Paul Wolfowitz, viceminister van Defensie onder George W. Bush, spreekt over de fouten in de oorlog tegen Irak en waarschuwt voor Donald Trump als president. ‘Trump zou een Obama in het kwadraat zijn.’
U was een pleitbezorger van de Iraakse oorlog in 2003. Nu beweren velen dat de onrust in het Nabije Oosten en het ontstaan van de Islamistische Staat (IS) aan die oorlog te wijten zijn. Voelt u zich ook schuldig?
PAUL WOLFOWITZ: Nee. De IS is sterker geworden door het falen van Syrië. Pas daar is de IS als organisatie groot geworden. Het Westen had de soennitische oppositie tegen het regime van Bashar al-Assad vanaf het begin moeten steunen. En als Irak even stabiel als in 2008 was gebleven, dan had de expansie van de IS daar ook niet zo’n omvang kunnen nemen. De fout was dat president Barack Obama de troepen te vroeg uit Irak heeft teruggetrokken.
Tegenover het interventionisme van de regering-Bush plaatste Obama het ‘realisme’.
WOLFOWITZ: Obama ziet alles door één en dezelfde bril. Dat hij ondanks het bloedbad in Syrië niet tussenbeide is gekomen, is niet alleen beschamend, maar getuigt ook van een gebrek aan realiteitszin. Obama’s optreden laat Syrië als een kapot land achter en bewerkstelligt dat het gedurende tientallen jaren een voedingsbodem wordt voor extremisten. Niet ingrijpen is ook niet altijd een goede oplossing.
In Irak en Syrië wordt de IS inmiddels met relatief militair succes bestreden. De ideologie kun je op die manier evenwel niet uitroeien.
WOLFOWITZ: Dat is inderdaad zorgwekkend. De Arabische Lente was een verkeken kans. Als de Arabische wereld er nu zou uitzien als Tunesië, zou dat een teken zijn geweest dat de extremistische ideologieën er niet meer levensvatbaar zijn. Maar ook een land als Tunesië heeft meer steun nodig, vooral van de Europeanen, voor wie er in Noord-Afrika veel op het spel staat.
Parijs, Brussel, Orlando, Nice: wordt het Westen nu meer door terreur bedreigd dan vijftien jaar geleden?
WOLFOWITZ: Vijftien jaar geleden werden bij de aanslagen van ‘9/11’ op één dag drieduizend mensen gedood. Maar natuurlijk vormen die zogenaamd kleinere aanslagen een probleem. Daardoor zijn mensen hun gewone leven gaan veranderen. Ik ken Amerikanen die nu niet meer naar Parijs reizen omdat ze het daar te gevaarlijk vinden. Ik vind die reactie overdreven. Landen zoals Pakistan en Bangladesh leven al lang met dat soort terreur. Het leven gaat verder.
Afgelopen zomer verklaarden vijftig veiligheidsexperts van de Republikeinen dat presidentskandidaat Donald Trump een veiligheidsrisico is. Is hij dat volgens u ook?
WOLFOWITZ: Jazeker. Hij zegt dat hij Poetin vereert, dat Saddam Hoessein terroristen heeft gedood en dat de Chinezen hem imponeren omdat ze op het Plein van de Hemelse Vrede meedogenloos zijn opgetreden. Dat vind ik schokkend.
Maakt u zich zorgen over de gevolgen voor de buitenlandse en de veiligheidspolitiek als Trump president zou worden?
WOLFOWITZ: Onze veiligheid steunt op onze goede relaties met onze bondgenoten, maar Trump brengt vooral verachting voor hen op. En hij lijkt helemaal niet wakker te liggen van de Russische overval op Oekraïne. Daarmee geven we ook onze tegenstanders een signaal dat ze rustig naar eigen goeddunken verder kunnen doen. Dat is gevaarlijk.
Trump heeft ook de betekenis van de NAVO voor de VS betwist. Kunt u dat begrijpen?
WOLFOWITZ: Nee, want de NAVO is voor ons zeer belangrijk, ze is nog altijd het voornaamste bondgenootschap uit de geschiedenis. De NAVO heeft 40 jaar Koude Oorlog achter de rug en heeft in de Afghanistan-operatie als een hechte eenheid gestreden.
Hou zou de wereld veranderen als Trump president zou zijn?
WOLFOWITZ: De wereld is door Obama instabieler geworden omdat hij zich niet inmengt. Trump zou een Obama in het kwadraat zijn, een extreme versie van dezelfde politiek.
Voor wie gaat u in november kiezen?
WOLFOWITZ: Had ik maar een kandidaat voor wie ik met volle overtuiging zou kunnen kiezen. Ik zal mijn stem wel op Hillary Clinton moeten uitbrengen. Hoewel ik grote reserves tegen haar heb.
©Der Spiegel
‘Obama heeft de wereld instabieler gemaakt.’
