Lernout & Hauspie wacht op het concordaat, de nooduitgang naar de redding. In het beste geval kan de Ieperse spraaktechnologiegroep in een afgeslankte vorm doorgaan.
Stijn Bijnens van Ubizen is een wonderboy die in de Vlaamse nieuwe economie overeind is gebleven. Hij beweert dat als hij ’s avonds laat zijn kantoor verlaat, zijn kapitaal ook al naar huis is. Hij hoopt dan dat het de volgende dag terug wil komen. Daar zijn ze bij Lernout & Hauspie niet meer zeker van. De driehonderd mensen in Ieper en hun tweehonderd collega’s in Wemmel beseffen dat hun spraak- en taaltechnologiegroep nooit meer in zijn oude glorie kan herrijzen. Enkelen haken al af, anderen twijfelen. Als de personeelsvlucht grotere proporties aanneemt, is dat voor Ieper fataal. De mensen en hun kennis zijn voor L&H het laatst resterende actief.
Bij andere bedrijven zou het in gelijkaardige omstandigheden vakbondscommuniqués regenen, maar bij de technoloog blijft het op sociaal vlak windstil. Omerta, luidt het marsorder. Zelfs de vakbondssecretarissen weten niet wat er gaande is. Onder de informatici en het ander hooggeschoold personeel hebben ze weinig leden. Syndicale en nieuwe technologie hebben elkaar nog niet gevonden. Er waren in mei wel sociale verkiezingen, met onvolledige kandidatenlijsten, waarbij twee ACV’ers en één ABVV’er werden verkozen.
De medewerkers van Lernout & Hauspie hebben nooit met een dergelijke crash rekening gehouden. Ze hadden dan ook geen behoefte aan vertegenwoordiging en belangenbehartiging. De lonen liggen in Ieper weliswaar niet buitengewoon hoog voor een technologiegroep, maar de meeste werknemers rekenden op toekomstige rijkdom door hun aandelenopties. Een illusie, want die zijn nu waardeloos. De lonen van november zijn uitbetaald, voor die van december mét de eindejaarspremie moet de groep geld zien te lenen.
Ondertussen is Sail Trust, dat starters in de taalvalleien van Ieper, Noorwegen en Singapore helpt, aan de ontmanteling begonnen. Voorzitter Jean-Luc Dehaene blafte tien dagen geleden nog dat er geen probleem was, maar moet nu aanvaarden dat zijn managers collectief ontslag uitschrijven. De medewerkers van Lernout & Hauspie krijgen hun baas John Duerden af en toe via teleconferentie te spreken. Op de vraag of het tijd is om naar een andere baan uit te kijken, antwoordde de Amerikaanse manager: It would be irresponsible not to do so.
EIGEN BOONTJES DOPPEN
Onder de Menenpoort in Ieper blazen twee brandweermannen elke avond de Last Post. Is die nu voor Lernout & Hauspie bedoeld? Voorlopig is het bang afwachten. Voorzitter Michel Handschoenwerker van de rechtbank van koophandel en zijn twee consulaire rechters onderzoeken de aanvraag voor een gerechtelijk akkoord. Hun antwoord kan nog vijf tot tien dagen uitblijven. Ook in de Verenigde Staten is het wachten op het concordaat voor de fusiepartner Dictaphone.
Als de rechtbank het concordaat toekent, krijgt de Ieperse groep een zestal maanden rust. Dan kunnen de schuldeisers de fatale laatste klap niet geven en ook het bankenconsortium kan de onmiddellijke terugbetaling van de zowat twintig miljard frank kredieten niet eisen. In die periode is het in Ieper dan alle hens aan dek om, zoals de nog steeds strijdvaardige Jo Lernout het zegt: ‘de herstart van het bedrijf te beginnen’. De rechtbank volgt dat werk van nabij.
