Het Europees Parlement verwierp vorige week het nieuwe akkoord over de uitwisseling van Europese bankgegevens met de Verenigde Staten. België vreest nu extra druk vanuit de VS.
Sinds de aanslagen van 11 september 2001 probeert de CIA zich in het kader van de Patriot Act toegang te verschaffen tot Europese banktransacties. Dat gebeurt via Swift ( Society for Worldwide Interbank Financial Telecommunication), het Belgische bedrijf dat wereldwijd instaat voor de elektronische overdracht van betalingen. De Verenigde Staten willen via die gegevensuitwisseling de financiers van het terrorisme opsporen. Vijf jaar lang gebeurde dat in het grootste geheim. Tot The New York Times in 2006 aan het licht bracht dat Europese bankge-gevens aan Amerika werden doorgespeeld zonder dat de Europese overheden daarvan op de hoogte waren.
In 2007 kondigde Swift aan dat het zijn informaticastructuur zou reorganiseren. Het opslagcentrum in de Verenigde Staten zou worden opgedoekt, waardoor de Amerikanen de rechtstreekse toegang tot de Europese gegevens zou worden ontzegd. De Amerikanen konden terugvallen op hun bilaterale overeenkomsten. Toch was het aangewezen dat er een nieuw Europees akkoord zou worden afgesloten. Op 30 november 2009 keurde de Europese Raad een voorlopige overeenkomst goed. Opdat die in werking zou kunnen treden, was volgens het Verdrag van Lissabon ook de goedkeuring van het Europees Parlement vereist. Maar de Europarlementariërs stemden het akkoord vorige week met een meerderheid van stemmen weg.
‘We zijn niet gekant tegen het delen van financiële gegevens in de strijd tegen het terrorisme’, zegt rapporteur Jeanine Hennis-Plasschaert van de liberale fractie ALDE. ‘Maar wat nu voorligt, is een slechte deal. Alle regels van de privacy worden met voeten getreden. Swift levert de ge-gevens aan in bulk, met als gevolg dat ze onder het Amerikaanse recht vallen zodra ze zijn afgeleverd. Van dan af hebben we er niets meer over te vertellen.’
Bovendien geldt er ook geen wederkerigheid. ‘We geven de gegevens van 500 miljoen Europeanen vrij en krijgen er niets voor in de plaats. Het enige wat we doen, is ons antiterrorismebeleid outsourcen. Als we de strijd tegen het terrorisme dan zo belangrijk vinden, waarom voeren we die dan niet zelf?’
Hennis-Plasschaert hoopt over enkele weken opnieuw rond de onderhandelingstafel te zitten. Ondertussen bestaat de vrees bij de lidstaten – en zeker bij België, waar de hoofdzetel van Swift is gevestigd – dat ze door de VS gedwongen zullen worden om met hen een akkoord af te sluiten. De Belgische regering oefende dan ook zware druk uit op de Europarlementsleden om het Europese akkoord toch goed te keuren.
Ingrid Van Daele
‘Er zijn er enkelen die bijna tien jaar lang fantastisch met mij hebben samengewerkt, maar nu doen ze plots schamper over mij.’
Bert Anciaux (SP.A), in ‘Het Laatste Nieuws’.
