NAHET INTERVIEW stelt de voorzitter van de CVP-jongeren de retorische vraag : ?Zou ik te negatief geweest zijn over de partij of over de regering ?? Wellicht wel in de ogen van de ?grote? CVP wier woordvoerder Raf Vermeire nog niet zo lang geleden betitelde als ?een poujadist.? Wellicht niet in de ogen van Leo Tindemans, de frisse snaak die Vermeire en Co. vorig jaar op het jongerencongres feliciteerde om hun ?moed en visie op lange termijn.? Vermeire, in een ander leven manager van een transportbedrijf, heeft nu net een nota uit zijn printer laten rollen, ?Gedachtengang bij een nieuwe politieke cultuur?. Daarin de onvermijdelijke bedenkingen over de uitlopers van de affaire- Dutroux, maar bijvoorbeeld ook een pleidooi om voortaan op een ?aantrekkelijke begeesterende manier? te praten over het communautaire dossier. Zou de CVP-kiezer daar zijn buik niet van vol hebben ?

RAF VERMEIRE : Misschien is het communautaire een slecht voorbeeld. Hoewel, ik denk dat ze er hun buik van vol hebben omdat het zo slecht gebracht wordt.

De 300.000 op de Witte Mars waren toch geen Walen of Vlamingen ?

VERMEIRE : Dat is zo, maar daar de conclusie uit trekken dat niemand nog warm loopt voor het communautair dossier, geloof ik niet. Er is vraag naar een politiek voor Vlaanderen.

Als Luc Van den Brande de Walen de les spelt, wekt dat geen geestdrift, alleen gêne.

VERMEIRE : We moeten het communautaire dus meer begeesterend brengen. Duidelijk de vraag stellen : Wat willen we nog samen doen ? En geen discussies voeren over homogene bevoegdheidspakketten want dat gaat over de hoofden van de mensen heen.

Kan gezondheidszorg volgens u nog samen ? Of pensioenen ?

VERMEIRE : Gezondheidszorg volgens ons niet. Vlaanderen hoort hier een eigen beleid te ontwikkelen. Pensioenen ? Alles wat met arbeidsgebonden materies te maken heeft, moet voor een stuk de verantwoordelijkheid worden van de regio’s worden.

Volgens u begrijpen mensen niet wat homogene bevoegdheidspakketten zijn. Wat dan met arbeidsgebonden materies ?

VERMEIRE : Daar zit ik even vast.

In uw nieuwe nota pleit u voor een minder complexe, minder technische politiek. Is de maatschappij zo simpel ?

VERMEIRE : Wat we in feite bedoelen is : basisvragen komen niet meer aan bod. Natuurlijk vertoont politiek heel technische aspecten, maar het debat over grote vragen bestaat niet meer. Geen enkele partij heeft nog een toekomstproject. Dat komt onder meer door ons kiessysteem ; het leidt tot coalities waarbij de ene partij de andere niet de bomen in wil jagen. Neem werkgelegenheid. Iedereen wil daar iets aan doen, maar niemand durft met verkiezingen in het vooruitzicht zeggen : Wij gaan dat zo of zo oplossen. Waarom niet ? Omdat politici weten dat ze later alles moeten inslikken want ze zitten met een partner. Mensen hebben dus geen keuze meer.

Wij willen geen burgerdemocratie zoals de VLD die voorstelde. Daarbij is een partij de notaris van wat er leeft in een maatschappij. Dat wordt eventueel bij referendum vastgesteld en de partij vertaalt dat politiek. Wat wij willen, is een project, daar mensen voor warm krijgen en een politieke meerderheid vinden om dat te realiseren. Ons kiesstysteem leent zich daar niet toe. Een verschuiving van 5 of 10 procent van de stemmen, maakt nul verschil. Dus moet je naar een systeem streven, waar dat wel een verschil maakt. Omdat kiezers geen opties meer hebben, stemmen ze nu eens voor iemand die er volgens hen goed uit ziet Bert Anciaux, bijvoorbeeld dan weer voor iemand van wie ze denken dat hij het toch goed gedaan heeft Jean-Luc Dehaene. Er bestaat geen koppeling meer tussen kiezers en een partij en daarom moet de politieke cultuur vernieuwd worden. Als er volgende keer geen mechanische stier in de buurt is, geen Corfu, geen Agusta waar Tobback zich aan kan optrekken of geen leuk gezicht waar vrouwen op vallen, dan is het te laat voor alle partijen. Vooral klassieke partijen zoals onze moederpartij, worden dan weggeveegd.