Niemand weet echter hoe die operatie moet worden aangepakt. De Vlaamse minister van Economie Dirk Van Mechelen (VLD) waakt erover zijn vingers niet te verbranden, Vlaams minister-president Patrick Dewael (VLD) hult zich in stilte. De bankiers, die een grote verantwoordelijkheid dragen voor de financiële problemen waarin vele kleine (en geldhongerige) Vlaamse aandeelhouders sukkelden, doppen alleen hun eigen boontjes.
Bij Lernout & Hauspie is de kas leeg. In Korea is niet minder dan vier miljard frank verdwenen. Activa moeten dus te gelde worden gemaakt. De groep bezit links en rechts een minderheidsbelang, zoals in het Waalse Iris, dat verkoopbaar is. Maar dat is onvoldoende en dus staat het bijna vast dat de vijf jaar geleden overgenomen vertaalgroep Mendez in de etalage zal terechtkomen. Wereldwijd werkt de vertaler in negentien landen en behaalt met 950 medewerkers een omzet van honderd miljoen frank. Bovendien maakt het vertaalbedrijf als enige afdeling van LHSP wél winst. Berlitz of Lionbridge zou daar wel 300 tot 400 miljoen voor kunnen geven. Het is een voordeel dat Mendez niet onder de procedure van het gerechtelijk akkoord valt.
In Ieper hopen ze nog om Lernout & Hauspie en het Amerikaanse Dictaphone, de afdeling met toepassingen voor de medische wereld, bij elkaar te houden. Dat kan nog een moeilijke klus worden nu de voormalige Amerikaanse aandeelhouder Stonington een juridisch spervuur is gestart om de fusie ongedaan te maken. Hij heeft een been om op te staan. De aandelen waarmee hij werd betaald, koersten immers op rekeningen met fouten en onregelmatigheden. De Ieperse handelsrechter heeft de aandelen van Dictaphone op vraag van de Amerikanen alvast onder sekwester geplaatst. Volgens concurrent Philips Speech Processing is het een verzinsel dat het op de volledige crash zit te wachten om de mooie brokken uit de groep te pikken.
Noch voorzitter Roel Pieper van de raad van bestuur, noch de gedelegeerd bestuurder laten in hun kaarten kijken. Jo Lernout is in zijn emotionele bekentenissen openhartiger: er zou wel eens een nieuwe investeerder(s) kunnen opduiken. Het blijft gissen waar die vandaan kan komen. In een oproep aan de Vlaamse overheid om Lernout & Hauspie te helpen, verwijst de CVP naar de investeringsmaatschappij Gimv. Volgens de CVP heeft die in het verleden een cruciale val gespeeld in strategische dossiers. De Gimv is echter de Vlaamse openbare holding van weleer niet meer, die een groep als Barco kon redden. De als een privé-groep werkende en beursgenoteerde investeerder is weliswaar met 2,6 procent een belangrijke LHSP-aandeelhouder, maar voor de zomer was hij al niet meer van plan om in Ieper te blijven. Ondertussen is de waarde van zijn participatie van tien miljard frank in de hoogdagen tot nog slechts 123 miljoen frank gedaald.
Het geld is één zaak, de klanten zijn een heter hangijzer. Wie koopt nu nog licenties of software van Lernout & Hauspie? De vrees is gewettigd dat de groep zijn producten in de toekomst niet meer zal kunnen ondersteunen. De spraak- en taaltechnoloog zet een crash action-plan op om zijn klantenbasis zoveel mogelijk in stand te houden.
Roel Pieper en John Deurden hebben een helse baan aangenomen. Wat hen bezielt, is verre van duidelijk. Is het geloof in redding, veel geld, toeval? Ze bekennen dat de redding een avontuur is en ze geloven dat ze geschiedenis schrijven. Het in mekaar passen van het Amerikaanse en het Belgische juridische systeem is een van hun grootste problemen. De dure advocatenkantoren die werden aangetrokken, likkebaarden al.
