Jeroen Piqueur: ‘Wat Luc Van den Bossche heeft gedaan, is not done’

‘Gaan we het over roddels hebben of over feiten?’ vraagt Jeroen Piqueur kregelig na een paar minuten. De stichter en belangrijkste aandeelhouder van Optima Bank verbreekt voor het eerst sinds het faillissement het zwijgen. Een gesprek over zwart geld, logevrienden, belangenvermenging en politieke vrienden.

‘Jeroen Piqueur van Optima is al wekenlang een van de belangrijkste onderwerpen in alle kranten. Ik was het hoofdpunt in het Journaal, er werd over mij gesproken in De Zevende Dag en in Terzake. De N-VA, de SP.A, de Open VLD en de CD&V beslisten zelfs om een parlementaire onderzoekscommissie op te richten die mijn handel en wandel moet onderzoeken. Eerlijk, dat had ik nooit voor mogelijk gehouden.’ Tegenover ons zit Jeroen Piqueur, de omstreden oprichter en belangrijkste aandeelhouder van Optima, dat voor gefortuneerden financiële plannen opstelde en actief was als vastgoedmakelaar en bankier.

Op 15 juni werd Optima Bank failliet verklaard. Sindsdien gaat er geen dag voorbij of de media pakken uit met onthullingen. Er zijn verhalen over zwart geld, logeconnecties, graaicultuur, belangenvermenging en meer van dat fraais. Daarbij zijn markante rollen weggelegd voor het liberale provincieraadslid Geert Versnick en socialistische topfiguren zoals ex-minister Luc Van den Bossche, partijvoorzitter John Crombez en de Gentse burgemeester Daniël Termont. De puissante rijkdom van Piqueur leverde smeuïge krantenkopij op. ‘Voor alle duidelijkheid: ik hoop dat die onderzoekscommissie snel van start gaat,’ zegt Piqueur, ‘want dan zal blijken dat heel wat van die verhalen op niets berusten. De vunzigheid van sommige journalisten tart werkelijk elke verbeelding.’

Aan de gevel van het statige pand in de Keizer Karelstraat in Gent zijn de vlaggen en naamborden van Optima Bank verdwenen. In de imposante hal staan kartonnen verhuisdozen opgestapeld. ‘Optima Bank huurde dit pand van haar zusterbedrijf Optima Global Estate, dat gespecialiseerd is in vastgoed’, vertelt Piqueur. ‘Na het faillissement werd het huurcontract onmiddellijk opgezegd en is de bank hier verdwenen.’ We zitten in de zaal waar talloze raden van bestuur van Optima plaatsvonden en drinken spuitwater. Voor de journalisten is dat Spa-rood, voor Piqueur een flesje San Pellegrino. ‘Vindt u het goed dat ik het gesprek ook opneem?’ vraagt Piqueur, en na een ferme tik registreert de voice recorder van zijn iPhone dit gesprek:

Had het faillissement van Optima Bank vermeden kunnen worden?

JEROEN PIQUEUR: Het is een absolute schande dat Optima Bank failliet is gegaan.

U meent het?

PIQUEUR: Uit de grond van mijn hart.

Verklaar.

PIQUEUR: Optima Bank had een gezond eigen vermogen van 43 miljoen euro. De bank betaalde steeds correct alle lonen, sociale zekerheid en bedrijfsvoorheffingen. We waren de bankactiviteiten aan het afbouwen en waren daar bijna klaar mee. De voorbije 14 maanden had Optima zijn deposito’s van bijna 700 miljoen teruggebracht naar 92 miljoen euro. Van die 92 miljoen stond 75 miljoen cash op de rekening. We hadden amper 17 miljoen spaardeposito’s, waar 17 miljoen aan kredieten tegenover stonden en om die af te dekken, zochten we nog geld. Er was dan ook geen enkele reden om de bank failliet te laten gaan. De FSMA (toezichthouder op de financiële sector, nvdr.) en de Nationale Bank veroorzaakten het faillissement van Optima Bank. Onze bankvergunning werd ingetrokken, zonder dat we ons konden verdedigen. We kregen zelfs geen kans op enig weerwoord. Dat is een absolute schande. Stel u voor dat een renner de Mont Ventoux beklimt en 10 meter voor de streep schieten ze zijn banden lek. Dát is met Optima Bank gebeurd. De woordvoerder van de FOD Financiën, Francis Adyns, kondigde het faillissement dagen voordien publiek aan. Het is toch ongelooflijk dat een ambtenaar zoiets doet?

De Nationale Bank zegt dat ze de bankvergunning heeft ingetrokken omdat ze zware ‘onregelmatigheden’ had vastgesteld bij Optima Bank.

