Volgende woensdag, de vooravond van 11 september, spelen de Rode Duivels op de Heizel tegen Kroatië in de voorronde van het EK 2004. De inzet: alsnog de barragematchen halen. Belangrijkste vraag: wie fluit?
Arbiters. Wat hebben wij in ’s Herennaam de wereld misdaan dat de scheidsrechters op de cruciale momenten altijd tegen ons zijn? Pavel Kasakov, Kurt Röthlisberger, Peter Prendergast, Pierluigi Collina. Moeten we meer zeggen?
Pavel Nicolaievitch Kasakov kent u misschien niet meer, maar als wij de naam Jan Verheyen laten vallen, weet iedereen onmiddellijk waarover het gaat. 18 november 1973, autoloze zondag en België speelt in de voorronde van de wereldbeker ’74 in het oude Olympisch Stadion van Amsterdam tegen Nederland. Het grote Nederland. Gordels vast: Schrijvers, Suurbier, Hulshoff, Mansveld, Krol, Haan, Neeskens, Gerrie Mühren, Rep, Cruijff, Rensenbrink. Dat moet ongeveer het beste elftal zijn geweest dat ooit tussen de lijnen heeft gestaan. In het Brazilië van 1970 had je tenslotte nog een vliegenvanger als Felix in doel. En van Brito en Piazza herinneren wij ons eerlijk gezegd ook niet veel. Maar die elf van Holland, die zien we allemaal zo voor ons. Mocht ook het tekentalent ons niet hebben ontbroken, we zouden ze kunnen tekenen.
Desondanks kon dat superieure elftal, dat een jaar later op de eindronde in Duitsland onterecht net naast het goud greep, niet winnen van de Rode Duivels van Raymond Goethals. Die zowel tegen IJsland als tegen Noorwegen thuis en uit hadden gewonnen, en in de heenmatch tegen Nederland 0-0 hadden gelijkgespeeld. Uw toen nog jonge dienaar stond die avond op de gradins van de Bosuil en hoort dat schot van Jean Thissen nu nog op de paal spatten. In al die matchen kregen de Rode Duivels niet één goal binnen. Christian Piot stond in doel, maar ook één keer Luc Sanders van Club Brugge. Nu goed, ook in Amsterdam kwam de Zilvervloot niet langs de klip van de Belgische verdediging: Piot, Van Binst, Vandendaele, Dewalque, Thissen, Martens. Dat is marchandise nietwaar? De andere vijf, voor de volledigheid, waren Semmeling, Verheyen, Dockx, Van Himst en Lambert.
Diep in de tweede helft trapte Paul Van Himst met buitenkant rechts, zoals hij dat het mooist kon van iedereen, een vrijschop achter de Hollandse verdediging, waar Jan Verheyen hem perfect binnenborstelde. België gekwalificeerd voor de eindronde, het grote Holland van Cruijff eruit. Maar driewerf helaas, dat was buiten kameraad Pavel Nicolaievitch gerekend. ‘Buitenspel’, zei die clown, en vooraleer de Belgen konden protesteren, hadden de lepe Hollanders de vrijschop al genomen, zodat alle spelers terug naar achteren moesten lopen, in plaats van zoals dat hoort de scheidsrechter te gaan molesteren. Kasakov, niet vergeten die naam. God weet drijft hij ondertussen geen handeltje op het Falconplein.
HIJ GAF HEM NIET
Verplaatsen wij ons thans naar 1994 en naar Kurt Röthlisberger. We schrijven de wereldbeker in de Verenigde Staten, België-Duitsland, achtste finale in Chicago, in het Soldier Field Stadium. Voorbestemde naam om het tegen Duitsers op te nemen. De Belgen hadden tot 48 uur vóór de match moeten wachten om te weten waar, wanneer en tegen wie ze de achtste finale moesten spelen. Te wijten aan de nederlaag tegen Saudi-Arabië, gevolg van een wandelingetje van Saeed Al-Owairan voorbij zes Belgische verdedigers. Slechts twee dagen vooraf wisten de Belgen dus dat ze van Orlando in Florida naar Chicago moesten vliegen, en dan nog om het op te nemen tegen een grootmacht als Duitsland.