Deze regering durft wel zeggen wat ze wil met de werkloosheid. Vice-premier Johan Vande Lanotte gaat die persoonlijk halveren.

VERMEIRE : Ja ? Wie wil er dan iets doen aan het arbeidsvernietigend karakter van onze loonkosten ? Niemand. Ten gronde doet deze regering niks. Wij spelen als CVP-jongeren onder meer met het idee van een verruimd arbeidsstelsel. Werklozen die niet te oud, te ziek of te jong zijn, moeten aangespoord worden of de mogelijheid krijgen zich te integreren. Koppel na één jaar werkloosheid de uitkering aan een opleiding of aan een job, die de overheid verplicht moet creëren. Wij staan niet achter een uitkering die onbeperkt is in duur.

Praat u nu over verplichte tewerkstelling ?

VERMEIRE : Nee, nee, je laat die mensen participeren aan het arbeidsproces. Nu zitten er geen incentives in het systeem, die werklozen aanzetten naar werk te zoeken en een job te bemachtigen. Creëer als overheid echte jobs, geen banen met nep-statuten en ook de privé-sector kan hier veel helpen.

Tot op welk niveau moet de Belgische loonkost zakken ?

VERMEIRE : Tot op het niveau van onze handelspartners. Maar wij zien niks gebeuren ; het immobilisme van deze regering is verschrikkelijk groot. Wees toch eens creatief, doe iets.

Minder loonkosten betekent een groter gat in de sociale zekerheid.

VERMEIRE : Onze sociale zekerheid gaat ervan uit dat elke tegenslag die elk individu overkomt, opgevangen moet worden. Maar mensen zijn veel weerbaarder dan wij denken, maar je moet hen mogelijkheden bieden. Wij zitten in een star systeem dat niemand aanzet tot initiatief.

Wat doet u met laaggeschoolden ? Welke incentives en welke perspectieven heeft u hen te bieden ?

VERMEIRE : In de privé-sector bestaat een grote vraag naar jobs die door de hoge loonkosten verloren gingen. Gebruik dus een stuk van de werkloosheidsuitkeringen om die banen als het ware te activeren. Zorg ervoor dat het onderscheid tussen een uitkering en het loon dat die mensen dan verdienen, substantieel is.

Is dat verschil te klein ? Nestelen mensen zich in de werkloosheid ?

VERMEIRE : Dat zit erin, ja. Vier procent van ons BNP wordt gebruikt voor een zogenaamd arbeidsmarktbeleid. Een kwart daarvan gaat naar opleidingen, de rest zijn gewoon passieve uitgaven. Activeer dat systeem toch. Een stom voorbeeld. Mensen in de commerciële sector staan elke dag in de file en zouden veel efficiënter kunnen werken als ze iemand hadden die voor hen rijdt. Ze moeten nu zelf rijden, bellen, faxen,… dat is bovendien gevaarlijk ook nog. Er zijn bedrijven die voor dergelijke banen 40.000 frank per maand over zouden hebben. En die mensen zijn en voelen zich dan opnieuw nuttig. Natuurlijk kan je dit niet toepassen op alle jobs, maar probeer tenminste iets. In het beleid zit geen stukje creativiteit.

De fiscaal aftrekbare tuinman bestaat al en blijkt ook geen gigantisch succes.

VERMEIRE : Privé-bedrijven kunnen hier veel doen, particulieren misschien iets minder, dat is een sector die ik niet zo goed ken.