PIQUEUR: Leven we nog in een rechtsstaat? Men kan iemand een onregelmatigheid verwijten, maar dan zou je toch de tijd mogen krijgen om je te verdedigen, niet? Als er al onregelmatigheden zouden zijn gebeurd, dan gaat het echt om banale zaken. En als het toch echt grove onregelmatigheden zouden zijn, dan moet de Nationale Bank zich de vraag stellen waarom ze die vijf jaar geleden niet heeft gezien, want sommige zaken gaan blijkbaar terug tot 2011.

Jan Smets, gouverneur bij de Nationale Bank, gaf als verklaring waarom de bankvergunning werd ingetrokken…

PIQUEUR:(onderbreekt) Gouverneur Smets mag tijdens een hoorzitting in het parlement spreken, maar de bank waarover het gaat wordt niet gehoord – ook dat is een schande. Luister, meneer Smets en zijn Nationale Bank hebben hier zes weken lang van alles en nog wat geïnspecteerd. Op 3 mei, de dinsdag voor Onze-Lieve-Heer Hemelvaart, werd om 12.55 uur het verslag van die inspectie per drager aan mij afgeleverd. Een brief van 27 bladzijden. Er kwam een verlengd weekend aan, en we kregen amper twee werkdagen de tijd om te antwoorden. Dat was gewoon onmogelijk.

Volgens gouverneur Smets werd er geld uit de bank gesluisd, onder meer via hoge consultancyfacturen.

PIQUEUR:(fel) Gaan we het over roddels hebben of over feiten?

Het gaat niet om roddels, het zijn de woorden van de gouverneur van de Nationale Bank.

PIQUEUR: Het spijt me, maar wat hij zegt stemt niet overeen met de waarheid. Er bestond een contract tussen het moederbedrijf Optima Groep en zijn dochterbedrijf Optima Bank voor levering van diensten die Optima Bank zelf niet in huis had. Optima Groep leverde dus diensten aan Optima Bank en heeft die gefactureerd. Daarbij ging het helemaal niet over exuberante bedragen.

Over welke bedragen ging het dan?

PIQUEUR: Ik noem geen bedragen, want als ik zou zeggen dat voor bepaalde prestaties 20.000 euro werd betaald, zullen sommigen dat zeer veel geld vinden. Maar het waren geen uitzonderlijke sommen, wel de gangbare bedragen in de sector. Alles werd trouwens steeds goedgekeurd door het auditcomité, de raad van bestuur en door de commissaris.

De Nationale Bank had Optima Bank verboden om een dividend uit te keren, zodat de winst volledig kon dienen om de bank te versterken?

PIQUEUR: Ja.

Ondanks dat verbod werd volgens de Nationale Bank toch nog 4 miljoen interim-dividend uitbetaald.

PIQUEUR: Ook dat is fout. Het dividendverbod is perfect nageleefd.

De Nationale Bank verbood eind 2014 expliciet om nog geld aan te trekken van zogenaamde niet-professionele partijen. U mocht dus alleen professionele beleggers aanspreken. Optima overtrad dat verbod: u ging aankloppen bij het UZ Gent, dat op 6 april 2016 een overeenkomst tekende om 10 miljoen euro op een rekening bij Optima Bank te plaatsen.

PIQUEUR: Ook dat is fout, mijne heren. We zijn inderdaad op zoek gegaan naar geld om dat restant van 17 miljoen aan spaardeposito’s af te lossen. We zijn inderdaad terechtgekomen bij het UZ Gent. En dat mocht ook, want een universitair ziekenhuis is wél een professionele onderneming. We hebben daarover juridisch advies ingewonnen en het mocht. Het UZ is een parastatale B, heeft een auditcomité, een regeringscommissaris en de instelling beheert een pensioenfonds van honderden miljoenen. En dat zou dan geen professionele belegger zijn? Uiteindelijk hebben we ervan afgezien om het geld van het UZ te aanvaarden.

De Nationale Bank heeft daar een stokje voor gestoken.

PIQUEUR: Nee, we hebben dat zélf beslist.

Er was eerder ook onderhandeld met de provincie Oost-Vlaanderen over een forse belegging?

PIQUEUR: Ja.

Geert Versnick (Open VLD), Oost-Vlaams gedeputeerde én bestuurder bij Optima, had daarvoor een vergadering geregeld. Dat ruikt naar belangenvermenging.

