In ‘De Kroonraad’ geven vooraanstaande politici hun opinie over de actualiteit. Deze week Karel Van Miert over de megaministerraad, DHL en Zaventem, het verbod op het dragen van een hoofddoek, de toestand in Irak, en de zwakke dollar.
nMijnheer Van Miert, de megaministerraad in Gembloers heeft heel wat nieuwe maatregelen opgeleverd, maar geen groot structureel plan.
KAREL VAN MIERT: Dit overleg had men moeten houden tijdens de regeringsonderhandelingen. Er is te veel tijd verloren gegaan. De regering is optimistische geluiden blijven spuien, in de hoop om zonder kleerscheuren over de regionale verkiezingen heen te geraken. Dat er ingrijpende maatregelen nodig zijn voor economie en sociale zekerheid was nochtans duidelijk genoeg. Alle ons omringende landen hebben ze in de helft van vorig jaar genomen. Zowel Frankrijk, Duitsland, als Nederland. Hetzelfde is gebeurd in Scandinavië, Oostenrijk, en Italië. Alleen in België bleef men pretenderen dat ons land er wel aan zou ontsnappen. Door dat waanidee is men nu verplicht om halsoverkop te gaan improviseren. Mede gedwongen door de verklaringen van de SP.A-ministers Frank Vandenbroucke en Johan Vande Lanotte, die beter dan wie ook de precaire situatie van de sociale zekerheid kunnen inschatten. Zij beseffen dat het alarmpeil in zicht is en dat er harde en pijnlijke ingrepen moeten komen. Van een meevaller als met het pensioenfonds van Belgacom kun je maar één keer gebruik maken.
Met het heersende wantrouwen tussen de huidige coalitiepartners is het maar de vraag of men de enorme uitdaging waarvoor we staan nog het hoofd kan bieden. Al jarenlang schreeuwt ons socialezekerheidsstelsel om een herziening, wat niet hetzelfde mag zijn als een afbouw. Die operatie wordt almaar uitgesteld, tot het te laat zal zijn. Er is behoefte aan een drastische bijsturing waarbij de solidariteit wordt bewaard, maar waarbij ook de verantwoordelijkheid van de individuele burger toeneemt, bijvoorbeeld voor het pensioen.
Wat mij ook verbaast, is dat de premier in Gembloers opnieuw zo uitpakt met het getal van 200.000 nieuwe banen. Terwijl in hetzelfde weekend de gouverneur van de Nationale Bank waarschuwt dat er zelfs bij een groei van twee procent hooguit 16.000 nieuwe jobs te verwachten zijn. Deze regering raakt stilaan verstikt in de vele loze beloften die ze heeft gedaan.
Een dringend dossier is dat van koerierbedrijf DHL, dat duizenden nieuwe banen in het vooruitzicht stelt, maar wel meer nachtvluchten eist.
VAN MIERT: Ook in deze kwestie is het improvisatie troef. In Schiphol doet men voortdurend onderzoek over wat kan en wat niet, waar uitbreiding mogelijk is, waar men moet terugschroeven, en zo meer. In België gebeurt dat veel minder of zelfs niet, en dus weten ze in de verste verte niet wat ze met een vraag als van DHL aan moeten. De ene federale minister zegt dit, de andere dat, en hun eigen partijgenoten op het regionale niveau zeggen nog iets anders. Wat voor een gebrek aan cohesie is dat? In Gembloers is er niet veel uit de bus gekomen, behalve een engagement tegenover DHL dat men het wel zál oplossen. Ik vermoed dat ze er geen idee van hebben hoe ze dat hard moeten maken.
De gewezen kabinetschef van de premier, Luc Coene, zegt dat Zaventem moet worden opgedoekt.
