De Pakistaanse president Pervez Musharraf kondigde op 18 augustus zijn aftreden aan in een televisietoespraak.
‘Nadat ik de toestand grondig geëvalueerd heb, en na overleg met mijn advocaten en mijn politieke bondgenoten heb ik besloten vandaag ontslag te nemen – in het belang van mijn land’, aldus aftredend president Pervez Musharraf (65) vorige maandag in een historische televisietoespraak. ‘Mijn ontslag zal vandaag aan de voorzitter van het parlement worden overgemaakt.’ Een uur lang sprak hij zijn volk toe. Hij eindigde, met gebalde vuisten voor de camera’s, en met de woorden ‘Lange leve Pakistan!’
Musharrafs vertrek kwam niet onverwacht. Elf dagen voordien, op 7 augustus, raakte bekend dat de regering een afzettingsprocedure tegen de president zou opstarten, omdat hij de ‘grondwet meermaals geschonden zou hebben’. In het weekend van 16 en 17 augustus vervolgens kwam het dossier in een stroomversnelling terecht, nadat de minister van Buitenlandse Zaken Shah Mahmood Qureshi (Pakistaanse Volkspartij, PPP) een ultimatum tegen Musharraf had uitgesproken. De president kreeg welgeteld twee dagen om zélf op te stappen, zo niet zou er een formele afzettingsprocedure worden ingezet. Musharraf zou naar verluidt zijn spontane vertrek meteen aanvaard hebben in ruil voor de garantie op blijvende immuniteit en de zekerheid dat hij in een eerste fase in het land mag blijven.
Negen jaar stond Musharraf aan het hoofd van een van Amerika’s belangrijkste bondgenoten in de strijd tegen het terrorisme. Het vertrek van de president maakt de weg vrij voor de coalitieregering om een nieuwe president te verkiezen via een stemming in het parlement en in de vier provinciale raden. Wie dat zou kunnen worden, is niet bekend. Asif Zardari, de weduwnaar van Benazir Bhutto en de voorzitter van de Pakistaanse Volkspartij (PPP), toont belangstelling. Maar het is verre van zeker of hij een reële kans maakt. De grondwet schrijft in elk geval voor dat er binnen de dertig dagen een nieuwe president verkozen moet worden.
Musharraf kwam aan de macht in oktober 1999 na een staatsgreep waarbij hij premier Nawaz Sharif afzette. Als stafchef van het leger (tot november 2007) en als president had hij bijna een decennium lang zo goed als alle macht in handen, wat van hem een gedroomde kompaan maakte van de regering-Bush na de aanslagen van 11 september.
Musharraf speelde het bijzonder slim. Zijn geheime diensten hielpen de Verenigde Staten bij de arrestatie van verschillende kopstukken van Al-Qaeda in Pakistan. In ruil voor zijn loyauteit kreeg Musharraf 10 miljard dollar aan militaire steun. Maar de Pakistaanse bondgenoot had een dubbele agenda. ‘Jarenlang slaagde hij erin Amerika ervan te overtuigen dat hij geen dubbel spel speelde, terwijl hij gelijktijdig steun bood aan de taliban’, aldus de Pakistaanse talibankenner Ahmed Rashid in de International Herald Tribune.
De jongste maanden begon het Washington te dagen. De regering van George W. Bush verloor haar geduld met Pakistan en begreep dat het haar bondgenoot beter kon opgeven. Vandaag is Pakistan een land in volle chaos – 2007 telde 56 zelfmoordaanslagen. Het beschikt over een atoombom en heeft een bevolking van 165 miljoen mensen. Hoe zal de nieuwe president van Pakistan zich verhouden tegenover Amerika? En Amerika tegenover zijn vroegere bondgenoot?
Ingrid Van Daele
