Het Lambermontakkoord neemt een flinke hap uit het bevoegdheidspakket van drie liberale ministers. Dus wil de VLD een extra minister en een herverdeling van de taken.
Tot midden vorige week hielden VLD, SP, Agalev en VU-ID vol dat een uitbreiding van de Vlaamse regering ‘niet aan de orde’ was. Maar dat was buiten VLD-voorzitter Karel De Gucht gerekend. ‘Als het Lambermontakkoord de eindstreep haalt, dan is het niet meer dan normaal dat de VLD in de Vlaamse regering een minister extra krijgt’, liet hij zonder omwegen weten. Vlaams minister-president Patrick Dewael (VLD) kon het maar matig appreciëren. Een uitbreiding van zijn ploeg moest het toetje worden van een addendum bij het Vlaamse regeerakkoord.
Door Lambermont worden drie liberale federale excellenties ‘uitgekleed’. Jaak Gabriëls (VLD) verliest Landbouw, Annemie Neyts (VLD) is Buitenlandse Handel kwijt en Antoine Duquesne (PRL) wordt verlost van de gemeente- en provinciewet. Die bevoegdheden gaan naar de Vlaamse regering en verhuizen in principe naar Agalev-minister van Landbouw Vera Dua en naar VU-minister Paul Van Grembergen die onder meer waakt over de Vlaamse export en over de provincies en gemeenten.
Onbegrijpelijk is het dus niet dat De Gucht een compensatie wil. Het is ook al langer bekend dat Dewael, die ook Vlaams minister van Begroting en Financiën is, vindt dat die verantwoordelijkheid hem te veel uren en dagen in het Vlaams parlement houdt. Maar als de krijtlijnen van het Vlaamse budget, mét een reeks belastingverlagingen, voor de rest van de regeerperiode zullen vastliggen, zit het grote werk in dat domein erop en kan bijvoorbeeld een VLD-staatssecretaris verder op de winkel letten. Die primeur voor een Vlaamse regering zou de liberalen enigszins tegemoetkomen.
Voorts kan worden geschoven met bevoegdheden om het politieke evenwicht in de Vlaamse regering te behouden. Buitenlandse Handel zou naar Dewael gaan, die daarmee zijn grote rol in het buitenlandse beleid van Vlaanderen nog zou versterken. Dat sluit ook aan bij de blauwdruk van de hervorming van het Vlaamse overheidsapparaat. En het schept ruimte voor de minister-president om zich tot 2004 toe te leggen op twee grote thema’s: het debat over de toekomst van Vlaanderen en Vlaanderen in het buitenland. In dit scenario behoudt Agalev-minister Dua haar landbouwbevoegdheid, die door Lambermont veel meer gewicht krijgt. VU-minister Van Grembergen mag de nieuwe gemeente- en provinciewet schrijven. De SP zet mogelijk de schouders onder het sociale huisvestingbeleid.
Die oefening houdt geen rekening met de effecten van de scheidingssoap bij de VU. Voor een vierde VLD-stek in de Vlaamse regering doen wel al namen de ronde. André Denys, die heel ongelukkig was toen hij in juli ’99 uit de boot viel en bij het Hermesakkoord vorig jaar weer gretig de vinger opstak, wil heel graag. Hij komt echter uit Oost-Vlaanderen en daar heeft de VLD zwaargewichten op overschot. West-Vlaanderen daarentegen heeft sinds het ontslag van Pierre Chevalier geen enkele VLD-excellentie meer. Daardoor maakt Louis Bril veel kans. Hij was al eens federaal staatssecretaris. Als oudgediende spreekt Bril ook de rechterflank van de Vlaamse liberalen aan. Op die manier kan hij aan die zijde bijdragen aan de inspanningen van voorzitter De Gucht om van de VLD een volkspartij te maken.
