Na amper twee jaar wisselt de VLD nog eens van voorzitter. CVP en SP sluiten de rangen.

In 1995 veegde Herman De Croo de vloer aan met Patrick Dewael bij de verkiezingen om het voorzitterschap van de VLD. Als uittredend praeses had Guy Verhofstadt nochtans niks onverlet gelaten om zijn aide de camp aan het hoofd van de partij te krijgen. De hand- en spandiensten baatten niet, schaadden zelfs veeleer Dewaels’ kandidatuur. Met de komst van De Croo leek de interne krachtsverhouding tussen PVV’ers en overtuigde VLD’ers met onder meer de ?reizigers zonder bagage? voor een tijdje vastgelegd. Maar vorig weekeinde toonden 32.262 VLD-kiezers zich in al hun wispelturigheid : Verhofstadt walste over zestien tegenstanders heen, inclusief Herman De Croo en Rik Daems.

In negen van de elf arrondissementen klopte de geestelijke vader van de VLD zijn belangrijkste twee opponenten. Alleen bij hen thuis Aalst voor De Croo, Leuven voor Daems moest Verhofstadt de twee voor laten gaan. Zaterdagavond, toen de eerste uitslagen binnenliepen, begreep De Croo het snel en drong net zoals Dewael in 1995 niet aan op een tweede ronde. Het was hem aan te zien : de president voelde zich lichtelijk verongelijkt. De Croo zag zichzelf namelijk graag als puinruimer, bijna letterlijk en figuurlijk. Schulden afbetalen, afdelingen herstructureren (die hij slinks financieel probeerde te binden), plus de etherische en ?onverkoopbare? (De Croo) nieuwlichterij van de VLD hertimmeren tot een programma waarmee je zonder gevaar voor builen en blutsen naar regeringsonderhandelingen kan. Dat hield De Croo namelijk in 1995 de VLD voor als opperste prioriteit : binnen de kortste keren weer de regering in.

OBSTRUCTIE BINNEN DE EIGEN PARTIJ

Onderweg kreeg hij af te rekenen met manifeste obstructie binnen zijn eigen partij. Vorige week liet De Croo zich in dit blad nog ontvallen dat zijn kameraden naast hem of tegen hem stonden, nooit achter hem, want ?dat plezier werd mij twee jaar niet gegund.? Maar niet deze interne oppositie kostte hem de voogdij over de VLD, wel zijn stellige belofte de partij weer binnen te halen in de cenakels van de echte politieke macht. Dat kon hij nooit waarmaken. Vorig jaar juli werd dat pijnlijk duidelijk. Ondanks een verbaal bombardement en zo’n tweeduizend liberale amendementen tegen de kaderwetten van Jean-Luc Dehaene, gaf de regering geen krimp. Het parlement keurde de volmachten goed. Het zette zich tot afgrijzen van De Croo en op aanvraag van de regering, zelf buitenspel.

Eén keer bracht de VLD de regering in verlegenheid, niet in gevaar. De Croo zelf onthulde namelijk dat er via een ingewikkelde swap-operatie miljarden ?zuur verdiend belastinggeld verspeeld? waren. In Washington werd de daar vergaderende minister van Financiën Philippe Maystadt ijlings op een vlucht richting Brussel gezet en 48 uur later was het uitslaand brandje bedwongen zonder veel schade aan te richten. Met een onzichtbare Verhofstadt, verschanst in zijn kantoor in de Senaat en met nauwelijks steun van de zogenaamde begrotingsspecialist Daems, klaarde De Croo de meeste klussen zelf. Dat leidde niet altijd tot de meest geslaagde politieke interventies. Verklaringen over ?inhaalbewegingen? bij politieke benoemingen of het nogal ongelukkig aan de schandpaal nagelen van vice-premier Elio Di Rupo (PS) ?ik ging toen een brug te ver,? zou De Croo later toegeven brachten de VLD weinig grandeur.

Guy Verstofstadt krijgt nu een vierde kans om de regerende meerderheid te breken. Drie keer vooruitgang in verkiezingen, brachten hem indertijd geen stap dichter bij dat doel. Maar dit keer wordt het anders, want voorspelde Jaak Gabriëls ook terug van heel lang weg geweest in Gazet van Antwerpen : ?De regering zal onder een veel grotere druk komen te staan, de rustperiode voor Dehaene is voorbij.?

GEEN LIBERALEN MEER NODIG

De regeringspartners leken alvast niet erg onder de indruk van de wissel in de Melsensstraat. Het partijbureau van de SP stond maandagvoormiddag geen seconde stil bij het ?belangrijk signaal en hoopvol alternatief? (Verhofstadt). Geen gebenedijd woord viel er over. Bij partner CVP werd in sneltreinvaart een mathematische analyse gemaakt. De helft van 32.000 stemmen, maakt 16.000 kiezers achter Verhofstadt. Zegt woordvoerder Willy Buys : ?Daardoor laten we ons niet opjagen, we werken rustig onze eigen agenda af en gaan hem die niet meer laten bepalen. Waarom ? We weten nu ook wat peilingen en de mediatisering van Verhofstadt vier hoofdredacteurs van Vlaamse kranten kozen dit keer openlijk partij en VTM slaagde erin een reclamespot te maken van een meeting finaal waard zijn.?

Betekenisvol was op de wekelijkse CVP-bijeenkomst één zin van voorzitter Marc Van Peel : ?Zaal F is dood.? Dus geen grensoverschrijdende palavers meer tussen christen-democraten en de nieuwe VLD-voorzitter. Zo mogelijk relevanter nieuws kwam maandag met de boodschap dat CVP en SP een compromis bereikten over de verlaagde successierechten voor ongehuwd samenwonenden. Terwijl de VLD de laastste sporen van het feest opruimde, sloten de coalitiepartners opnieuw naadloos de rangen ; geen liberalen en geen wisselmeerderheid meer nodig in de Vlaamse Raad. Ook dat kan tellen als ?belangrijk signaal?.

J.G.

De Croo feliciteert Verhofstadt : signaal tegen signaal.