VAN MIERT: Coene is een verstandig man, zijn uitspraak over Zaventem begrijp ik niet. Als je BIAC, dat privé-investeerders zoekt, een pad in de korf wil zetten moet je vooral zoiets gaan rondbazuinen. Brussel is de hoofdstad van Europa, dan ga je toch geen vliegveld ergens diep in Wallonië leggen? Plotseling komen ze met de term ‘greenfield’ op de proppen. Waar moet dat dan wel gezocht worden? In het zuiden van de Ardennen? Op tweehonderd kilometer van Antwerpen? Moet Antwerpen zich dan op Schiphol richten of wat? De hele zaak DHL is vanwege de regering een geklungel tegen de sterren op, met op de achtergrond zoals steeds communautaire en partijpolitieke belangen. Ik word daar zowel mismoedig als opstandig van.
U bent betrokken bij de luchthaven van Frankfurt. Kennen ze daar minder problemen omdat er meer ruimte is?
VAN MIERT: De problemen zijn voor een groot deel dezelfde als in Zaventem. In Frankfurt komt een verbod op nachtvluchten, maar men is uitgeweken naar de voormalige militaire luchthaven van Hahn. Zo krijg je een verdeling van activiteiten over meerdere locaties. Ons probleem is dat de overheid zich nooit heeft voorbereid op een toch niet zo onverwachte vraag als van DHL. De regering moet klaar en duidelijk zeggen dat er geen sprake van kan zijn om Zaventem op te geven. De luchthaven is nog een van de zeldzame groeipolen inzake economische activiteit en werkgelegenheid, is centraal gelegen, en biedt heel wat voordelen. We gaan die toch niet weggooien?
In plaats van zich vast te klampen aan die limiet van 25.000 nachtvluchten als gold het een goddelijk gebod, moet men zich concentreren op het verminderen van de lawaaihinder. Ik heb dat als Europees commissaris lang geleden al gedaan. Ik heb de normen systematisch aangescherpt en in de hele Europese Unie de luchtvaartmaatschappijen verplicht om hun lawaaierige toestellen te vervangen door stillere types. Die evolutie moet verder doorgetrokken worden. Ik zeg niet dat dat alles zal oplossen, maar het is alleszins een verstandigere aanpak dan vast te houden aan een subjectieve limiet die is vastgelegd zonder rekening te houden met een hele reeks andere parameters.
Minister van Binnenlandse Zaken Patrick Dewael (VLD) wil het dragen van een hoofddoek en andere te opzichtige religieuze symbolen in openbare scholen en diensten verbieden.
VAN MIERT: Over hoofddoek of geen hoofddoek wil ik me niet uitspreken. Ik ben er voor mezelf niet uit of zo’n verbod gerechtvaardigd is of niet. Ik ben het eens met Etienne Vermeersch dat dit geen ‘bagatel’ is, maar ik wil me er ook niet eenzijdig op fixeren. Het is mijn overtuiging dat alle godsdiensten, alle extreme nationalismen, en ook alle ideologieën op een bepaald punt van hun evolutie geperverteerd raken en uitmonden in oppressieve houdingen ten aanzien van minderheden of andersdenkenden, ten aanzien van vrouwen ook vaak. Eigenlijk monden ze uit in een schending van de mensenrechten. Elke godsdienst heeft dat, waar ook ter wereld. En dan praat ik niet eens over sekten.
Vandaar dat het een beetje vervelend wordt als men er één onderdeel van één godsdienst gaat uitpikken. Natuurlijk is die hoofddoek een uiting van de onderdrukking van de vrouw, maar ook de katholieke kerk discrimineert de vrouwen in haar eigen organisatie. En als ik de paus beluister, hoor ik hem niet de gelijkwaardigheid van man en vrouw prediken. Waarom treden we daartegen niet op? Ik ben er voorstander van om alle ideologieën en religies te toetsen aan het respect voor de mensenrechten. Er eentje viseren, voedt alleen de spanningen die er al op diverse andere terreinen heersen tussen verschillende bevolkingsgroepen.
