Is Ingrid Sartiau dan toch de natuurlijke dochter van de afgetreden Spaanse koning Juan Carlos (zie foto’s)? Het Hooggerechtshof in Madrid oordeelde dat er voldoende redenen zijn om de vaderschapsclaim te onderzoeken.
‘Het is voor de prinses, zeker?’ De buurman die ons in de afgelegen Pismolenstraat in Kruibeke op de goede weg zet, vindt het zelf een goede grap. Gisteren bedacht, toen er een Spaanse cameraploeg bij zijn boerderij kwam aanbellen. Prinses? Ingrid Sartiau (48) kan er zelf om lachen, ze is intussen wel wat gewoon. In de zomer van 2012 trad ze uit de anonimiteit. De Gentse vrouw, getrouwd, moeder van twee volwassen kinderen, beweerde de natuurlijke dochter van de Spaanse koning Juan Carlos te zijn. Hoe smeuïg ook, haar verhaal werd haast uitsluitend door de boulevardpers opgepikt.
Liefhebbers van het genre konden lezen hoe ze was opgegroeid. Niet wetend wie haar vader was. Alleen met een moeder die alle contact met de eigen familie had verbroken. Vragen over haar verwekker bleven onbeantwoord, alleen het tipje van de sluier werd gelicht: het ging om een belangrijk iemand, iemand die haar moeder onder geen beding in verlegenheid wilde brengen. De nieuwsgierigheid werd er alleen maar groter door, en op een avond gooide haar intussen hoogbejaarde moeder het eruit. Op de televisie liep een reportage over Juan Carlos, die op dat moment verwikkeld was in een schandaal over een peperdure olifantenjacht in Botswana. Wilde ze het écht weten? Wel, het antwoord was net in close-up op het scherm.
Zodra ze over haar ongeloof heen was, begon de zoektocht. De uitbaatster van een bed and breakfast in Herzele vloog geregeld naar Barcelona en Madrid. Sartiau had intussen contact gelegd met Alberto Sola Jimenez, een in 1956 geboren en als wees geadopteerde Catalaan die al zijn halve leven lang probeert aan te tonen dat hij het product is van een flirt tussen Juan Carlos en een bankiersdochter uit Barcelona. Op het internet circuleren vertederende foto’s van het duo. Sartiau twijfelde niet: ze had een Spaanse halfbroer. De verwantschap werd bekrachtigd door een eerste DNA-typering in het lab van de Leuvense geneticus Jean-Jacques Cassiman. Het leek een ijzersterk argument. Broer en zus namen de gereputeerde advocaat Jaume Pararols in de arm om Juan Carlos de Borbon y Borbon het dubbele vaderschap te laten erkennen.
Tevergeefs. Tot twee keer toe werd hun eis door een Madrileense rechtbank onontvankelijk verklaard. Onschendbaarheid van het staatshoofd: het is een onwrikbaar beginsel in de Spaanse grondwet. In mei 2013 volgde een nieuwe tegenslag: een tweede, veel grondiger DNA-analyse in Leuven wees uit dat Sartiau en Sola dan toch geen gemeenschappelijke ouder hebben. Het gegniffel in haar omgeving werd er niet minder om.
‘De man van haar leven’
Sartiau gaf het niet op. ‘Vorige zomer deed Juan Carlos troonsafstand’, zegt ze. ‘Dat was een onverhoopte meevaller, want volgens de Spaanse traditie treedt de koning nooit af. Yes, dacht ik toen ik het hoorde, nu hij geen staatshoofd meer is, heb ik weer een kans.’ Ze trok naar het Spaanse Hooggerechtshof, de enige instantie die over een gewezen monarch mag oordelen. Dat deed ook Alberto Sola, weliswaar met een andere advocaat. ‘We zijn gebrouilleerd geraakt. Na de negatieve DNA-test heb ik alle contact verbroken. Op verzoek van mijn advocaat, ik mocht hem zelfs niet meer bellen.’
Meester Pararols heeft op het juiste paard gewed, zo bleek toen het Hooggerechtshof zich vorige woensdag over beide zaken boog. Sola’s verzoek werd afgewezen, maar Sartiau kreeg groen licht. Met zes stemmen tegen vijf besliste het hof haar vaderschapsvraag te onderzoeken. Opmerkelijk: het Openbaar Ministerie had de niet-ontvankelijkheid gevorderd, maar een nipte meerderheid van de rechters oordeelde dat Sartiaus dossier voldoende aanwijzingen bevat om de afgetreden koning te dagvaarden. Wat heeft de doorslag gegeven? ‘Het getuigenis dat mijn moeder voor een Gentse notaris heeft afgelegd’, meent Sartiau. ‘Mijn advocaat heeft er hard op aangedrongen, want moeder was aanvankelijk niet te spreken over mijn demarches. Ze vond het verschrikkelijk dat ik Juan Carlos en zijn familie in opspraak bracht. Hij was de liefde van haar leven, ze heeft nooit een andere man gekend.’