Waarom volstaat het bestaande arsenaal aan loonkostverlagende maatregelen niet ?

VERMEIRE : Het zijn selectieve maatregelen die blijkbaar het beoogde effect toch niet opleveren. Maar er is méér dan alleen de RSZ-lasten ; de bruto-loonkost zou voor bepaalde banen gelijk moeten zijn aan de netto-ontvangsten voor de werknemer. Drastisch, goed, maar wat willen we ? Een maatschappij met één miljoen mensen die aan de kant blijven staan, die we zelfs uitsluiten ? De regering gelooft nog altijd dat we eruit geraken met economische groei. Sorry, maar die evidentie gaat niet meer op. Je hebt al meer dan 2 procent groei nodig om méér werk te creëren.

Mensen voelen dit aan : politici beweren dat werkgelegenheid hun topprioriteit is, maar ze zien niks gebeuren. Daar situeert zich een groot stuk van de vertrouwensbreuk. Ik hoor dan van politici : Mensen begrijpen het niet, die dossiers zijn veel te complex, de media besteden er geen aandacht aan,… Bullshit allemaal. Je moet de echte problemen radicaal aanpakken en met realistische oplossingen komen.

Zoals uw partijgenoot en KMO-minister Karel Pinxten die de vrijstelling voor sociale bijdragen wil halveren ?

VERMEIRE : Hier gaat het om het probleem van mensen die zelfstandigen beconcurreren via een bijberoep en op die inkomsten geen sociale bijdragen betalen. Als er te weinig jobs zijn, moet je er op letten dat er niet te veel cumuul ontstaat en ik denk dat Pinxten op die manier daar iets aan wil doen.

Vloekt dat niet met de door u gevraagde inventiviteit, met de zelfredzaamheid van de burger ? Want die is niet meer geneigd nog iets bij te klussen in het wit.

VERMEIRE : Vanuit die optiek is het inderdaad geen goeie maatregel, want het is een beknotten van het persoonlijk initiatief. Bon, dat soort maatregelen krijg je nu eenmaal als je het systeem niet ten gronde wil bekijken.

In een pensioennota van de CVP-jongeren pleit u voor het afschaffen van brugpensioen. Waarom ?

VERMEIRE : Niet afschaffen, wel afbouwen en dat is een groot verschil. De activiteitsgraad ligt in België en in vergelijking met zeg maar Nederland, veel te laag. Die moet omhoog en dat kan door de stelsels van brugpensioenen radicaal af te bouwen. Bovendien : deze mensen hebben dikwijls een schat een ervaring, hou ze dus in dienst, laat ze zorgen voor de opleiding van jongeren. Maar neen, bedrijven zeggen nu vaak : Jongeren moet het zelf uitzoeken en als het niet gaat, werven we morgen wel iemand anders aan. En nog een argument om brugpensioen af te bouwen : een aantal van deze mensen gaat het zwart circuit in om toch nog bezig te blijven.

De Kredietbank liet veertigers afvloeien, de praktijk botst blijkbaar met uw theorie.

VERMEIRE : Dat is schandalig. Je kan als bedrijf geen sociaal passief op de rug van de overheid schuiven en dan even later zoals bij de banken jongeren gaan aanwerven. Die bedrijven moeten de volle pot betalen en de overheid mag rustig zeggen : No way, voor dat soort maatregelen betalen wij geen frank. De regering zou mensen moeten motiveren om langer in dienst te blijven, maar ook hier zie ik niks gebeuren. Dehaene is zich bewust van deze problematiek maar waarom doet hij er niks aan.

Er zit nog een andere kant aan deze zaak : een aantal werknemers van zeg maar 55 jaar, wil een stukje afbouwen, wil minder stress, is bereid de lat financieel iets minder hoog te leggen, bijvoorbeeld nog maar vier uur per dag werken, maar dat kan niet, voor hen is er ook niks voorzien. Altijd weer dat immobilisme.