Voor de VLD is het misschien een electorale stunt, omdat de partij tegen de wil van haar achterban in het migrantenstemrecht moet slikken.
VAN MIERT: Dat zal men nooit toegeven, maar ik ben ervan overtuigd dat het inderdaad zo is. En de VLD-top is zeker niet gelukkig dat het migrantenstemrecht opnieuw op de agenda van het komende congres is gezet. Stel u voor dat een meerderheid beslist om van dat stemrecht, in tegenspraak met het regeerakkoord, tóch een regeringszaak te maken. Dan zit zowel de VLD als de regering met een zware crisis opgezadeld.
In Irak blijven de moordende aanslagen aanhouden.
VAN MIERT: Het blijkt steeds meer dat er tot en met gelogen en gemanipuleerd is, zowel in de aanloop naar als in de nasleep van deze oorlog. De leugens worden dagelijks ontmaskerd. De vroegere Amerikaanse minister van Financiën Paul O’Neill heeft uitgebracht dat George W. Bush en vooral de haviken in zijn omgeving al vóór de aanslagen van 11 september van oordeel waren dat ze Saddam moesten verwijderen én de oliebronnen controleren. Ik heb in deze rubriek altijd onderstreept dat olie een grote, zo niet de grootste rol heeft gespeeld. Het officiële discours wordt voortdurend aangepast, maar ook elke nieuwe versie wordt door de feiten weerlegd. Toen duidelijk bleek dat men geen antwoord wist op de bomaanslagen werd gesteld: ‘Als we Saddam hebben zal het wel ophouden.’ Ze hebben Saddam, maar die aanslagen gaan in alle hevigheid verder. De massavernietigingswapens: niets van gezien. De banden tussen Saddam en Al-Qaeda: niets van gezien.
Ik ben ook erg ontgoocheld in Tony Blair. Ik vind het vreselijk dat een socialist zich zo voor de kar van een aartsconservatieve bende als die rond Bush heeft laten spannen. Blair roept uit dat hij zal opstappen als het rapport van Lord Brian Hutton over de zelfmoord van wapenexpert David Kelly zegt dat hij gelogen heeft. Alsof zoiets letterlijk in zo’n rapport zou staan, en alsof er geen andere leugens zijn verkondigd.
De Amerikaanse munt presteert ondertussen erg zwak op de internationale wisselmarkten. Dat is slecht voor de Europese export.
VAN MIERT: Jawel, maar het is dan weer gunstig voor onze olieaankopen. Aan de wisselkoers van de dollar zijn altijd voor- en nadelen. Toch lijkt 1,25 dollar voor 1 euro mij een grens waar men niet te ver overheen mag. De verklaringen van voorzitter Jean-Claude Trichet tonen aan dat men er bij de Europese Centrale Bank hetzelfde over denkt, en dat men al bezig is te interveniëren. Deze kwestie leert alweer dat de Amerikanen zich alleen met hun eigen belang bezighouden, en zich geen moer aantrekken van de anderen. Anders zou een zo bruuske waardeverstoring tussen twee grote munten niet kunnen. Dan zou men binnen de G-7 maatregelen nemen.
Het punt is dat de regering-Bush een totaal onverantwoord financieel beleid heeft gevoerd. In een mum van tijd heeft men een geweldig overschot omgetoverd in een geweldig deficit. Dat wordt alleen gecamoufleerd door de aantrekkende economie in de VS. Maar er zijn gevaarlijke fundamentele onevenwichten ontstaan in het mondiaal economisch systeem. Dat zal zich op een dag wreken. We hebben in de geschiedenis nog periodes gekend waarin enorme schulden werden gemaakt, de inflatie en de werkloosheid hoog opschoten, en waarin alle evenwichten zoek waren. Wie denkt dat we dat straffeloos kunnen herhalen, zou zich zwaar kunnen vergissen.
Koen Meulenaere
