Louis Tobback en de werken van barmhartigheid.

De Nederlandse komiek Kees van Kooten, die een serie lezingen houdt in Vlaanderen, ontvouwde twee dagen voor de verkiezingen in een interview met Het Nieuwsblad een masterplan om de schade van de Agusta-affaire voor de Vlaamse socialisten te beperken. “Zoek iemand die handig kan omgaan met een gietertje. Posteer die man aan de achterkant van een Louis Tobback-affiche. Dat hij dan water uit Tobbacks oog laat lekken. Jullie van de pers maken daar fanfare van. Zo van : huilende Tobback-affiche gesignaleerd in Steenokkerzeel. De volgende dag in Aalst en daarna ergens aan de kust. Ik denk : dit soort ondernemingen kan de SP nog redden. “

Jammer dat de tijd te kort was om het experiment nog uit te voeren. Maar in de verkiezingsnacht was de algemene teneur van de kommentaren dat het onverhoopt gunstige resultaat van de SP veel te maken had met kompassie. Wilfried Martens zette om halfzeven (de uitslag van het kanton Waarschoot was net binnen) in de BRTN-studio al de toon : de traditie in de Belgische politiek wil dat gerechtelijke “affaires” geen elektorale weerslag hebben. De ex-premier gaf fijntjes het voorbeeld van Jean-Pierre Van Rossem, die daar in 1991 ook niet zo’n last van had gehad. Hij had ook Paul Vanden Boeynants kunnen noemen.

Hoe gaan die dingen ?

De kiezer is toch een soort oermoeder. Buurvrouw komt klagen dat Jantje met buurjongetje heeft gevochten. Terwijl Jantje onder de rokken van zijn moeder wegkruipt, verrijst moeder als een brok graniet : zulke dingen doet mijn Jantje niet.

Er zijn weinig redenen om Louis Tobback (laat staan Paul Vanden Boeynants) met een knuffelkonijn te vergelijken : de aaibaarheidsfaktor is miniem. Er moet een andere verklaring zijn waarom het allemaal zo meevalt. Bijvoorbeeld die van de dichter : “Men lijdt het meest/ door het lijden dat men vreest/ en dat nooit op komt dagen. ” Drie jaar geleden maakte de journalist die 24 november 1991 omschreef als zwarte zondag “een professionele fout. ” Bijvoorbeeld Jo De Poortere werd toen door de direktie van de BRTN berispt omdat hij dat soort subjektieve termen had gebruikt : het lid van de raad van bestuur Jef Elbers (Vlaams Blok) had daar bezwaar tegen gemaakt. Achteraf werd zwarte zondag ook een term die in de propaganda van het Vlaams Blok werd gebruikt : een eretitel, een geuzennaam.

Was 24 november 1991 een zwarte dag voor de demokratie ? Ach. Nu niet meer. Was 21 mei 1995 een hoogdag voor de demokratie ? Ja dus. Het Vlaams Blok haalde slechts dertien procent een vooruitgang van slechts twee procent. Het klappen niet waard. De les van deze verkiezingen is die van de Rode Duivels. Wie van Saudi-Arabië heeft verloren, kan zich altijd nog herpakken. België-Cyprus : 2-0. Laat die van Macedonië maar komen.

Piet Piryns

(Foto : Patrick de Spiegelaere)

Nóg verkiezingen

Priester Sieyès was zo’n beetje de paster Daens van de Franse revolutie. Hij nam het op voor de stemlozen, in zijn geval de derde stand, de (kleine) burgerij. Sieyès schreef in de toen populaire katechismus-stijl. Wat is de derde stand ? Niets. Wat wil hij worden ? Alles.

In het ancien régime ging dat zo : een kleine elite van adel en geestelijkheid, de bevoorrechte standen, pretendeerde het beter te weten en reserveerde voor zichzelf het recht om uit te maken wie de gemeenschap moest leiden. De grote massa had maar te zwijgen en te slikken. Pas met de invoering van de demokratie is dat anders geworden.

Zó erg is het nu ook weer niet aan de KU Leuven. Maar toch. Wanneer er een nieuwe rektor moet worden verkozen, wordt het mooi weer er nog altijd bepaald door de twee gepriviligieerde standen, proffen en geestelijkheid. De “derde stand”, dat zijn de studenten, en die moeten zwijgen. Niet helemaal, maar hoewel zij veruit de talrijkste groep in de universitaire gemeenschap vormen, beschikken ze slechts over een minderheid van de kiezerskorps. Zo kwam het dat professor André Oosterlinck, die door de hoogste standen werd gesteund, het bij de recente rektorverkiezingen haalde op professor Emiel Lamberts, die de steun van de studenten genoot.

Abbé Sieyès in Leuven. Wat wil de derde stand worden ? Alles. Wat is de derde stand ? Te weinig. Leve de demokratie.

Marc Reynebeau

De lusten en de lasten

Voor het gebruik van kettingzagen moet de nieuwe regering een wapenvergunning opleggen (misschien best ook voor het stoken in houtkachels). Die lawaaierige zagers saneren geen bos, zij vernielen alleen snel brandhout bijeen. Zij zijn even gevaarlijk kortzichtig als diegenen die in de sociale zekerheid met hun doctrinaire kettingzaag aan het snoeien willen gaan. Ook deze bonken maken geen onderscheid tussen zieke stelsels en te koesteren solidariteit.

