De excentrieke vastgoedmagnaat en brulboei Donald Trump is de verrassende koploper bij de Republikeinse primary’s voor de presidentsverkiezingen in 2016. Maar welk beleid stelt hij voor? ‘We moeten die oliegebieden afpakken van de IS. Simpel.’
Waar zijn uw kiezers naar op zoek? Wat horen ze van u dat ze niet bij andere politici horen?
DONALD TRUMP: Mijn slogan is niet voor niets Make America Great Again. Amerikanen zijn het beu om opgelicht te worden door elk land waarmee ze zaken doen. We worden voortdurend in ons hemd gezet: door China, Japan, Mexico, Vietnam – vooral door Japan, met die auto’s van hen. De Amerikanen willen niet langer in een doodlopend straatje zitten. Ze zijn het beu dat we altijd maar afwachten om te zien wat er gebeurt, dat we met onze… Laten we zeggen dat het jammer is dat onze beste krachten niet bij de belangrijke beslissingen betrokken worden. De Amerikanen willen omvangrijke handelsakkoorden, ze willen een sterk leger. Ze willen dat de staatsschuld, die nu al 19.000 miljard dollar bedraagt, wordt afgebouwd. Ze willen dat onze oorlogsveteranen verzorgd worden, want die worden nu erg slecht behandeld. Er zijn veel zaken die de woede opwekken in dit land.
Veel mensen zeggen dat ze de corrupte politici beu zijn. Zijn politici vandaag werkelijk corrupter dan vroeger, of hebben kiezers vooral heimwee naar de economische voorspoed van na de Tweede Wereldoorlog?
TRUMP: Mensen vinden vooral dat politici veel beloven en niets doen. Politici zetten een grote bek op, trekken naar Washington, zien daar de gewijde zalen en de gewelfde plafonds, en zeggen dan tegen hun vrouw: ‘Schat, ik ben gearriveerd.’ En plots zijn ze geen knip voor hun neus meer waard en laten ze na datgene te doen waarvoor ze verkozen zijn. En dat herhaalt zich keer op keer. Politici krijgen gewoon niets mee voor elkaar, op geen enkel terrein. Hoe is het mogelijk dat we de IS niet kunnen stoppen? Onlangs hebben ze zelfs 2300 pantserwagens gestolen. De allermodernste, allernieuwste dik bepantserde Humvees! En waarom? Omdat één schot in de lucht genoeg bleek om onze bondgenoten op de vlucht te doen slaan. En zo kon de IS onze wapens inpikken. 2300! Dat is toch niet te geloven?
Pessimisten zeggen dat Amerika wereldwijd steeds meer concurrentie krijgt en bijgevolg aan macht moet inboeten.
TRUMP: We hebben zelf alle troeven in handen. Maar onze politieke leiders zijn incompetent en onze onderhandelaars zijn incompetent. In mijn team heb ik Carl Icahn (79-jarige New Yorkse zakenman en miljardair, nvdr) die bereid is om voor ons de strijd aan te gaan. En ik heb nog een heleboel competente onderhandelaars, die ook de strijd willen aangaan. En wij zullen met die landen uiteindelijk veel beter overeenkomen dan nu. Landen als China moeten niets van ons weten, maar ze eten wel de kaas van ons brood in de internationale handel. China gebruikt de devaluatie van zijn munt als voornaamste wapen. Terwijl het zonder ons… Wij hebben China weer opgebouwd. Het geld dat de Chinezen uit de Verenigde Staten hebben weggehaald, is de grootste diefstal uit onze geschiedenis. Het geld dat ze hebben weggenomen, de jobs die ze hebben weggenomen, de hele zooi. Door die devaluaties kunnen we onmogelijk concurreren.
Wat moet er dan gebeuren?
TRUMP: Ik zou de Chinezen voor iedere devaluatie een extra invoerheffing laten betalen. Dan zullen ze dat spelletje snel opgeven.
Als het zo eenvoudig is om de handelsvoorwaarden te veranderen, waarom doet geen enkele politicus dat dan?
TRUMP: Omdat ze vreselijk onbekwaam zijn. En ze zijn geen onderhandelaars. Ik heb vrienden in China – ik ben trouwens dol op China. En op Japan. En op Mexico. Ik heb duizenden Mexicanen die voor mij werken. Volgens de laatste polls sta ik op kop onder Spaanstalige kiezers. Kun je dat geloven, na alles wat je gehoord hebt? Nummer één bij de Spaanstaligen!
