Geachte minister Schauvliege, gelieve plaats te nemen.
Een minister is als een regisseur. Het is iemand die en plein public een geëngageerd verhaal wil verwerkelijken met behulp van al dan niet professionele spelers. Iemand zoals Lotte van den Berg, bijvoorbeeld. De dochter van de befaamde Nederlandse poppenspeler Jozef van den Berg (die sinds 1989 als diepgelovig kluizenaar leeft), opende en sluit het KunstenfestivaldesArts. Bij de opening vervaagde de grens tussen deelnemers en toeschouwers. Die grens is evenmin aanwezig in de creatie die sluit, het fragiele Het verdwalen in kaart. Van den Berg is gefascineerd door de onbeholpenheid waarmee mensen elkaar proberen te ontmoeten of te ontwijken. Haar theater groeit uit een betekenisvolle oogopslag, een aanraking, een bijzondere locatie.
Een van haar eerste voorstellingen in België, Het Mensenmuseum (2002), zette ze het publiek in de hut van een eenzaat. In 2003 liet ze het publiek voor Het blauwe uur in alle vroegte opstaan om het te tonen hoe de straat waarin de toeschouwers op stoeltjes zaten ontwaakte. In 2004 selecteerde het Theaterfestival haar woordeloze Ik zou mezelf willen weggeven, maar ik weet niet aan wie. In 2006 maakte ze bij Toneelhuis het prachtige Stillen, waarin de spelers op een vloer van glycerinezeepjes balanceerden.
Sinds januari 2009 is ze de artistieke leider van het Dordrechtse theatergezelschap OMSK. Ze bereidt er momenteel een reis naar Kinshasa voor. Ze bezocht deze stad al eerder. De desolaatheid en de kracht van de bevolking overvielen haar. Met dit volk wou ze theater maken, en dat doet ze deze zomer. Het resultaat, De Tweede Wereld, is tijdens het KunstenfestivaldesArts in mei 2011 te zien.
Van den Berg tracht telkens om deelnemers en toeschouwers te verenigen. Op of langs een podium. Zo staat ze ook in het leven. Zij wil niet alleen beschouwen vanuit haar regiestoel, maar ook deelnemen aan een maatschappij in crisis.
Laten we aan minister van Cultuur Joke Schauvliege (CD&V) hetzelfde vragen. In plaats van te klagen over haar ontluisterende beslissing om projectsubsidies te schrappen, willen we haar vragen om als een regisseuse deel te nemen aan haar sector. Een regisseuse die haar (jonge) spelers niet ontmoedigt maar bemoedigt met een financieel weliswaar karig maar schrander, zorgzaam en enthousiasmerend beleid. Net als jong talent is ministeriële participatie noodzakelijk voor een florerende kunstsector die de maatschappij belichaamt én ter discussie stelt.
Met zo’n beleid/regie, beste minister, dwingt u – net als Van den Bergs regies – verwondering en ontzag af.
www.omsk.nl
Els Van Steenberghe