De opperste bespaarder in de sociale zekerheid moet een grootmeester schaken zijn, om enkele inkomens- en uitgavenzetten te voorzien. Anders loopt het saneringsspel snel uit op remise, zonder besparingen.

Zo is er besparing op de werkloze schoolverlaters. Het globaal plan verlengde hun wachttijd van zes tot negen maanden. Daar worden drie maanden bescheiden wachtgeld mee bespaard (en wellicht vindt in die tijd een aantal wachtenden een job en hoeven ze geen uitkering meer). Maar recht is recht, en als er een recht op kinderbijslag gedurende de zes maanden wachttijd bestaat, dan geldt dat recht ook voor de negen maanden.

De besparing voor de Rijksdienst voor Arbeidsvoorziening kost het kinderbijslagstel, weet de Rijksdienst voor Kinderbijslagen, voor zo’n 35.000 rechtgevende jongeren een meeruitgave van 570 miljoen frank per jaar. Het ministerie van Financiën ontdekte intussen dat die langer wachtende schoolverlaters kinderen ten laste blijven, wat straks een stuk op zijn belastinginkomsten kost.

Intussen morren die jongeren dat zij hun ouders wel kindergeld bezorgen, maar zelf niets in handen krijgen. Geld in eigen hand wilde zeker die jonge advokaat-stagiair, die naar onwrikbaar balie-gebruik van zijn stagemeester ook maar een soort wachtgeld kreeg. In de juridische wetenschap dat een kind dat onderwijs volgt tot 25 jaar kinderbijslag krijgt, liep de licentiaat de biezondere licentie ekonomisch recht. Het Gentse arbeidshof kwam niet onder de indruk van zijn verdediging dat zijn onderscheiding harde studie bewijst, zodat hij onvoldoende tijd had voor tachtig uren winstgevende aktiviteit per maand. Meer pro deo’s dus voor die man.

Guido De Spiegelaere

Het bolletje

De bejaarde vrouw hield voet bij stuk. Terwijl zich achter haar in de supermarkt een onafzienbare file vormde en gehaaste klanten vloekend met winkelwagentjes tegen elkaar opbotsten, eiste ze voor de derde keer haar zegeltjes. Bedremmeld staarde ze naar de plastic voordeelkaart die ze had gekregen. Die kaart bevatte een chip, legde de caissière geduldig uit, en die chip was uitgerust met een geheugen waarin de verzamelde voordeelpunten werden opgeslagen. Maar de vrouw liet zich niets wijs maken. Met hààr geheugen was niets mis en in ieder geval wist ze zeker dat ze geen chips had gekocht. De kleinkinderen kwamen al jaren niet meer op bezoek. Dus die caissière zat te liegen dat ze zwart zag. En die zegeltjes stak ze natuurlijk in haar eigen zak.

Hoe zou diezelfde mevrouw zich zondag hebben gevoeld, toen ze elektronisch moest stemmen ? Te oud om voor de duvel te dansen. Beschaamd toen één van de bijzitters van het stembureau haar een handje kwam helpen met de leespen. In dit land, waar iedereen die over zijn eigen schoenveters struikelt uit pure koleire een proteststem uitbrengt, wist ze wat haar te doen stond.

P.P.

Biggles

Het kan al haast niet anders of dit bericht wordt gelogenstraft : in navolging van die andere voorvechter van Europa’s grootheid, British Airways, waarvan al jaren bekend is dat het, zogenaamd “om veiligheidsredenen” weigert Salman Rushdie te vervoeren, heeft ook de direktie van Lufthansa laten weten dat de schrijver niet langer welkom is aan boord. Salman Rushdie werd immers al meer dan vijf jaar geleden wegens zijn roman “The Satanic Verses” door de Iraanse ayatollah Khomeiny ter dood veroordeeld. Er werd een prijs op zijn hoofd gezet, zodat hij nu al jaren ondergedoken leeft, beschermd door de Britse geheime diensten. Terwijl de islamistische extremisten eigenlijk de uitlevering van Rushdie eisen, probeert de Europese diplomatie Iran gebruik makend van de strategie van de stok en het worteltje zover te krijgen dat het de fatwa intrekt. Wij moeten aannemen dat de initiatieven van British Airways en Lufthansa de bedoeling hebben de mollahs in Teheran te doen schrikken.

Voorheen al deed onze nationale Sabena zich opmerken door haar weigering om de Bengaalse schrijfster-arts Taslima Nasreen, eveneens wegens godslastering ter dood veroordeeld door extreme fundamentalisten in Bangladesh, in hààr toestellen te vervoeren. Maar België is een klein land.

De Duitsers pakken dat gründlich aan. Niet alleen de direktie van Lufthansa weigert vogelvrij verklaarde schrijvers te vervoeren, vorige week besloot ook het personeel zich solidair te verklaren. Niet met Salman Rushdie, maar met de direktie.

Het aangehaalde argument in al deze gevallen is de veiligheid van de passagiers en het personeel en de angst voor aanslagen. Dat dit een drogreden is, wordt dag in dag uit bewezen door de Israëlische maatschappij El Al, die volgens dezelfde logika zou moeten weigeren nog joden te vervoeren. Kennelijk zijn ze bij El Al wél bereid om voor behoorlijke veiligheidsmaatregelen te betalen.

Sus van Elzen