Mensen noemen u een ‘economisch nationalist’.
TRUMP: Dat klinkt me te streng. Ik wil alleen maar eerlijk handel drijven. Nu worden we uitgebuit omdat onze leiders incompetent zijn. De handelsakkoorden die we sluiten met de Chinezen zijn slecht, zowel voor ons als voor hen. Wij staan het sterkst, want zij willen ons geld. Maar onze onderhandelaars snappen dat blijkbaar niet. Laat ik nu net goed zijn in onderhandelen. Ik zal fantastische deals sluiten met China. De Chinezen zullen ons nog liever hebben dan ze nu al doen! In Businessweek stond vorige week een artikel over de tien dingen die Chinezen het liefst willen. Een van die dingen was ‘om het even wat van Donald Trump komt’. Dat zette me aan het denken. Ze moeten respect voor je hebben, anders krijg je niets voor elkaar. Maar voor onze leiders hebben ze geen respect. Voor mij wel. Ik heb het geweldig gedaan in China.
Wat zou president Trump ondernemen tegen China dat riffen aanlegt en luchtmachtbasissen bouwt in de Zuid-Chinese Zee?
TRUMP: Dat zint me niet, ook al is het zeer ver weg. Ik vind het een vijandig gebaar en ik zou het er serieus met hen over hebben. Maar goed, we hebben andere problemen. En die basissen zijn al gebouwd. Japan en andere landen zullen het daar ook over moeten hebben, vind ik eerlijk gezegd. Dat is nog zoiets: waarom staan wij altijd meteen op de voorpost? Rusland is aan het vechten in de Oekraïne, en wij sturen onmiddellijk onze nagelnieuwe F-22’s. Terwijl Duitsland en al die andere Europese landen er fortuinen verdienen en veel meer bij die oorlog betrokken zijn dan wij. En toch leunen ze achterover en laten ons het vuile werk opknappen. Maar wij beschermen hen, zonder daar ook maar iets voor terug te krijgen.
Veel presidenten hebben eerder al frustraties geuit over de Europese bondgenoten. Maar wat als ze gewoon niet reageren?
TRUMP: Ik vind het voor alle duidelijkheid niet erg om aan hun kant van het conflict te staan in de Oekraïne, maar waarom moeten wij altijd op de voorpost staan? Waarom moeten we zowel in Zuid-Korea als in de Oekraïne als in de Chinese Zuidzee – en we kunnen nog gemakkelijk vijf andere plaatsen noemen – het voortouw nemen? Terwijl ons land tot over de oren in de schulden zit.
Maar wat als China en Rusland hun buurlanden zouden binnenvallen?
TRUMP: Ach, die buurlanden kunnen zich behoorlijk verdedigen. Japan won vroeger elke oorlog tegen China. Waarom moeten we hen dan verdedigen? We hebben vandaag een pact met Japan waarbij we beloven hen te verdedigen bij een aanval, maar zij zijn niet verplicht om ons te helpen wanneer wij aangevallen worden. Dat is het soort akkoorden dat we sluiten. Daarom haal ik veertig procent in de polls.
Veel Republikeinse kandidaten wijten de opkomst van de IS aan het feit dat de VS geen angst meer inboezemen en ze geven de schuld daarvoor aan Obama.
TRUMP: Dat is zo.
Ze vinden dat de VS opnieuw politieagent zal moeten spelen om orde op zaken te stellen in het Midden-Oosten. Wat zegt u daarop?
TRUMP: Ik denk dat we de olie moeten behouden.
Hoe wilt u dat doen?
TRUMP: Je neemt de olie gewoon. Simpel. Er zijn bepaalde gebieden waar de IS de olievelden controleert. We vallen gewoon binnen en pakken die olie weer af.
U wilt dus troepen sturen om de olievelden te bewaken?
TRUMP: Ja, dat is zo gemakkelijk als wat. En toch krijg ik daar kritiek voor van sommige mensen. We kunnen niet langer politieagent zijn voor de rest van de wereld. We hebben 19.000 miljard schulden.
