Het blad Nature uit bedenkingen bij het werk van Catherine Verfaillie.
Eind vorig jaar signaleerde Knack, onder de titel ‘Sukkelen met cellen’, moeilijkheden die vorsers van de Vrije Universiteit Brussel ondervonden met het herhalen van baanbrekende resultaten die de bekende stamcelonderzoekster Catherine Verfaillie in 2002 met haar ploeg in het wetenschappelijke topvakblad Nature bekend had gemaakt.
Verfaillie had uit beenmerg volwassen stamcellen geïsoleerd, die tot diverse celtypes konden uitgroeien. Wereldnieuws, want de ontdekking impliceerde dat er geen em- bryo’s zouden moeten worden opgeofferd om stamcellen te gebruiken voor – hopelijk – een nieuwe soort geneeskunde.
Een geneeskunde die, volgens een recent rapport in het blad New Scientist, veel verder af lijkt te liggen dan de initiële resultaten hadden doen verhopen.
Het feit dat de VUB-onderzoekers problemen hadden met Verfaillies werk, was interessant, omdat reproduceerbaarheid een basiselement is van gedegen wetenschappelijk werk. Het heeft weinig zin wetenschap te presenteren als niemand in staat is de bevindingen te herhalen.
Op dit verhaal kwam een boze reactie van Marc Boo- gaerts, directeur van het Stamcelinstituut van de Katholieke Universiteit Leuven waar Verfaillie momenteel werkt. Die liet onder meer weten dat Knack ‘de intellectuele eerlijkheid had moeten opbrengen om echte specialisten aan het woord te laten’.
Dat is nu gebeurd, door Nature zelf, op 27 juli, onder de kop ‘Het probleem met reproduceerbaarheid’.
Een expert uit bedenkingen bij het feit dat, vier jaar na publicatie, nog altijd niet duidelijk is wat Verfaillies cellen eigenlijk zijn. Hij meldt dat er sindsdien ‘heel weinig literatuur is verschenen’. Verschillende groepen ‘met een hoog profiel’ stuurden onderzoekers naar Verfaillie om haar methode te leren, maar uitten nadien twijfels ‘omdat ze er niet in slaagden het proces in hun laboratorium te herhalen’.
Nog iemand laat weten dat hij resultaten met de cellen niet in goede vakbladen kwijt kan.
Nature besluit dat het dikwijls onduidelijk is of de onmogelijkheid om een resultaat te herhalen aan een laboratorium te wijten is dan wel aan een fout in het originele artikel.
Verfaillie verdedigt zich door te stellen dat ze binnenkort een gedetailleerde be- schrijving van haar complexe methode bekend zal maken.
Boogaerts meldt dat er al 27 publicaties over de cellen in kwestie zijn verschenen. En dat een bedrijf ze wil commercialiseren.
D.D.