PIQUEUR: Ik weet dat dit heel gevoelig ligt, dus laat me dit goed uitleggen. Ik ken Geert sinds 1986, hij is mijn buurman. We zijn vrienden, ik hoop dat dit zo zal blijven en daar lijkt het ook op. Ik heb Geert ooit gevraagd om bestuurder te worden, en hij heeft die rol altijd perfect vervuld. Op de raad van bestuur is natuurlijk meermaals overlegd hoe we die laatste 17 miljoen aan kredieten zouden kunnen financieren. Geert wist dat de provincie heel wat liquiditeiten had, en hij heeft voorgesteld om de directeur van Optima Bank, Danny De Raymaeker, in contact te brengen met deputé Alexander Vercamer (CD&V) en de financieel verantwoordelijken. Er is bij de provincie met een zeker enthousiasme naar ons dossier gekeken, maar men verkoos te wachten om het geld te storten tot we onze jaarrekening hadden ingediend. Heeft Geert daarmee iets fouts gedaan? Nee. Heb ik daarmee iets fouts gedaan? Nee.

Optima Bank ging in de fout, want ze mocht toch geen geld aantrekken van niet-professionele investeerders?

PIQUEUR: Maar een provincie beantwoordt als instelling perfect aan de definitie van professionele belegger zoals die in de wet staat en is dus geen ‘niet-professionele belegger’.

Gouverneur Smets wijst u persoonlijk met de vinger: ‘Jeroen Piqueur is verantwoordelijk voor het faillissement’, zegt hij.

PIQUEUR: Hoe zou ik daar verantwoordelijk voor kunnen zijn? U moet iets zeer belangrijks onthouden: de bankwet verbiedt dat Jeroen Piqueur als hoofdaandeelhouder zitting heeft in het directiecomité. Hoe kan ik dan verantwoordelijk zijn voor eventuele fouten als de bankwet mij verbiedt om een uitvoerende taak te vervullen binnen de bank? Dat is het bizarre aan de hele zaak: de bankwetgeving perkt de macht van de hoofdaandeelhouder verregaand in, maar toch ben ik nu de schuldige van alles.

De interne structuren waren formeel misschien in orde, maar u had als oprichter en hoofdaandeelhouder van Optima toch op z’n minst grote invloed op wat hier gebeurde? Als hoofdaandeelhouder was u op de hoogte?

PIQUEUR: Nee, dat is niet zo. Het directiecomité nam alle beslissingen.

Het is moeilijk te geloven dat u als hoofdaandeelhouder geen invloed had op beslissingen, want het ging uiteindelijk wel over uw vermogen.

PIQUEUR: Toch is het zo! Ik mocht op die vergaderingen zelfs niet aanwezig zijn. (schamper) Ik weet dat verteld wordt dat alle mensen in het directie- en het auditcomité van Optima naar mijn pijpen dansten, maar dan moet ik toch echt over héél véél macht beschikken. Zouden al die directieleden en auditors echt zo dwaas zijn om gewoon braaf te knikken als ik iets zeg, terwijl ze juridisch persoonlijk aansprakelijk zijn voor hun beleidsdaden? Dat gelooft u toch zelf niet?

Kortom, niet u verdient de zwartepiet, maar de leden van het directiecomité zijn verantwoordelijk voor wat bij Optima gebeurde?

PIQUEUR: Het directiecomité stuurt het bedrijf aan en de directeuren zijn inderdaad de hoofdverantwoordelijken. Let op, ik beschuldig niemand, zeker niet zolang de voltallige directie van de bank zich niet heeft kunnen verdedigen tegen die aantijgingen van onregelmatigheden. Maar als er al onregelmatigheden waren, dan zijn ze in elk geval niet mijn schuld, daar wil ik duidelijk in zijn. Ik reken erop dat de parlementaire onderzoekscommissie niet alleen mij maar álle leden van het directiecomité, het auditcomité en de commissarissen zal uitnodigen om naar hun uitleg te luisteren. Alleen zo kan de volledige waarheid naar boven komen.

Waarom denkt u dat gouverneur Smets u persoonlijk met de vinger wijst voor het faillissement?

PIQUEUR: Dat is een goede vraag waar ik helaas niet op kan antwoorden. Misschien ben ik het slachtoffer van een politieke afrekening. Ik heb uit diverse politieke bronnen vernomen dat het Arco-verhaal misschien meespeelt: de coöperanten van dat vroegere investeringsvehikel van het ACW (nu Beweging.net, nvdr.) hebben veel geld verloren in Dexia en ze hopen dat het garantiefonds die coöperanten zal vergoeden. Daar bestaat tussen de politieke partijen onenigheid over. Maar als het garantiefonds bij Optima tussenbeide moet komen na een faillissement kan men misschien forceren dat het ook bij Arco tussenbeide komt.

Gelooft u dat zelf?