Maar voor alle duidelijkheid: u wilt wél soldaten sturen om de olievelden te bewaken?
TRUMP: Ja, ik zou soldaten de olie laten bewaken. Niemand zal die van ons afnemen. Niet zonder onze toestemming. Niemand.
Hebben de meeste Amerikanen na tien jaar oorlog niet het idee dat het Midden-Oosten niet meer te redden valt?
TRUMP: Nee, ik denk dat de IS zijn hand overspeeld heeft. U moet weten dat ik altijd tegen de oorlog in Irak ben geweest, dat heb ik al in 2004 gezegd. Of nee, in 2003 was dat (de Irakoorlog begon op 20 maart 2003, nvdr). Ik was tegen, omdat Irak het World Trade Center niet heeft neergehaald. Er is toen zelfs een delegatie van het Witte Huis met mij komen praten, omdat ik veel persaandacht kreeg – die krijg ik nu eenmaal altijd. Ik heb toen gezegd dat een inval het Midden-Oosten alleen maar zou destabiliseren, dat Iran de macht zou grijpen in Irak en dat iemand het daarbij zou helpen… en dat blijkt dus de IS te zijn. Ik ben heel erg voor het leger, maar je moet weten wanneer je je militaire kracht moet gebruiken. Ik wil ons leger zo sterk maken dat niemand nog met ons durft te rotzooien.
In die jaren riepen veel partijgenoten op om wereldwijd democratieën naar westers model op te bouwen. Hoe staat u daartegenover?
TRUMP: Het enige land dat we moeten opbouwen, zijn de Verenigde Staten. Vandaag spenderen we veel geld aan landen die eigenlijk niet van ons moeten weten. We hebben het helemaal verkeerd aangepakt. Irak en Iran hebben jarenlang oorlog met elkaar gevoerd. Ze waren bijna even sterk, dus die strijd zou nooit zijn beslecht. Maar wij hebben een van beide aangevallen, en nu heeft Iran de boel overgenomen.
Hoe kijkt u naar het nucleaire akkoord met Iran?
TRUMP: Dat is nog zoiets! Dat akkoord is zo dwaas, ongelofelijk dwaas. Mensen die op mij stemmen, weten dat ze een betere deal zullen krijgen. Ik zou ervoor zorgen dat we onze gevangenen terugkrijgen. Ik zou nooit toelaten dat Iran zichzelf mag inspecteren, of een cheque van 150 miljard dollar uitschrijven om wereldwijd aan terrorisme te doen. Ik zou de sancties verdubbeld en verdriedubbeld hebben en dán pas een akkoord gesmeed hebben. Ik ben niet tegen een deal, maar het moet een goede deal zijn. Daarom hebben mensen mij graag: ik zorg voor goede deals.
In de polls doet u het zowel goed bij Tea Party-aanhangers als bij conservatieven en gematigden. Hoe verklaart u uw succes?
TRUMP: Omdat de hardwerkende mensen in dit land hun rechten hebben verloren. Hard werken, geld sparen, interest krijgen op je spaargeld en rijk zijn tegen je pensioen: dat was de Amerikaanse manier van doen. Dat lukt vandaag niet meer, omdat je geen interest meer krijgt op je geld. De banken willen je geld niet eens. De mensen die het doen zoals het hoort – hard werken, flink sparen – hebben niets meer. Door de hypotheekcrisis is de helft ook nog eens hun huis afgenomen. Of je nu blank, zwart, Aziaat, conservatief of diepgelovig bent: dat is voor iedereen het geval. Iedereen ondervindt schade door de incompetentie van deze regering.
Is het niet opmerkelijk dat in een verkiezing die over ongelijkheid leek te zullen gaan de kandidaat die ook miljardair is de anderen het nakijken geeft?
TRUMP: Ik denk dat deze verkiezing vooral over competentie zal gaan. En ik ben uitermate competent, begrepen? Op CNN was er een poll waaruit bleek dat kiezers me vier keer hoger inschatten dan de rest wat betreft leiderschap. Ook op economisch en financieel gebied stellen mijn tegenstanders niets voor. Enkel wat betreft vriendelijkheid scoorde ik slecht, niet eens in de buurt van de top. Ik ben nochtans een fijne mens.
Gaat deze verkiezing dan niet over ongelijkheid?