Wat is het doel van de CVP met deze regering ? Waar ligt volgens u de finaliteit ?

VERMEIRE : Eerste doelstelling : de criteria halen voor toetreding tot de EMU. Die zijn dus nu gehaald. Twee : werkgelegenheid. Hier zie ik bitter weinig gebeuren met als altijd terugkomende uitleg ja, maar die drie-procentnorm laat ons weinig ruimte. Waarom is het hoofdstuk tewerkstelling dan in het regeerakkoord beland ? Drie : de hervorming van Justitie. Die operatie loopt al een tijdje, de betrokken minister was goed bezig, maar alles dreigt op dit ogenblik door de hoge druk op dit dossier, opnieuw gehypothekeerd te worden door compromissen. Alles zal wel weer via de ministerraad moeten lopen. Wij willen de macht daarvan juist afbouwen en de individuele ministers méér verantwoordelijkheid geven.

Met als gevolg dat het krakeel om de haverklap en oncontroleerbaar losbarst in het parlement ?

VERMEIRE : Dat hoeft maar twee, drie keer te gebeuren en dan zal er effectief iets veranderen. Wat hebben we nu ? Een dossier is rond als het door het kernkabinet raakt. Dan wordt het door al de geledingen partij, fracties, parlement gejaagd. Speel het orthodoxer, laat de minister een eigen beleid uitwerken en het parlement dat beoordelen. Zo kom je tot een meer radicale en dynamische politiek.

Schaft u dan het overleg tussen kabinetten meteen ook af ?

VERMEIRE : Natuurlijk en we leren het Nederlands systeem accepteren : héél beperkte kabinetten en voor de rest met de administraties werken. Installeer eventueel parlementaire kabinetten die georganiseerd per fractie of over de fracties heen dingen echt kan uitpluizen of dossiers in goeie wetten kan gieten. Een invidueel parlementslid kan dat nu niet wegens gebrek aan tijd of wegens te weinig hulp van administraties.

Hebben we niet te veel parlementairen ? Ze moeten nu onderzoeken naar onderzoeken bedenken.

VERMEIRE : We hebben inderdaad nogal veel parlementairen, maar je moet het parlement de motor van het politieke spel laten worden.

Een parlement dat zich voor schut laat zetten door kaderwetten en al twintig jaar praat over de eigen herwaardering ?

VERMEIRE : Ik verdedig het beleid niet van deze regering, noch van onze moederpartij. Wij hebben ons als CVP-jongeren verzet tegen die kaderwetten. Fractieleiders moeten het lef maar eens hebben om neen te zeggen tegen zo’n voorstellen in de plaats van een politieke strijd te willen ontbinden rond de BTW op de sierteelt. Wij pleiten voor een herstel van de instellingen, die zichzelf niet permanent moeten legitimeren maar beoordeeld worden de resultaten die ze voorleggen. Nog eens : mensen weten dat die instellingen niet functioneren, ze beseffen wat een politieke cultuur is, maar politici denken dat ze zaken als kaderwetten ongestraft kunnen invoeren. Heb de mensen toch niet zo dom op…

U vroeg : wat doet de CVP in deze regering ? Nu, ik heb op het partijbureau een actualisering van het regeerakkoord gevraagd na de Witte Mars. Dat voorstel is weggeveegd. We mochten zogezegd in deze omstandigheden, de zaken niet op de spits drijven. Zodoende blijft de vraag : wat doet de CVP ? Op gebied van sociale zekerheid heeft deze regering er niets van terecht gebracht. Dossier werkgelegenheid : wat maatregelen in de marge. En ja, we hebben de drie procent gehaald maar hoe ? Vooral of bijna uitsluitend dankzij de lage rente. Dit is geen beleid, financiers of economen kunnen dat ook. De enige politieke beslissing die in dit dossier ooit genomen is, was de frank aan de mark koppelen.