PIQUEUR: Ik weet het niet. Wat ik wel weet: de gouverneur heeft mij, op mijn verzoek, op 4 mei om 22.00 uur ontvangen omdat ik na de ontvangst van hun lange brief wilde weten wat er precies aan de hand was. Meneer Smets heeft me toen letterlijk gezegd: we houden het discreet, en los uw zaken op tegen 15 juli. En wat gebeurt er? Een paar dagen na dat gesprek wordt onze bankvergunning ingetrokken, wordt alle discretie doorbroken, legt de gouverneur publieke verklaringen af en gaat de bank failliet. Gouverneur Jan Smets is verantwoordelijk voor het faillissement van Optima. Ik hoop dat de parlementaire onderzoekscommissie klaarheid brengt in die hele episode. Zo niet zal ik zelf strafklachten moeten indienen om de waarheid naar boven te laten komen.

U bent van plan om een strafklacht in te dienen tegen gouverneur Smets?

PIQUEUR:(afgemeten) Dat is een overweging die ik met mijn advocaten moet maken, en misschien volgen er ook strafklachten tegen anderen.

Er is al veel jaren kritiek op de manier waarop Optima aan financiële planning deed. U lichtte iemands vermogen door, stelde vervolgens een financieel plan op en daarbij werden bijna altijd twee zaken voorgesteld: koop vastgoed en/of Luxemburgse tak23-producten, fiscaal gunstige levensverzekeringen gekoppeld aan beleggingsfondsen.

PIQUEUR: De krant De Tijd heeft het ooit zo voorgesteld, maar dat slaat nergens op. Optima had 15.000 klanten. Hebt u ooit pakweg 100 klachten gezien van ontevreden klanten? Die zijn er niet. Bovendien betaalden die mensen ons voor het opstellen van zo’n financieel plan…

Wat moest dat kosten?

PIQUEUR: Gemiddeld 3500 euro. Ik ben supertrots op de financiële plannen die we uitwerkten. We hadden daarvoor in Gent 40 mensen in dienst en 10 in Wallonië. Economen, juristen, kandidaat-notarissen, fiscalisten gespecialiseerd in successieplanning, vermogensplanning, fiscale optimalisatie enzoverder. Geen enkele bankier in België kon zo’n kwalitatief hoogstaande dienstverlening bieden als wij. Al onze klanten kregen een correct financieel plan, en ze waren verder tot niets verplicht. Ze konden zelf beslissen wat ze met hun plan deden.

Hoeveel klanten kozen voor de producten die Optima aanprees?

PIQUEUR: Ik denk dat ongeveer twee derde zich na een financiële audit verder door Optima liet begeleiden. En daarvan kwam 18 procent in aanmerking om te investeren in vastgoed. Zij werden doorverwezen naar Optima Global Estate, de vastgoedafdeling van Optima.

Naast het dure plan pakte Optima nog eens hoge commissies bij de verkoop van vastgoed?

PIQUEUR: We hebben onze boterham verdiend, zoals elke vastgoedmakelaar en -promotor. We rekenden 5 procent marketingkosten en 5 procent backofficekosten. Dat was de brutomarge en niet de nettowinst, een verschil dat ze bij De Tijd blijkbaar niet kennen, want Optima Global Estate maakte ook kosten en dééd wel iets voor die commissies.

De Nationale Bank zegt dat Optima-medewerkers hun boekje te buiten gingen door als makelaar op te treden zonder de officiële erkenning van makelaar.

PIQUEUR: Wij hebben vanaf dag één steeds op dezelfde manier gewerkt. Gaat de Nationale Bank nu beweren dat ze niet gezien heeft dat 30 procent van de inkomsten van Optima Bank gelieerd was aan het aanbrengen van vastgoedklanten?

U verkocht ook veel tak23-producten aan uw klanten?

PIQUEUR: Ja, maar er is niets vies aan tak23-producten. Ook veel andere banken boden ze aan. De grootste en de beste aanbieder van tak23-producten was Lombard, en ik ben er trots op dat we daarmee konden samenwerken.

Was u aandeelhouder van de Luxemburgse verzekeringsmaatschappij Lombard waarvan u de producten verkocht?

PIQUEUR: Nee.

U bent nooit aandeelhouder geweest van Lombard?

PIQUEUR: Ik heb 25 jaar geleden een soort optie gehad op de meerwaarden van de Lombard-aandelen, en die is 20 jaar geleden uitbetaald.

Klopt het dat Optima op die manier 5 à 6 miljard naar het Groothertogdom Luxemburg heeft doorgesluisd?