Niettemin stonden onze landgenoten hun man. Na vier minuten hing er al een van Rudi Völler binnen maar drie minuten later volgde de gelijkmaker van Georges Grün. Van wie het ons zovele jaren later eigenlijk verbaast dat hij er toen, negen jaar na de Kuip, nog altijd bij was. Nog eens drie minuten later Jürgen Klinsmann voor 2-1, en op het half uur Rudi Völler voor 3-1. Dat leek een verloren zaak, maar na de rust kwamen de Rode Duivels beter in de match. Zij het dat een superieure Michel Preud’homme meerdere Duitse counters onschadelijk moest maken, we moeten eerlijk blijven. Toch hing de aansluitingstreffer in de lucht, en dan was alles weer mogelijk. Wat zou bewezen worden door Philippe Albert die in de 90e minuut alsnog voor 3-2 zorgde.
Maar intussen was het dus gebeurd. Zeventigste minuut, voor het eerst wordt Josip Weber perfect de diepte ingestuurd, de 3-2 is nog een paar seconden verwijderd als Thomas Helmer hem onderuithaalt. Nu kan er over sommige fouten gediscussieerd worden. Is het penalty of is het geen penalty? Wij denken terug aan de historische quote van Kortrijktrainer Wim Reijers, die zich begin jaren tachtig een keer druk maakte voor de camera’s van Sportweekend: ‘Wat pinanty? Hoe pinanty? Waar pinanty? Ik zeg: pinanty is pinanty.’ Dit was nadat KV Kortrijk een pinanty had gekregen tegen Club Brugge, voor een overtreding van Ronald Spelbos op Didier Quain, daar waar die van Club vonden dat dat in geen honderd jaar pinanty was.
Overigens herinneren wij ons die Brugge-Kortrijk vooral als de beste match uit de carrière van Kortrijkdoelman Luc Vanderschommen. Niet alleen zette die zelf de bewuste pinanty om, maar bovendien hield hij met tien regelrechte mirakels Club Brugge van een ruime overwinning. Het werd 2-2. Waarbij dient verteld dat dezelfde Wim Reijers Vanderschommen, zijn eigen doelman dus, twee weken voordien in de pers een flodderkeeper had genoemd. Dat hij de aandacht kon afleiden naar de pinanty-affaire kwam Reijers dus niet slecht uit.
Dat het pinanty was toen Weber anderhalve meter hoog door de lucht vloog, zag enkel Röthlisberger niet. Een Zwitser is alleen al taalmatig niet zonder verdenking waar het beslissingen ten voordele van de Duitsers betreft. Wat deden de Zwitsers tijdens de Tweede Wereldoorlog? Dat zouden wij eerlijk gezegd niet weten. Tenzij dat ze het geld van heel wat slachtoffers in hun banken hebben scheefgeslagen. Zwitserland pronkt altijd met zijn neutraliteit, maar hebben de Duitsers, die alles ten zuiden, ten oosten en ten westen van de Rijn annexeerden, die enclave in de bergen zomaar laten liggen?
Een keer gaan opzoeken in de encyclopedie en dit gevonden: ‘Na 1848 deden zich in Zwitserland geen opzienbarende gebeurtenissen meer voor.’ Hoe vindt u die? Dat staat letterlijk in de Winkler Prins. Na 1848 deden zich in Zwitserland geen opzienbarende gebeurtenissen meer voor!! Dit is, in het keurige taalgebruik van een naslagwerk, toch een grovere belediging dan alles wat over koekoeksklokken en geit- en gatenkaas te verzinnen valt? Na 1848 is er niets opzienbarends meer gebeurd. En op de begeleidende foto’s staan uiteraard: de bergchalet, de koe, de Teufelsbrücke en de onvermijdelijke hellebaardier van de Zwitserse garde. De nazi’s schijnen daar effectief niet te zijn binnengedrongen, in Zwitserland. Comprenne qui peut.
Om kort te gaan: Kurt Röthlisberger, die op vijftig meter recht achter Weber volgde terwijl hij in feite tien meter schuin achter hem had moeten lopen, liet de fout ongestraft. Het kostte ons verlengingen en, wie weet, de kwalificatie.
HIJ KEURDE HEM AF
We springen acht jaar in de tijd: wereldbeker in Japan en Korea. We bevinden ons alweer in de achtste finale, in Kobe: België-Brazilië. Robert Waseige en zijn protégé Marc Wilmots waren in de pers, vooral de Vlaamse, dan wel met de grond gelijkgemaakt, ze hadden toch maar ten nadele van het sterke Rusland de tweede ronde bereikt. En daarin wachtte dus het ongenaakbare Brazilië. Na precies 38 seconden viel een lob van Mbo Mpenza al bijna achter Marcos in doel, en met een kopbal van Gert Verheyen en een omhaal van Marc Wilmots waren de Belgen nog twee keer dicht bij het openingsdoelpunt. Dat kwam er toch, toen Marc Wilmots een voorzet van Jacky Peeters perfect binnenkopte.