TRUMP: Ongelijkheid wordt zeker een thema, maar competentie wordt het belangrijkst. De mensen willen iemand zien die supercompetent is. Zoals ik.
U wilt ongelijkheid bestrijden met belastingen voor de superrijken.
TRUMP: Ik heb nooit gezegd dat ik de superrijken wilde belasten, ik had het over hedgefondsen. Ik ken kerels met een hedgefonds die honderden miljoenen verdienen en daar geen dollar belasting op betalen. Ze steunen allemaal Jeb Bush of Hillary Clinton. Ik wil hun steun niet, ik financier mijn eigen campagne. Ik heb niemands geld nodig. Heerlijk toch? Ik wil trouwens vooral de belastingen op de middeninkomens verlagen. De middenklasse in dit land is helemaal uitgedund.
Bent u van plan om het campagnefinancieringssysteem aan te pakken?
TRUMP: Je hebt duidelijkheid nodig. Je moet kunnen zien wie er wat schenkt. Van sommige schenkingen weet niemand waar het geld vandaan komt. Ik ben tegen beperkingen, maar voor duidelijkheid.
U spreekt veel over ordehandhaving en de behoefte aan meer politietoezicht. Denkt u dat dat iets te maken heeft met de toenemende moordcijfers in sommige Amerikaanse steden?
TRUMP: We moeten de rechtsorde herstellen in dit land. Ik denk dat politieagenten geweldige mensen zijn. Er zijn altijd rotte appels, en ik heb de voorbije maanden dingen zien gebeuren die ik niet kan goedkeuren. Maar we moeten de orde terugbrengen. Sommige politieagenten durven niet te praten omdat ze bang zijn hun job te verliezen.
Hoe schat u de situatie in?
TRUMP: Het gaat slecht. Een stad als Baltimore werd in één nacht bijna met de grond gelijkgemaakt toen de politie het bevel kreeg om niet in te grijpen. Dat mag je niet laten gebeuren.
U vindt dat Obama de rassenkwestie heeft misbruikt?
TRUMP: Absoluut. Obama is de grote verdeler, terwijl hij net de kans had om de verzoener te zijn. Die kans heeft hij niet benut.
Waar gaat het verkeerd?
TRUMP: Er zijn te veel kruitvaten: Ferguson, Saint Louis, Baltimore, bepaalde wijken van Chicago. Op sommige plekken is de toestand heel gespannen.
Hoe komt het dat het zo weinig over de zuivere conservatieve lijn gaat in deze voorverkiezingen? Waarom vergeven zo veel mensen u bepaalde standpunten waarin u niet conservatief bent?
TRUMP: Ik ben verknocht aan de Bijbel, aan God en aan religie. Ik ben tegen abortus en andere zaken. Maar ik denk dat mensen me vooral zien als iemand die het land weer op orde kan brengen. En ze zien de anderen als watjes die daar niet toe in staat zijn. Ze kijken naar wat ik heb opgebouwd: een fantastisch bedrijf, met een nettowaarde van meer dan 10 miljard dollar. Netto! Ik bezit een reeks iconische gebouwen: het Bank of Americagebouw in San Francisco, de Trump Tower, panden op Avenue of the Americas en Wall Street, landerijen verspreid over de Verenigde Staten. De beste locaties langs rivieren, oceanen en meren. Langs de Potomac, het Doral Resort in Miami, het Turnberry golfresort in Schotland. Dat zien de mensen, en geeft je heel wat geloofwaardigheid.
Ik ben zoals u weet nog nooit failliet gegaan. Ik gebruik de wetten wel in mijn voordeel natuurlijk, maar dat doet iedereen. Wanneer ik dit land zal leiden, zal ik mijn vermogen om veel geld te verdienen ten volle gebruiken. Ik ga ervoor zorgen dat dit land weer rijk wordt, want zolang we niet rijk zijn, kunnen we niet opnieuw groot en machtig worden. We zijn armlastig: onze luchthavens lijken uit de derde wereld te komen, onze snelwegen vallen uit elkaar, onze wegen, bruggen: het lijkt wel alsof de Verenigde Staten een derdewereldland zijn geworden.
© The Economist
© The Economist
‘Ik wil ons leger zo sterk maken dat niemand nog met ons durft te rotzooien.’