PIQUEUR: Ik heb meneer Rik Van Cauwelaert dat bedrag op televisie horen noemen. Ik lag plat van het lachen. De som van alle tak23-polissen van de voorbije 25 jaar samen was maximaal 1,5 miljard euro. Die 5 à 6 miljard is echt te belachelijk voor woorden. De Nationale Bank is trouwens tot in detail op de hoogte van elke polis die bij Lombard werd gekocht. Meer zelfs, vooraleer de Nationale Bank ons een bankvergunning gaf, heeft ze alle polissen, ook die van Lombard, doorgelicht om te controleren of daar geen foute klanten noch fout geld bij betrokken was.

De tak23-producten werden vaak gebruikt om zwart geld wit te wassen via Luxemburg.

PIQUEUR: Tak23-producten hadden zeer belangrijke juridische en fiscale voordelen. Je hoefde er geen beurstaks, geen roerende voorheffing en tot in 2008 geen andere taksen op te betalen. Bovendien bood het product absolute discretie, en dat is voor sommigen belangrijk. Waarom? Er zijn veel professionelen die belangrijke risico’s lopen van beroepsaansprakelijkheid, en die daarom hun vermogen discreet willen bewaren. Maar discretie wil nog niet zeggen dat het automatisch over zwart geld gaat.

Toch werd Optima wel vaker in verband gebracht met het wegsluizen van zwart geld van klanten naar Luxemburg.

PIQUEUR: Wie waren onze klanten? Vijftig procent had een vrij beroep. Notarissen, artsen en veel artsen-specialisten. Kent u er daarvan veel die zwart geld verdienen? Ik zou niet weten hoe een arts-specialist dat moet doen. De rest van onze clientèle waren eigenaars van kmo’s met meer dan vijf medewerkers.

Daar kan zwart geld hebben gezeten, en u kent toch ook de verhalen van bijvoorbeeld artsen-specialisten die zich extra laten betalen met geld in een envelop?

PIQUEUR: Ik ben geen onderzoeksrechter. Optima moest bovendien de wettelijke regels toepassen die ons verplichten om na te gaan waar het geld van de klant vandaan komt. Wel, dat deden we ook altijd.

Toch valt op 30 januari 2012 de Bijzondere Belastinginspectie (BBI) onder leiding van Karel Anthonissen bij Optima binnen op zoek naar zwart geld.

PIQUEUR: Meneer Anthonissen dacht dat hij zomaar een bank kon binnenvallen en eventjes alle computergegevens over onze klanten mocht meenemen. Dat is bij wet verboden, het gerecht heeft die onwettige huiszoeking nietig verklaard en de BBI bevolen om onze data terug te geven. Meneer Anthonissen durfde tegen die uitspraak niet in beroep te gaan. Er is na het vonnis en de teruggave van de gegevens nog een aparte dading gesloten waarin stond dat Anthonissen ook de kopieën van alle klantengegevens die hij bij ons onrechtmatig had meegenomen moest vernietigen in aanwezigheid van een gerechtsdeurwaarder. Dat is gebeurd.

Na de inval van de BBI hebben een heleboel Optima-klanten hun zwart geld geregulariseerd bij de fiscus.

PIQUEUR: Daar weet ik niets van.

U hebt dat nooit gehoord?

PIQUEUR: Nooit. Optima-klanten die hun zwart geld geregulariseerd zouden hebben? En klanten van andere banken deden dat niet, of wat? Luister, van alle mensen die de voorbije jaren zijn overgegaan tot regularisatie zal Optima niet de belangrijkste of grootste bankier zijn geweest.

Enkele maanden na de BBI-inval bracht toenmalig staatssecretaris voor Fraudebestrijding John Crombez (SP.A) een bezoek aan Optima. Foto’s van hem en de top van Optima verschenen in Capital, het glossy bedrijfsblad dat naar alle klanten werd gestuurd.

PIQUEUR: (lacht) Hebt u alle nummers van Capital gelezen? Op een van de covers stond Guy Verhofstadt (Open VLD) toen hij premier was.

U nodigde systematisch toppolitici uit voor een bezoekje?

PIQUER: In Capital behandelden we belangrijke financiële thema’s, en dan lieten we daarover interessante mensen aan het woord. Voor alle duidelijkheid: ik organiseerde dat niet, dat was de taak van onze woordvoerder. We hebben zo het geluk gehad dat we John Crombez konden uitnodigen om te praten over fiscalefraudebestrijding.

Wie heeft Crombez gebeld?

PIQUEUR: Ik weet het niet, maar ik zeker niet. Ik ben Crombez in mijn hele leven maar twee keer tegengekomen, en dat was telkens op een match van KV Oostende.

