De screening van het risico op borstkanker kan aanzienlijk beter.
Ons lichaam is een enorme verzameling van cellen die zich voortdurend delen. Om een lichaam goed in balans te houden, is de celdeling onderworpen aan een nauwkeurig afgesteld controlesysteem met vele spelers. Als dat systeem in de fout gaat, is de kans op kanker reëel. Een fundamenteel aspect van kankergezwelvorming is ongeremde celdeling.
An Hendrix van het departement Medische Oncologie aan het Universitair Ziekenhuis Gent beschrijft met een aantal collega’s in het vakblad Cancer Research de rol van de molecule netrine als controlerende factor in het celdelingsproces. Netrine stimuleert de productie van een andere stof (p73 geheten): een eiwit dat ervoor zorgt dat cellen waarvan het genetisch materiaal beschadigd is, hersteld worden. Als herstelling niet mogelijk is, worden de cellen geliquideerd. Het eiwit kan dus als een vorm van noodrem voor een mislopende celdeling beschouwd worden. Als de aanwezigheid van p73 actief onderdrukt wordt, vormen cellen grotere tumoren die daarenboven minder goed behandelbaar zijn.
De kennis moet dus nieuwe mogelijkheden tot efficiëntere strijd tegen kanker openen.
Een aantal gevallen van borstkanker heeft een sterke genetische component: sommige vrouwen zijn veel gevoeliger voor de ontwikkeling van deze kanker dan andere. Een familiale voorgeschiedenis van borstkanker kan daarbij indicatief zijn. De organisatie van preventie van borstkanker focust tegenwoordig op twee genen. Jacques De Grève en zijn collega’s van het Laboratorium voor Moleculaire Oncologie in het Universitair Ziekenhuis Brussel rapporteren in het vakblad Current Opinion in Oncology dat er ondertussen echter nog minstens negen andere genen bekend zijn die het risico op borstkanker verhogen. Als men preventie echt efficiënt wil maken, zullen ook deze genen moeten worden opgenomen in het standaardpakket dat ter screening wordt aangeboden.
Ondertussen is er goed nieuws voor de mensen die vrouwen willen testen op de aanwezigheid van het eerste borstkankergen dat ontdekt werd. Het Amerikaanse bedrijf dat het gen beschreef, had zulke zware octrooiaanvragen ingediend dat het peperduur zou worden om de tests te blijven uitvoeren. Mede onder impuls van het lobbywerk van Gert Matthijs van het Centrum voor Menselijke Erfelijkheid aan de K.U.Leuven is de inhoud van de octrooien zo sterk afgezwakt dat de tests in ons land volledig vrij kunnen worden uitgevoerd.