Fragmenten van het getuigenis sijpelden door in de Spaanse pers. Liliane Sartiau, 80 intussen, zou in december 1965 tijdens een vakantie aan de Costa del Sol in een discotheek aan de praat zijn geraakt met een charmante, blauwogige Spanjaard. Er volgden drie nachten in een luxehotel, anticonceptiva kwamen er niet aan te pas. Toen ze via een portier vernam dat haar minnaar niemand minder dan de Spaanse kroonprins was, zou Liliane geschokt naar België zijn teruggekeerd.
Wellicht werd er selectief of slordig gelekt, want het fragment strookt niet helemaal met het relaas dat Ingrid Sartiau zelf hoorde. ‘Het was geen toevallige ontmoeting in een discotheek’, zegt ze. ‘Moeder heeft elf jaar lang als gouvernante in een Frans kasteel van de Mérodes gewerkt. Daar hebben ze elkaar leren kennen, toen de kroonprins er als gast kwam logeren. Hij was nog piepjong, maar hij had al een reputatie als charmeur. De vonk is daar overgeslagen en tien jaar later, aan de Costa del Sol, is het vuur weer opgelaaid. Juan Carlos was intussen getrouwd met Sofia, ze hadden al twee dochters.’
Nationale sport
Een reporter van Tele 5 komt aanbellen. Morgen vertrekken ze samen naar Madrid voor een druk bekeken talkshow. Tot dusver gingen de Spaanse media vrij terughoudend om met het verhaal. ‘Alleen de roddelblaadjes en de Catalaanse pers hadden er aandacht voor. In Madrid heerst een soort zelfcensuur, aan het koningshuis wordt niet geraakt.’ Correcter misschien: het staatshoofd wordt niet lichtzinnig beklad, want het zwaarwichtige corruptieschandaal rond prinses Cristina en haar man werd ook in de Madrileense pers breed uitgemeten.
Nu zijn de Spanjaarden niet bepaald geschokt door geruchten over buitenechtelijke koningskinderen. Het libido van Juan Carlos was legendarisch, en speculeren op het aantal minnaressen is een nationale sport. Ingrid Sartiau heeft het mogen ondervinden. Behalve Alberto Sola heeft ze de voorbije twee jaar nog een Franse en een Zwitserse ‘halfzus’ leren kennen die allebei mordicus beweerden dat ze Juan Carlos’ kinderen zijn. Ook die contacten werden in de kiem gesmoord, nadat vergelijkende DNA-analyses iedere verwantschap hadden uitgesloten.
Toch is er wel degelijk iets veranderd in Spanje: de uitspraak van het Hooggerechtshof heeft Sartiaus claim van een frivool tussendoortje tot een politiek feit opgewaardeerd. In de kwaliteitskranten El Pais en El Mundo verschenen lange artikels waarin het historische karakter van de uitspraak werd toegelicht. Nooit eerder hoefde een gewezen staatshoofd zich in Spanje voor een rechter te verantwoorden. Juan Carlos krijgt twintig dagen de tijd om de claim te weerleggen. Persoonlijk verschijnen hoeft niet, en de zitting zal achter gesloten deuren plaatsvinden. Niettemin wordt reikhalzend uitgekeken naar zijn tegenzet. Hoe zal hij reageren op de eis om een DNA-test te ondergaan? ‘Hij kan weigeren’, zegt Sartiau. ‘Maar in Spanje verwachten ze dat hij zal meewerken. Weigeren zou slecht zijn voor zijn imago. Bovendien kan het door de rechters als een impliciete bekentenis worden geïnterpreteerd.’
De uitspraak wordt pas in de herfst verwacht. Tenzij beide partijen vooraf een minnelijke schikking treffen. ‘Heel graag’, zegt Sartiau. ‘Daar heb ik altijd op aangestuurd. Ik wilde ook helemaal geen mediaheisa, dat heb ik in mijn eerste brief aan het paleis geschreven. Omdat er geen antwoord kwam, zag ik me verplicht naar de rechter te stappen. Hoe sneller alles uitgeklaard is, hoe beter. Juan Carlos is 77 en sukkelt met zijn gezondheid. Ik mag er niet aan denken dat hem iets zou overkomen. Omdat ik het dan nooit zal weten, maar ook omdat ik me intussen met hem verbonden voel.’
Maar wat wil ze van de man die ze intussen papa noemt? ‘Geen geld’, zegt ze fel. ‘Iedereen lijkt dat te denken, maar ik vraag geen financiële compensatie – ook al heb ik de voorbije jaren een zware prijs betaald. Advocaten, DNA-analyses, reiskosten… Het heeft fortuinen gekost. Maar dat is niet het ergste. Ik ben emotioneel uitgeput, mijn huwelijk is gestrand, mijn twee kinderen hebben onder de heisa geleden. Nee, wat ik echt wil, is simpel. Mijn vader ontmoeten, hem in de ogen kijken. En de naam, dat is ook belangrijk. Ik ben een de Borbon y Borbon, dat wil ik erkend zien. Het gaat ook om een principe. Ieder kind heeft het recht zijn afstamming te kennen. Vraag dat maar aan Delphine Boël.’
DOOR ERIK RASPOET
‘Ik wil geen geld. Ik wil mijn vader ontmoeten. En ik wil zijn naam: Borbon y Borbon.’
