Over de bouwwoede in China, de populariteit van George W. Bush en de regularisering van sans-papiers.
1 De moordenaars van Joe Van Holsbeeck blijken Polen te zijn en geen Noord-Afrikanen, zoals de ooggetuigen hadden gemeld. Wie in de moord het bewijs zag van het failliet van de multiculturele samenleving, komt bedrogen uit.
ALISON WOODWARD: In twee weken tijd konden we drie niveaus van mediastigmatisering en uitsluiting vaststellen: eerst tegenover de Noord-Afrikanen; vervolgens tegenover de Polen, de zwakste leerlingen uit de Europese klas, tegenover de Belgen; en uiteindelijk tegenover de Roma-zigeuners, verschoppelingen in Polen, de verguisden onder de verguisden dus. In deze case vinden sociologen stof voor wel tien doctoraten.
In ieder geval maak ik me, als luxevreemdeling, zorgen omdat ik in West-Europa een bijna Amerikaanse houding zie ontstaan van wij tegenover de anderen, waarbij de anderen automatisch gebrandmerkt zijn als geweldplegers en onbetrouwbare sujetten. Hoe vaak de politici ook mogen benadrukken dat de moord op Joe niets te maken heeft met integratie en alles met veiligheid, de media en de bevolking zien dat natuurlijk anders.
Wat moet er nu gebeuren? Meer blauw op straat geeft vertrouwen en kan een gedeeltelijke oplossing zijn. Maar ik zie vooral een grote rol voor het onderwijs dat in zijn lessenpakket meer moet doen rond het probleem van uitsluiting en racisme. Mijn zoon volgt Latijnse in een Brusselse middelbare school, en daar is geen moment over de zaak-Joe gesproken. Dat vind ik onbegrijpelijk.
2 Sinds 2001 heeft de Amerikaanse geheime dienst CIA meer dan duizend geheime vluchten georganiseerd door het Europese luchtruim, blijkt uit een rapport van een speciale onderzoekscommissie van het Europees Parlement.
WOODWARD: Laat ik zeggen dat ik niet verrast ben. Dus de Europeanen hebben de VS de toestemming gegeven om door hun luchtruim te reizen. So what? Europa zou de werkelijkheid toch eens onder ogen moeten zien. De Europese defensie is een lachertje en de lidstaten hangen voor hun veiligheid stuk voor stuk af van de militaire macht van de Verenigde Staten. Als de Amerikanen vinden dat het in hun belang is om door het Europese luchtruim te reizen, dan doen zij dat toch.
Het interessante aan dit nieuwsbericht is louter het feit dat het Europees Parlement over dit thema een onderzoekscommissie heeft opgericht, hoewel dat strikt genomen niet helemaal binnen zijn bevoegdheid ligt. Dat toont dat de Europeanen op zijn minst de intentie hebben om zich niet neer te leggen bij hun afgekalfde internationale belang. Het is ook een teken dat Europa weer op grond van gelijkheid wil spreken met de Amerikanen, en dat het de pijnlijke episode in de aanloop van de Irak-oorlog, waarin sommige Europese lidstaten toetraden tot de coalition of the willing, achter zich wil laten. In Amerika is dit nieuws, zij het dan geen voorpaginaverhaal. Het Witte Huis countert kritische berichten steevast met ander nieuws. Zo was er in de VS de voorbije week vooral veel te doen over de videoboodschap van Abu Musab Al-Zarqawi en mogelijke perslekken binnen de CIA. Het bericht over de Europese onderzoekscommissie geraakte daardoor ondergesneeuwd.
3 De bouwwoede in China is nog lang niet bekoeld. Het Aziatische land neemt volgend jaar ongeveer 35 procent van het wereldwijde staalverbruik voor zijn rekening, voorspelt het Internationaal IJzer- en Staalinstituut.
WOODWARD: Eind vorig jaar was ik in China en wat ik daar zag, heeft me verbluft. Shanghai bijvoorbeeld, is aan het uitgroeien tot een metropool die zo indrukwekkend is als New York, Hongkong en Tokio samen. Ik zag de Chinezen er een winkelcentrum bouwen dat plaats moest geven aan 20.000 werknemers. Je zou het moeten zien om dat helemaal te kunnen bevatten. Een paar kilometer verder werd er trouwens nog zo een opgetrokken. Ik ben geen econoom, maar ik vraag me toch af hoe de Chinezen die fenomenale groei denken te kunnen betalen. Of zijn ze vergeten dat ooit de rekening komt voor al die grondstoffen en energie die er nu op kolossale schaal verbruikt worden?
Niemand kan echt voorspellen wat het economische ontwaken van China tot gevolg zal hebben. Er zijn ruwweg drie scenario’s. Ofwel wordt de economische groei gekoppeld aan een doorgedreven democratisering. Ofwel wordt de groei de motor van een sterker Chinees nationalisme, wat in het slechtste geval een territoriale expansiedrift kan veroorzaken. Ofwel stort de Chinese economie als een kaartenhuisje in wanneer de rekeningen komen – vergelijkbaar met wat de Aziatische tijgers meemaakten eind jaren negentig. De Olympische Spelen worden wellicht een keerpunt. Ieder gastland ondervindt de jaren daarna een kleine economische kater. Afwachten hoe de Chinezen daarop zullen reageren.
