Serres zijn geen groothandelszaken. Behalve, soms, in West-Vlaanderen. Wist Steve Stevaert van niets?
Minister van Ruimtelijke Ordening Steve Stevaert (SP) was vorige week van streek. Het VRT-duidingsprogramma TerZake had bericht dat Stevaert het gewestplan Roeselare-Tielt op maat had gewijzigd voor het bedrijf FloraLux in Moorslede-Dadizele. Daarvoor dienen gewestplannen niet. Bovendien liep er een procedure bij de Raad van State tegen het bijzonder plan van aanleg (bpa) Kezelberg van de gemeente.
De liberale minister Louis Waltniel (PVV) had in 1991 zijn zegen aan dat bpa gegeven, na een negatief advies van zijn administratie. Maar de auditeur bij de Raad van State oordeelde dat achter de aanvraag voor serres een groothandelszaak schuilging. De kans was met andere woorden groot dat de Raad van State het bpa na al die jaren zou vernietigen. Een wijziging van het gewestplan kon soelaas bieden. En zo gebeurde: de landbouwgronden veranderden op 15 december 1998 in kmo-zone. Pikant detail: ook in zo’n kmo-zone is er geen plaats voor de handelsactiviteit van FloraLux.
FloraLux is het zoveelste voorbeeld van hoe er in dit land op slinkse wijze aan ruimtelijke ordening wordt gedaan. De gebouwen zijn vergund, maar als landbouwbedrijf. Zoals in andere landbouwbedrijven kunnen de ter plaatse gekweekte producten ook ter plaatse worden verkocht. Het bedrijf zag het anders en verkocht een veel breder gamma: bloemen die elders waren gekweekt, maar ook andere producten die in een klassiek warenhuis thuishoren. Voor hetzelfde geld zou ook een voedingsketen zich in landbouwzone kunnen vestigen, als hij maar planten in huis haalt.
Vanaf het begin streefden de ondernemers naar een grote winkeloppervlakte. Ze verkregen zelfs een socio-economische vergunning. Alleen de bestemming van de grond vormde nog een obstakel. Maar daar kan in ons land doorgaans een mouw worden aan gepast. Eerst keurde Waltniel het bpa van de gemeente goed, later zetten West-Vlaamse CVP-coryfeeën als Luc Martens en Stefaan De Clerck zich achter het dossier.
De Vlaamse regering legde op 19 december 1997 het gewestplan Roeselare-Tielt voorlopig vast. Eddy Baldewijns (SP) beheerde toen de portefeuille van Ruimtelijke Ordening. De bestendige deputatie van West-Vlaanderen en de streekcommissie adviseerden positief. De gouverneur van West-Vlaanderen bezorgde de bundel van het openbaar onderzoek aan de minister. Daar liep het volgens Stevaert fout.
De minister heeft het over een “handige voorstelling van de feiten”: in de samenvatting die de minister kreeg, is geen sprake van de procedure bij de Raad van State. Maar het gewestplan voor Moorslede is wel in een afzonderlijk besluit gewijzigd. Deze procedure wordt gevolgd wanneer gevreesd wordt voor de vernietiging van het gewestplan – de Vlaamse regering rook bij het ontwerp-gewestplan wel onraad.
DE VRIENDEN VAN DE ADMINISTRATIE
Na de uitzending van TerZake kondigde Stevaert aan dat hij enkele dagen voordien zijn administratie had gevraagd om het bpa Kezelberg in te trekken. In het Staatsblad had het kabinet gelezen dat er problemen waren met het bpa en dat het gewestplan dus een mogelijke regularisatie was. In feite had Baldewijns zijn zegen gegeven, in een gesprek met collega Luc Martens. Het gewestplan dat nog maar net was gewijzigd, moet weer de oude bestemming van landbouw krijgen, zo oordeelt de minister nu. Er moet geen gebouw worden afgebroken. Het assortiment op de schappen moet anders. Er mogen in dat geval nog alleen zelf geteelde producten worden verkocht. Het bpa kan de minister alleen intrekken. Voor het gewestplan moet hij naar de regering.
De eigenaars van FloraLux, de gebroeders Vandenbussche, zaten intussen niet stil. Ze vroegen en kregen een bouwvergunning (24 juni 1997) voor een ander tuinbouwbedrijf, de nv F.L.E.U.R.. Dat bedrijf is zeventien hectare groot en ligt langs de autosnelweg in Zonnebeke. Ideaal voor een commercieel tuincentrum. De West-Vlaamse gemachtigde ambtenaar Josef De Jonghe had een gunstig advies gegeven. Het kabinet van Stevaert, dat het anders niet zo op het beleid van de gemachtigde ambtenaar begrepen heeft, liet deze keer begaan. “Het zijn serres”, zegt een ambtenaar van de gemeente Zonnebeke. “Anders dan bij FloraLux worden er alleen planten verkocht.” Het is de vraag of dat zo blijft.
Binnen de administratie gaat het gerucht dat FloraLux een sponsor is van de vzw Vriendenkring van de gewestelijke administratie Ruimtelijke Ordening in West-Vlaanderen. “Alleen kwatongen beweren dat er bedrijven een overheidsadministratie sponsoren”, zegt afdelingshoofd Staf De Witte. “De vzw staat los van de administratie. Ik doe niet eens de moeite om hierop te antwoorden.” Ontkennen wilde De Witte niet.
P.R.