Velen zien dat bezoek van Crombez enkele maanden na de BBI-inval als een signaal aan de klanten: alles in orde bij Optima, want zelfs de staatssecretaris voor Fraudebestrijding gaat op de foto met de Optima-top.

PIQUEUR: Sorry, dat vind ik lachwekkend. Dat is te belachelijk voor woorden.

Werkelijk?

PIQUEUR: Ik geloof niet dat iemand de daden van meneer Anthonissen kan controleren of daar impact op heeft.

Wat bedoelt u?

PIQUEUR: Als de BBI en meneer Anthonissen aanwijzingen hadden over zwart geld bij Optima, dan hadden ze zeker een onderzoek gevoerd. Een bezoek van Crombez zou hen niet hebben afgeremd.

Eind 2010 kocht u Ethias Bank en kreeg u een banklicentie. Hebt u daar spijt van?

PIQUEUR: Ons advocatenkantoor Stibbe-Simont adviseerde ons om met het oog op de groei en de toekomst van Optima een banklicentie te verwerven. We hebben daarvoor alle pistes overwogen. Begin 2010 was Philip De Hulster, ex-ceo van Ethias Bank, al overgestapt naar Optima. In de nasleep van de bankencrisis kwam Ethias Bank te koop. Volgens De Hulster zaten bij Ethias Bank 70 miljoen recupereerbare fiscale verliezen. Wij dachten met de overname twee vliegen in één klap te vangen: een banklicentie én dankzij die recupereerbare verliezen konden we de belasting op onze winst fors drukken. Na de overname van Ethias Bank bleek al snel dat de puinhoop er groter was dan we vooraf hadden ingeschat. De kwaliteit van de medewerkers, de dossiers, de backoffice, zowat alles viel tegen. Maar we hadden te goeder trouw gehandeld, en op basis van wat De Hulster, toch ex-ceo van Ethias Bank, in ons directiecomité had verteld.

U voelt zich bedot?

PIQUEUR: De omgevingsfactoren zijn na de overname sterk veranderd: er kwam een nieuwe bankwet, de bankentaks, de rente zakte naar een historisch laag niveau enzovoort. Als ik dat allemaal had geweten. Maar los daarvan was wat in Ethias Bank zat niet altijd even, euh, proper. Nee, u hoeft niet aan te dringen, meer zeg ik daar niet over. Hier past wel enige zelfkritiek: we hebben Ethias Bank vooraf onvoldoende doorgelicht. Ik ben zo sportief om te zeggen dat dit mijn schuld is: ik had beter moeten uitkijken. En u kunt me ook verwijten dat ik foute bestuurders en foute directeurs heb aangetrokken.

Zoals meneer De Hulster?

PIQUEUR: In een eerste fase was De Hulster samen met Luc Van den Bossche ceo van Optima Bank, maar na één jaar hebben we verkozen om van hen afscheid te nemen omdat ze niet … (wikt zijn woorden) tot algemene tevredenheid van de raad van bestuur hadden gewerkt.

Ex-minister Luc Van den Bossche bleef wel als voorzitter verbonden aan Optima Bank, en verdiende blijkbaar zeer goed geld.

PIQUEUR: Ik noem geen bedragen, maar zijn vergoeding lag nooit hoger dan die van de andere directeurs.

Was dat zo’n 700.000 euro per jaar, wat hij verdiende bij zijn vorige werkgever BIAC?

PIQUEUR: Deel dat bedrag door drie en u zit dichter bij de waarheid.

Van den Bossche werkte bij Optima als vriendendienst?

PIQUEUR: Dat moet u aan hem vragen.

Net voor het faillissement stapte Van den Bossche op bij Optima en verspreidde hij een persmededeling waarin hij zijn handen wast in onschuld. Voelt u zich door hem in de steek gelaten?

PIQUEUR: Ja. (stilte) Ik vind wat Luc Van den Bossche heeft gedaan not done. Ik vind niet dat je ergens twee, drie jaar op de barricaden gaat staan en dan wegvlucht als het wat spannend wordt. Daarmee heeft hij ook zichzelf schade berokkend. Trouwens, het is niet dat omdat je ontslag neemt dat je als ex-bestuurder geen enkele aansprakelijkheid meer hebt. Bestuurders moeten kwijting krijgen voor hun beleid, en dat heeft Van den Bossche nog niet gehad.

Na Van den Bossche en De Hulster werd meer ervaring in huis gehaald om de bank te leiden, zoals de Nationale Bank vroeg.