Afgekeurd! Dat moeten we u niet vertellen, die onrechtvaardigheid staat nog op het netvlies van elke Belg gebrand. Volgens Peter Prendergast, de scheidsrechter, had Wilmots geleund op Roque Junior. Quod non! Dat Wilmots op veel leunt, bijvoorbeeld op Louis Michel, zal niemand ontkennen. Maar niet op Roque Junior. Noch op Roque Senior of op wat voor Roque ook. De beelden hebben dat duidelijk genoeg uitgewezen maar ja, die Prendergast kwam uit Jamaica, was een verre neef van Bob Marley, zoals iedereen op Jamaica trouwens, en was dus waarschijnlijk zo stoned als een aap.
Hoe dan ook werd ons een geldig doelpunt onthouden, en het duurde tot twintig minuten voor tijd vooraleer de latere wereldkampioen het laken naar zich toe kon halen met eerst een goal van Rivaldo, nadien een van Ronaldo. Gelukkig deed Regaldo niet mee, of het waren er drie geweest.
OOK HIJ GAF HEM NIET
Nog korter in het geheugen ligt de match in het Vasil Levskistadion van Sofia tegen Bulgarije. Begin juni meer bepaald. Veel hoop was er niet voor de Duivels, die in de voorronde van het EK van volgend jaar in Portugal hun twee topconfrontaties allebei kansloos hadden verloren. Op de Heizel met 0-2 tegen het Bulgarije van Krasimir Balakov van Vfb Stuttgart, in Zagreb met 4-0 tegen het Kroa- tië van Milan Rapaic van Hajduk Split, die zich ontpopte tot een ware nachtmerrie voor de Belgische verdediging.
Met het ontbreken van defensieve middenvelders Yves Vanderhaeghe en de jonge Junior, en van centrale verdediger Joos Valgaeren, had bondscoach Anthuenis aan zijn opstelling moeten morrelen en zelfs uw dienaar was er vooraf niet gerust op. Maar twee uur na de eerste homogeen Belgische vrouwenfinale in een Grand-Slamtennistoernooi deden ook de Belgische voetballers het heel wat beter dan verwacht. Althans op het scorebord. Op het veld werden ze bij momenten overspoeld door de Bulgaarse aanvallen, en Geert De Vlieger, Mbo Mpenza en de doelpaal moesten in extremis meer meubelen redden dan er bij Morres in de toonzaal staan. Niettemin was het diep in de tweede helft 2-2, toen Ilyan Stojanov Mbo Mpenza na een rush van vijftig meter onderuithaalde. Als dat geen pinanty was, dan is niets pinanty. Voilà. Van dit blad bent u doorgaans een afstandelijke en zelfs voorzichtige benadering gewoon, maar in dit geval spreken we fors door: pinanty!
Van krommenaas! Pierluigi Collina, zogenaamd de beste scheidsrechter ter wereld. En met zijn kale kop mogen we niet meer lachen, want dat heeft iets met een ziekte te maken die hij als jongeman heeft opgelopen. Alopecia als wij ons niet vergissen, al kan dat ook een merk van Oostenrijkse sandalen zijn. In ieder geval, het opluchtende ‘Vuilen blotte’ dat vroeger van de tribunes zou zijn gerold, mag niet meer worden gebezigd in deze tijden van correct denken. Het lag nochtans vooraan op onze tong, wees daarvan overtuigd.
Die Collina staat nog voor een andere wedstrijd in ons boekje. Nederland-Tsjechië, in de eerste ronde van Euro 2000 in Amsterdam. De Tsjechen, met Jan Koller in de spits, zijn beter, veel beter dan de Hollanders. Stevenen op een zeker gelijkspel, mogelijk op winst af. Tot Collina in de slotminuut een werkelijk piepklein trekfoutje van Jiri Nemec aan de trui van Ronald De Boer met een strafschop bestraft. Wie dat in die omstandigheden doet, is niet goed snik.
Nu weet iedereen dat Hollanders geen pinanty kunnen trappen. Wim Reijers van de ‘wat pinanty, hoe pinanty, waar pinanty’, was niet voor niets een Hollander. Later in Euro 2000 zouden ze er tegen de Italianen twee missen in de reguliere speeltijd en drie in de strafschoppenreeks. In dezelfde match vijf pinanty’s gemist, dat doen er weinigen na. Onlangs zagen wij Manchester United-Arsenal, de Engelse Supercup. Beslist op strafschoppen, en wie misten? Giovanni Van Bronckhorst en Ruud Van Nistelrooy, toevallig de twee Nederlanders die waren aangewezen. Ze kunnen het niet, het is inmiddels ontelbare keren bewezen, met onder meer Clarence Seedorf twee keer als trieste held.