4 Bronnen in het Vaticaan beweren dat de katholieke Kerk mogelijk haar standpunt over condooms zal wijzigen. Binnen het huwelijk zou condoomgebruik toegestaan worden wanneer een van beide partners hiv-positief is.
WOODWARD: Dit soort berichten duikt wel vaker op in de media. Altijd zijn het ‘welingelichte bronnen’, ‘dichte vrienden van de paus’ of ‘gezaghebbende theologen’ die aankondigen dat de Kerk zich toegeeflijker zal opstellen tegenover aidspreventie. Maar wanneer komt het er echt van? Wanneer zullen we de paus dit ook echt horen zeggen tegen zijn geloofsgemeenschap? De huidige paus blijkt toch eerder een aanhanger van het strikt religieuze conservatisme. Kijk bijvoorbeeld naar zijn paasboodschap, waarin hij homoseksuelen uitsluit van het priesterambt. Tenzij ze zich nooit outen, of er op zijn minst veel spijt van hebben dat ze het ooit deden.
Sociologisch is de katholieke Kerk een bijzonder interessant fenomeen. De Kerk moet in heel verschillende maatschappijen stand trachten te houden. Ze overleeft doordat ze meerdere boodschappen verspreidt, nu eens strikt in de leer, dan weer wat meer permissief. Probleem is dat niet iedere gelovige geletterd is en die dubbelzinnigheid kan duiden. In derdewereldlanden kan de dubbelzinnige boodschap van de Kerk volgens mij misleidend overkomen. Veel mensen geloven daar dat de Kerk de absolute, onfeilbare waarheid spreekt. Vandaar dat ik het essentieel vind dat de Kerk correcte informatie geeft over de verspreiding van aids, en hoe men zich daartegen kan beschermen.
5 De Amerikaanse president Bush doet het bijzonder slecht in de opiniepeilingen, amper 32 procent van de Amerikanen staat nog achter zijn beleid. Bush stelt een nieuwe kabinetschef, een nieuwe woordvoerder en een nieuwe directeur Binnenlands Beleid aan.
WOODWARD: In het najaar zijn het tussentijdse verkiezingen in Amerika. Voor George Bush staat er heel wat op het spel. Momenteel beschikken de Republikeinen zowel in de Senaat als in het Huis van Afgevaardigden over een meerderheid, waardoor Bush zijn beleid comfortabel door de wetgevende macht weet te loodsen. Maar zodra een van beide kamers verloren gaat, bestaat het gevaar dat Bush de resterende twee jaar van zijn ambtstermijn uitdoet als een lame duck president, van wie ieder belangrijk voorstel verworpen wordt.
Dat wil Bush koste wat het kost vermijden, vandaar deze kabinetsherschikking. Opvallend is dat de meest rechtse leden van het kabinet gebleven zijn, en dat de nieuwkomers een stuk rechtser zijn dan degenen die ze vervangen. Donald Rumsfeld, Condoleezza Rica en Dick Cheney betalen geen van allen het gelag voor de slechte approval rating. Vooral het aanblijven van Rumsfeld is merkwaardig. De laatste weken krijgt de minister van Defensie ongehoord veel kritiek, zelfs topfunctionarissen uit het leger laken nu openlijk de manier waarop hij de oorlog in Irak aanpakt.
Met deze herschikking wil Bush ultrarechts mobiliseren. Hij weet ook dat je in de States verkiezingen kunt winnen als slechts 32 procent van de mensen achter je beleid staat. Zolang je er maar in slaagt om je aanhangers massaal naar de stembureaus te lokken.
6 Mensen zonder papieren begonnen vorige week een hongerstaking in het Klein Kasteeltje in Brussel. Ze willen een regularisatie voor alle sans-papiers in België. Onwaarschijnlijk dat minister Patrick Dewael (VLD) op hun eisen ingaat.
WOODWARD: Volgens optimistische schattingen komt 25 procent van de asielaanvragers daadwerkelijk in aanmerking voor asiel. Iedere Belg accepteert het concept van humaan asiel voor mensen die in hun thuisland onmenselijk geleden hebben. Maar hoe filter je de gerechtvaardigde asielzoekers eruit, zonder mensen over te houden die misbruik maken van de procedure? Dat kan alleen na een enorm complex en diepgravend onderzoek, dat ook nog eens op een relatief korte termijn moet worden uitgevoerd. Daar blijft de overheid echter in gebreke.
In het begin van de eerste paarse regering was de behandelingsachterstand tot schandalige hoogten opgelopen, wat de grootschalige regularisatie destijds onafwendbaar maakte. Nu is die achterstand er blijkbaar weer. De ministerraad besprak vorige week een voorstel om de asielprocedure te hervormen, waardoor die humaner en sneller zou verlopen. Dat men daar dan niet mee talmt. Al heb ik ook begrepen dat de regering wacht op initiatieven vanuit Europa, en dat begrijp ik wel, want in wezen is dit een Europees probleem.
Een algemene regularisatie leidt tot een ontwrichting van het sociale bestel, lokt nog meer asielzoekers naar België, is in feite een uitholling van de rechtsstaat, en zou meer problemen veroorzaken dan ze oplost.
samengesteld door jef van baelen