Wat is erger : niks doen of de eigen achterban tegen de haren strijken door bijvoorbeeld te gaan besparen op kindergeld ?

VERMEIRE : Die affaire van het kindergeld zullen we bekijken op het CVP-congres van 30 november, maar dit gaat inderdaad in tegen alles waar de CVP voor staat. Er wordt mij vitterij verweten, maar de regering bespaart 6 tot 7 miljard frank op termijn in kinderbijgeslag, terwijl ze in de pensioenen 20 miljard bespaart. Kinderbijslagen is sowieso al een sector die inzake uitgaven daalt, terwijl de pensioenenlasten bruto liefst 5 procent van het BNP inneemt. Waar zit de logica dan ? Dit kan niet als gezinspartij, dit is een compleet verkeerd signaal dat de CVP uitstuurt.

Is de ?gestuurde? herverkiezing van Marc Van Peel als CVP-voorzitter dat ook niet ?

VERMEIRE : Dit is symptomatisch voor de huidige politiek : mensen mogen niet meer kiezen. Andere kandidaten, dat zijn per definitie tegenkandidaten. Alleman moet achter Van Peel gaan staan, we kunnen tegenkandidaten missen als kiespijn, want wij hebben een krachtdadige leiding nodig. Onze eigen leden zijn méér geïnteresseerd in politiek dan onze kiezers, maar hen dreig je met zo’n visie weg te jagen. Wij verkondigen dat je zoveel mogelijk mensen bij de politiek moet betrekken. Wat nu gebeurt rond het voorzitterschap gaat daar inderdaad lijnrecht tegenin. Alles wordt in kleine kringen bedisseld, op alle niveaus. Een parlementair komt in zijn kiesarrondissement en iemand vraagt hem : Weet u dat… De man moet dan toegeven : Ja, ik heb dat ook in de gazet gelezen. Kom zeg, als een parlementslid al niet meer bij de besluitvorming betrokken is. De CVP-jongeren hebben tegen die procedure geageerd en voorgesteld om het Duits model te volgen : de partijvoorzitter wordt kanselier, wat meteen een paar problemen zou oplossen.

Paste Johan Van Hecke beter bij de nieuwe politiek waar u voor pleit ?

VERMEIRE : Van Hecke detecteerde zo’n problemen heel goed en wou daar iets aan doen. Onder zijn voorzitterschap zat er een dynamische sfeer in de partij en die zou nu dringend hersteld moeten worden.

Van Hecke was dus beter gebleven ?

VERMEIRE : Ja, zonder afbreuk te willen doen aan de verdiensten van Van Peel, ik wil hem niet afschieten. Dehaene zei dat wie zich tegenkandidaat stelde, met de toekomst van de partij speelde. Van Peel was daar zelf allesbehalve gelukkig mee.

Van Peel heeft zelf beweerd : met tegenkandidaten krijgen we een situatie zoals bij PSC als VLD.

VERMEIRE : Ja, ook waar. Ik vraag me alleen af : is de PSC of de VLD er zo slecht aan toe ? Is Joëlle Milquet monddood gemaakt of telt Patrick Dewael niet meer omdat ze allebei verkiezingen verloren hebben ? Ach, politici leven zo… eng, in een stijl van twintig jaar geleden, terwijl de ganse samenleving volledig veranderd is. Voorzitters worden nog beschouwd als leenheren die gunsten verlenen of weigeren.

Hoe groot is uw aversie ten overstaan van de SP ?

VERMEIRE : Zeer groot omdat dit de partij is van het immobilisme.

Is die nog groter dan bij de CVP ?

VERMEIRE : Zo zou u het kunnen noemen. De SP, dat is conservatisme ten top gedreven. Op alle problemen hebben de socialisten slechts één antwoord : houden wat we hebben, er mag nergens aan geraakt worden. De CVP moet daar compromissen mee uitwerken, maar die partij remt elke evolutie.

Is de SP dan plots zo machtig binnen de federale en Vlaamse regering ?

