Ondanks positieve wetenschappelijke evoluties betreurt Peter Piot het gebrek aan langetermijnvisie in het aidsbeleid.
De tweejaarlijkse Internationale Aidsconferentie vorige week in Wenen bracht opbeurend nieuws. Voor het eerst in twintig jaar aidsonderzoek is men erin geslaagd een vaginale gel te ontwikkelen waarmee vrouwen zich gedeeltelijk tegen hiv-besmetting kunnen beschermen. Voor een doeltreffende preventie blijft condoomgebruik evenwel noodzakelijk. De nieuwe intieme gel was niet de enige opsteker op de conferentie. Er is ook de aanhoudende stagnatie van het aantal seropositieven op ongeveer 33 miljoen wereldwijd. Bovendien krijgen meer dan 5 miljoen mensen in de ontwikkelingslanden tegenwoordig gratis aidsremmers, waardoor hun levensverwachting toeneemt. Dat neemt helaas niet weg dat tien miljoen lotgenoten nog geen toegang hebben tot de virusremmers.
Michel Sidibé, de huidige voorzitter van het VN-programma ter bestrijding van hiv en aids UNAIDS, uitte in Wenen de vrees dat de industrielanden de financiële crisis zullen misbruiken om hun engagementen niet langer na te komen. Ook zijn voorganger Peter Piot, die vanaf 1 september directeur wordt van de London School of Hygiene and Tropical Medicine, maakt zich zorgen over de fondsen.
Peter Piot: Het nieuwe gezamenlijke rapport van de Amerikaanse onderzoeksinstelling The Kaiser Family Foundation en UNAIDS toont duidelijk aan dat de globale steun van de G8-landen dit jaar stagneert op 7,6 miljard dollar (5,9 miljard euro), en dat ongetwijfeld door de economische crisis. Maar geld is niet het enige probleem. Er is ook een gebrek aan langetermijnvisie. Er mogen dan al heel wat mensen behandeld worden, en de preventie mag goed lopen. Maar we moeten ook tien, twintig jaar vooruitdenken, en dat gebeurt vandaag niet.
Hoe enthousiast bent u over de nieuwe vaginale gel die het aidsmedicijn Tenofovir bevat en die de transmissie van hiv kan verminderen?
Piot: Het grote nieuws is dat het voor het eerst gaat om een middel dat vrouwen autonoom in de vagina kunnen aanbrengen, of de man nu een condoom wil aantrekken of niet. De bescherming is relatief laag: gemiddeld 39 procent, tot meer dan 50 procent bij vrouwen die het consistent aanbrengen. Maar het is een doorbraak qua concept, wat nog niet betekent dat het meteen ook commercialiseerbaar is. Het onderzoek is uitgevoerd door een echtpaar van Zuid-Afrikaanse wetenschappers en dat is ook een nieuwe evolutie. Zuid-Afrika groeit uit tot een erkend centrum voor wetenschappelijk onderzoek.
Aids is niet langer een dodelijke ziekte, maar ze blijft wel chronisch. Een vaccin is er nog altijd niet.
Piot: Een Thaïs onderzoeksteam vond een vaccin met een beperkte dekking van ongeveer 30 procent. Maar een echt vaccin zit inderdaad nog niet in de pijplijn.
Bepaalde wetenschappers denken erover om ook seronegatieve personen te behandelen om de kans op besmetting door een sero-positieve partner te verminderen.
Piot: Zolang er te weinig geld is om alle zieken te behandelen, vind ik niet dat we het onderzoek moeten focussen op gezonde mensen. Het is duidelijk dat wie in behandeling is minder virus uitscheidt, waardoor de kans op een besmetting tijdens een seksueel contact zou verminderen. Behandeling is preventie, zegt men. Maar dat moet op grote schaal nog bewezen worden.
Ook de besnijdenis bij mannen zou de kans op besmetting beperken.
Piot: Drie verschillende studies hebben inderdaad aangetoond dat het risico op besmetting voor een besneden man ongeveer 50 procent lager ligt. Maar hij moet ook nog steeds een condoom gebruiken.
Ingrid Van Daele