PIQUEUR: Danny De Raymaeker (ex-KBC) werd ceo en Peter Baert (ex-Fortis) financieel-directeur. Ik had het gevoel dat Optima Bank bij hen in goede en ervaren handen was. U moet ook weten dat zij alle contacten onderhielden met de Nationale Bank. Op zowat alle raden van bestuur hebben we hen gevraagd hoe de relatie was met de Nationale Bank. ‘Perfect’, was altijd het antwoord. Toen op 3 mei het onweer losbarstte, was dat voor mij een donderslag bij heldere hemel.

U had het totaal niet zien aankomen?

PIQUEUR: Nee, echt niet.

Het verhaal doet de ronde dat een aantal goede klanten ’s nachts werd wakker gebeld om nog vlug hun geld van hun rekening te halen nadat de bank onder curatele werd geplaatst.

PIQUEUR: Waanzin. Ik kan natuurlijk niet mijn hand in het vuur steken dat niemand van de 300 mensen die hier werkten een cliënt heeft gebeld, maar het verhaal dat zoiets door de bank zou zijn georganiseerd is gewoon waanzin.

U hebt niet snel even een telefoontje gepleegd naar bijvoorbeeld Marc Coucke?

PIQUEUR: Nee, echt niet. Bel hem en vraag het.

Coucke was wel klant bij Optima Bank?

PIQUEUR: Ja, Marc was klant. Er waren wel meer gefortuneerden klant bij Optima Bank. Maar ik zal u geen namen geven.

Zijn er klanten die geld zullen verliezen door het faillissement?

PIQUEUR: Nee, ik maak me sterk dat de mensen met een spaartegoed geen cent schade zullen lijden, maar ik ben natuurlijk niet verantwoordelijk voor wat de curatoren nu verder doen met de bank. En alle investeringsproducten die klanten hadden, behouden hun waarde: de verzekeringspolissen zijn doorgestort naar de verzekeringsmaatschappijen en het vastgoed dat ze hebben aangekocht blijft hun eigendom.

Het wordt dus een faillissement waarbij niemand zijn broek scheurt?

PIQUEUR: Dat zou ik niet zeggen. Het faillissement, dat veroorzaakt werd door de Nationale Bank, heeft geleid tot een sociaal bloedbad bij meer dan 300 gezinnen.

De curatoren zeggen dat er een put van 20 miljoen euro is. Klopt het dat u daar zelf borg voor staat?

PIQUEUR: Dat is een punt van discussie waar ik in de pers niet dieper op in wil gaan.

Waarom niet?

PIQUEUR: Normaal is er eerst een put en dan gaat een bedrijf failliet. Bij Optima is het omgekeerde gebeurd: er was geen put, maar onze bankvergunning werd ingetrokken en dan is er een put van 20 miljoen ontstaan als gevolg van het sociaal passief. Het klopt dat ik me voor 20 miljoen borg heb gesteld, maar dat was voor de afwikkeling van de bancaire activiteiten, niet voor de gevolgen van een faillissement dat door anderen is veroorzaakt. De juridische discussie daarover zal wellicht nog jaren aanslepen.

In de verhalen over Optima wordt vaak verwezen naar uw netwerk met eminente leden van de loge, zoals Geert Versnick, Luc Van den Bossche, Daniël Termont en Herman Verwilst. Bent u lid van de loge?

PIQUEUR: Nee. Ik werd zelfs nooit gevraagd om lid te worden.

Ook niet door jarenlange, oude vrienden zoals Versnick of Van den Bossche?

PIQUEUR: Nee.

Vooral burgemeester Daniël Termont rijdt over de tongen in het Optima-debacle.

PIQUEUR: Schande. Ik weet ook niet waarom Termont zo door de media wordt aangepakt. Ik vind wel dat Daniël zeer slecht heeft gecommuniceerd.

Eerst zei hij dat hij u niet kende, toen lekte uit dat hij u tijdens een huwelijksspeech een ‘goede vriend’ had genoemd, daarna verklaarde hij dat hij bijna iedereen een goede vriend noemt…

PIQUEUR: Termont was niet alleen op mijn huwelijksfeest, in 2003 was hij ook op de begrafenis van mijn eerste vrouw. Zou u dat willen schrijven alstublieft? En is het zo abnormaal… (slikt, krijgt tranen in de ogen) Excuseer. Ik heb tien jaar hard gewerkt aan de totstandkoming van het Ghelamco-project, het voetbalstadion van AA Gent. Ik heb gezorgd voor de grond, de bouwvergunning, de bestemmingswijziging en ik onderhandelde met toenmalig Vlaams minister van Openbare Werken Hilde Crevits (CD&V) over het ontsluitingsplan voor het verkeer. Toen alles rond was, ben ik eruit gestapt omdat mijn rol uitgespeeld was. Ik ben projectontwikkelaar, geen bouwondernemer. Maar om dat project te realiseren heb ik tien jaar intens samengewerkt met Daniël (Termont) en Ivan (De Witte, voorzitter van AA Gent).

