuwe systemen worden steeds meer zelfgenezend: een defect aan één element wordt opgevangen door andere elementen.

Wat wordt de centrale motor van onze ‘connected home’? Een bedrijf als Dell schuift, om evidente redenen, de pc naar voren. Terwijl Sony om even evidente redenen zegt dat de toekomst bij de tv ligt.

SHAPIRO: Ik heb me voorgenomen me niet te mengen in die heilige oorlog. Sta me toe om de discussie te verschuiven naar een andere vraag: krijgen we één centrale motor of zal ons huis aangedreven worden door verschillende intelligente motoren? Ik heb het antwoord op die vraag niet, maar het is in ieder geval een vraag die te weinig wordt gesteld.

Bart Vandormael

‘Het klopt dat sommige producten te vroeg worden gelanceerd.’

‘De consument is bereid een stuk van z’n privacy op te geven als hij daardoor een betere dienstverlening krijgt.’