Maar tegen de Tsjechen, de match waarover wij praten, was het wél raak. Omdat Seedorf op dat moment al vervangen was deed Frank De Boer het: drie punten voor Holland en nul voor Tsjechië. En alsof die pinanty nog niet volstond sloot Collina in één moeite door ook nog Radoslav Latal uit. Terwijl die op de bank zat! Latal was al na een uur vervangen maar had vanaf de bank een keer zijn vrije mening geuit, iets waartoe de Tsjechen in het algemeen nadrukkelijk waren aangespoord door Vaclav Havel.
Wat Collina toen níét had moeten doen, had hij wél moeten doen op de 82e minuut van Bulgarije-België. Legt hij de bal waar hij moet liggen, namelijk op de stip, dan doet België nu nog mee voor de eerste plaats in groep 8. Maar omdat hij het níét deed, zijn ook de kansen op de tweede plaats en het daaraan verbonden barrageduel zwaar aangetast. Om hun lot in eigen handen te houden, moeten de Duivels woensdag met 5-0 winnen, dat kan uiteraard niet. Dus moeten ze gewoon winnen, en dan hopen dat Bulgarije op de slotdag Kroatië nog een punt afhandig maakt. Maar omdat de Bulgaren op dat moment wellicht al zeker zijn van de eerste plaats is dat weinig waarschijnlijk. Vandaar dat wij zouden adviseren om vooraf een koerier van de Koninklijke Belgische Voetbalbond met een goed gevulde valies naar Sofia te sturen.
Slechte arbiter, Collina, dat zijn wij sinds Nederland-Tsjechië tegen alle betweters in altijd blijven volhouden. Het heeft drie jaar geduurd voor iedereen ons gelijk gaf. Ach ja, alles went.
ALLEZ PO-POLL
Knack is niet het blad dat de mensen zal ophitsen, behalve tegen de groenen. Maar Graham Poll, die volgende woensdag fluit, moet beseffen dat er aan de Belgische lankmoedigheid grenzen zijn. Zo zou het hem geen kwaad doen indien hij wist dat de Rode Duivels al twee jaar lang geen strafschop meer hebben gehad. Twee jaar! Cynische geesten zullen aanvoeren: ‘Niet moeilijk, je kan maar een strafschop krijgen als je in de zestien meter van de tegenstander raakt.’ Maar met cynische geesten hebben wij niet veel op.
Onze laatste pinanty dateert van 14 november 2001 in Praag, terugmatch van het barrageduel met Tsjechië voor een plaats op de eindronde van de wereldbeker 2002. Toen diep in de tweede helft Jankulovski Gert Verheyen onderuitschoffelde was het zover. Bal op elf meter, Wilmots erachter, 0-1, België zeker van de kwalificatie. De ref van dienst was de Zweed Anders Frisk, die iets te veel op de vroegere Nederlandse praatjesverkoper Frans Derks lijkt om goed te zijn, maar niettemin geprezen weze voor zijn juiste en moedige beslissing van twee jaar geleden.
De voortekenen zijn evenwel ongunstig. Graham Poll is namelijk de man die op de wereldbeker in Japan de Italianen twee loepzuivere doelpunten onthield in hun wedstrijd tegen, jawel, Kroatië. Door de Kroaten, het was niet moeilijk, met 2-1 gewonnen. Eerst was een mooie goal van Christian Vieri afgekeurd voor vermeend buitenspel, gevlagd door de Deense grensrechter Jens Larsen. In de slotminuten werd de gelijkmaker van Marco Matterazzi afgekeurd voor een voorafgaande duwfout van Filipo Inzaghi.
Die Poll heeft dus wat recht te zetten. Daarom richten wij ons nu, rustig en in alle sereniteit, rechtstreeks tot hem: ‘Opgepast smeerlap! Zo uw leven u lief is, of omgekeerd, raden wij u aan woensdag al binnen de eerste tien minuten een krachtig fluitsignaal door de Heizel te laten snerpen, begeleid door een unisono kreet uit vijftigduizend kelen: Pinanty!’
Koen Meulenaere
De laatste strafschop voor de Duivels dateert van 2001.