Waarom zegt Termont dan dat hij u niet kent?

PIQUEUR: Dat begrijp ik ook niet. Maar voor alle duidelijkheid en in tegenstelling tot wat in de pers stond: Daniël is nóóit op mijn boot geweest. Hij is ook nóóit bij mij thuis geweest en ik ook nóóit bij hem thuis.

Hebt u Termont recent nog gehoord?

PIQUEUR: Na het faillissement heeft hij mij gebeld vanuit Sint-Petersburg om te vragen wat er allemaal aan de hand was. Sindsdien niets meer.

U wordt er emotioneel bij?

PIQUEUR: Omdat… De laatste maanden worden er zo veel onwaarheden verteld. Wat kun je daartegen beginnen?

Feit is dat u een groot politiek netwerk uitbouwde en (ex-)politici binnenhaalde als topmedewerkers en bestuurders. Had u ze nodig om uw soort zaken te doen?

PIQUEUR: Ach, heren. Ik heb u al verteld dat Versnick een buurman en een vriend is. Luc Van den Bossche was een jeugdvriend van mijn eerste vrouw. (glimlacht) Als hij dat nu zou ontkennen, schiet ik hem dood. Ook vele anderen die ik bij Optima heb betrokken, zijn vrienden die het gemaakt hebben in het leven. Toen ik mensen met bestuurderservaring nodig had, heb ik ze gevraagd om bij Optima te komen werken. Wat is daar fout aan?

U kunt toch niet ontkennen dat bij Optima sprake was van belangenvermenging tussen uw politieke netwerk en uw zakelijke belangen?

PIQUEUR:(zucht) Allemaal perceptie.

Dus minstens de perceptie van belangenvermenging bestaat. Had u dat niet te allen prijze moeten vermijden?

PIQUEUR: Ach, als ik ’s ochtends de kranten opensla en lees wat er over Jeroen Piqueur wordt geschreven, val ik zowat van mijn stoel. Met mijn croissant erbij. De manier waarop ik de voorbije dagen door de smurrie ben gehaald, is misdadig. Mijn excuses, maar het is echt vieze journalistiek. Ik heb het al tegen mijn vrouw gezegd: misschien lezen we morgen dat ik deelneem aan orgieën. Dat is zowat het enige wat nog ontbreekt.

Er wordt daarbij ingezoomd op uw levensstijl waar de rijkdom van afdruipt.

PIQUEUR: Mijn auto’s, mijn jacht, alles wat ik heb is eerlijk verdiend. Vooral vóór ik Ethias Bank kocht, heb ik goed geld verdiend, daarna nooit zo weinig. Mijn Rolls-Royce Phantom heb ik in 2007 gekocht, en de nummerplaat is niet XXL001 zoals in de pers verscheen, maar XXL738. Mijn jacht heb ik in 2008 aangeschaft. Een privévliegtuig heb ik nooit gehad, ik heb er wel een drie jaar geleaset maar ben daar na de overname van Ethias mee gestopt. Ik ben met niets begonnen en heb 25 jaar keihard gewerkt. Is het dan een schande als je een Rolls-Royce koopt? In klein Vlaanderen blijkbaar wel. Succesvolle ondernemers worden hier altijd met een scheef oog bekeken.

Riskeert u nu persoonlijk failliet te gaan?

PIQUEUR: Dat denk ik niet.

Uw wagenpark is al door de curatoren in beslag genomen.

PIQUEUR: Ja, mijn Rolls-Royce.

Waar rijdt u nu mee?

PIQUEUR: Met mijn Bentley, die werd niet in beslag genomen.

En hoe zit het met uw jacht?

PIQUEUR: Dat wacht in de haven van Altea, bij Benidorm, op een koper. Ik had al in september 2014 beslist om het te verkopen omdat ik er te weinig van kon genieten na mijn nieuwe gezinssituatie. Ik had daarvoor een mandaat gegeven aan Fraser Yacht, dus dat heeft niets te maken met het faillissement van Optima. De vraagprijs is 11,9 miljoen euro, als het u interesseert. Er is al eens een geïnteresseerde opgedaagd, maar omdat ik niet zeker was van de herkomst van zijn geld ben ik niet op het bod ingegaan.

Tot slot: bent u bang dat u achter de tralies zult belanden?

PIQUEUR:(kijkt verwonderd) Nee, ik zou echt niet weten waarom.