VERMEIRE : In de federale regering is ze blij dat ze zich kan verschuilen achter de PS en in de Vlaamse executieve weegt ze inderdaad niet zo zwaar door. Vlaanderen heeft een veel dynamischer beleid dank zij de inbreng van de CVP. De executieve manifesteert veel meer initiatief en daadkracht dan de federale regering. Denken we bijvoorbeeld aan de voorstellen van Eric Van Rompuy, die betekenden het begin van een nieuw economisch denken.

We doen wat we zelf doen, nog zoveel beter ?

VERMEIRE : De Vlaamse politieke cultuur vertoont meer openheid. Federaal kampen we met een machtsfactor in Wallonië die een domper zet op alles. Concrete voorbeelden in Vlaanderen ? Milieu onder meer, het beleid van Luc Vanden Brande en wat Wivina Demeester doet een sluitende begroting voorleggen , dat vind ik knap.

Uw eigen standen binnen de CVP lusten Demeester en de Vlaamse ececutieve intussen rauw.

VERMEIRE : Dat is hun verantwoordelijkheid. Iedereen moet zijn eigen rol spelen, dat is toch normaal en hoort bij de politieke cultuur.

U verafschuwt compromissen, maar is uw eigen partij geen toonbeeld van compromissen, van tegenstrijdige belangen tussen de verschillende drukkingssgroepen ?

VERMEIRE : De CVP zou alle belangen correct moeten afwegen, dan een keuze maken en die tenslotte radicaal uitvoeren. Het grote gevaar bij ons is, dat we tegengestelde belangen elkaar laten neutraliseren en dat is fout. We moeten kiezen voor één bepaalde richting. Bij het Mestactieplan bijvoorbeeld, is het daar mis gelopen. Als men van in het begin geluisterd had ook naar de bezwaren van de Boerenbond was er later veel ellende vermeden.

Waarom dacht Van Hecke in het begin beter af te zijn zonder die standen en moest hij een half jaar later een bocht nemen van 180 graden ?

VERMEIRE : Dat kwam zo over naar de buitenwereld. Waar Van Hecke van af wou, is de rechtstreekse invloed van het middenveld op de standpunten van de partij of op de vorming van de lijsten en daar had hij volkomen gelijk in. Ik hoop dat dit soort restauratie, waar ik echt schrik van heb, niet opnieuw doorgevoerd wordt. Overigens : er moeten méér standen komen, het is absurd vast te houden aan zeg maar drie standen die de ganse maatschappij zouden vertegenwoordigen.

De CVP-jongeren worden teruggefloten in het dossier van het kindergeld of de kaderwetten, u vecht vergeefs verkiezingsprocedures, u wil maar krijgt geen actie,… Hoe groot is de invloed van de CVP-jongeren binnen uw moederpartij ?

VERMEIRE : Wij nemen geen standpunten in om makkelijke successen te boeken. We willen wel het geweten en de zweep zijn van de partij, plus jongeren warm krijgen voor de politiek. En dat laatste lukt, want ons ledenaantal groeide van 6.700 naar 8.500. Nu is onze invloed op concrete dossiers inderdaad zeer klein. Om niet te zeggen : miniem. Zou er geen belletje moeten gaan rinkelen bij de partij ? Je zet tenslotte geen groep mensen straffeloos keer op keer in de wind.

Jos Grobben

Raf Vermeire : Wat als er morgen geen mechanische stier, Corfu, Agusta of leuk gezicht in de buurt is ?

Vermeire en Luc Van den Brande : Vlaanderen heeft een veel dynamischer beleid dank zij de inbreng van de CVP.

De Vlaamse executieve manifesteert veel meer initiatief en daadkracht dan de federale regering.

Marc Van Peel wordt straks zonder tegenkandidaat opnieuw CVP-voorzitter. Raf Vermeire : Voorzitters worden nog beschouwd als leenheren die gunsten verlenen of weigeren.

Johan Van Hecke was volgens Vermeire beter gebleven als CVP-voorzitter.