‘Meer dan ooit hebben we behoefte aan goed kennisonderwijs’

Een gloednieuw jaar is gestart, allerbeste wensen trouwens. In de loop van 2023 – vermoedelijk in mei – zullen de resultaten van een nieuw PIRLS-onderzoek naar de kwaliteit van het Vlaamse onderwijs worden bekendgemaakt. De conclusie laat zich nu al raden: met die kwaliteit gaat het van kwaad tot erger.

Die neergang leidt tot een algemene bezorgdheid. Want als het niet goed gaat met de jeugd, dan is dat ook slecht nieuws voor de samenleving van morgen. Het beeld van de strenge leraar die met krijtje en bord zijn leerlingen de les spelt, dateert uit een vorig tijdperk. Vandaag eist de mondige leerling zijn plek op. Terecht. Alleen lijkt de roep om mondige burgers te vormen soms te ver door te slaan.

Vakken als ‘mediawijsheid’ moeten een volwaardige plek krijgen in het onderwijscurriculum, om jongeren wegwijs te maken in de harde wereld van fake news. Op andere plekken klinkt een pleidooi voor meer ‘financiële geletterdheid’: ook vijftienjarigen moeten in staat zijn de kleine lettertjes in een contract te lezen. En niet lang geleden deed Conner Rousseau, voorzitter van Vooruit, het voorstel om vakken als godsdienst af te schaffen en te verruilen voor lessen over genderidentiteit en mentaal welzijn in een vak ‘burgerschap’.

Allemaal ideeën die dienen om de neergang in ons onderwijs te stuiten en leergierige jongeren een kritische geest te bezorgen. Maar daarvoor heb je wekelijks wel maar 32 lesuren ter beschikking. Al die vakken in het curriculum integreren, is onrealistisch.

Vandaag hebben we juist meer dan ooit behoefte aan goed kennisonderwijs. Want wie zich zonder voldoende achtergrondkennis in de maatschappij begeeft, is een vogel voor de kat. Als je taalniveau te wensen overlaat, ben je niet in staat om de factchecks van Knack te lezen. Of raak je niet door het doolhof dat ons verzekeringsstelsel is. En als je onvoldoende inzicht hebt in onze geschiedenis, ben je gedoemd te falen in je engagement voor de samenleving van morgen.

Ons onderwijs moet terugkeren naar zijn kernopdracht en dat is leerlingen hun horizon verbreden. Zodat ze niet alleen over nuttige vaardigheden beschikken, maar ook iets kostbaars bezitten wat niemand ze ooit nog kan afpakken: kennis.