In het najaar van 2007 was er een sprankeltje hoop voor wie geloofde in een oranje-blauwe regeringsvorming binnen zes maanden na de verkiezingen. Er was zelfs een deelakkoord over het immer netelige onderwerp migratie. Er zou een minister van Migratie worden aangesteld, men zou werk maken van economische migratie én van regularisatie. Dat laatste betekende dus ook een sprankeltje hoop voor mensen die zonder de juiste papieren hier in België (proberen te) leven, (proberen te) werken, schoolgaande kinderen hebben, ‘onverwijderbaar’ zijn of vastzitten in de procedure voor de Raad van State.
Maar de hoop was ijdel. Pas in maart 2008 ging de regering van start. Het regeerakkoord van Leterme I bevestigt wel de genoemde krachtlijnen, maar het beleid laat op zich wachten. Er zal een eenmalige regularisatiecampagne komen voor personen die sinds 31 maart 2007 in België verblijven én een ‘vaststaand werkaanbod’ hebben. We verwachten echter niet dat de rondzendbrief van minister van Werk en Gelijke Kansen Joëlle Milquet voor 2009 zal verschijnen.
De regering wil ook meer duidelijkheid inzake de huidige criteria voor regularisatie. Het werd de vorige minister van Binnenlandse Zaken, Patrick Dewael, verweten dat hij regulariseerde met een zekere willekeur. Bovendien weigerde de regering om criteria in de wet in te schrijven. Naar buiten uit heeft de minister ook volgehouden niet te willen regulariseren, maar schijn bedriegt: sinds 2005 werden jaarlijks meer dan 10.000 mensen geregulariseerd. Het ging hoofdzakelijk om mensen die te lang (langer dan 3 jaar voor gezinnen met kinderen) in de asielprocedure zaten. Daarnaast werd een klein percentage geregulariseerd op basis van ‘humanitaire redenen’. Het was echter onvoldoende duidelijk wat men daaronder verstond. Velen hadden de indruk dat die redenen soms ad hoc werden toegepast – wat de minister en de Dienst Vreemdelingenzaken steeds hebben ontkend. De ervaring met bezettingen van kerken en andere gebouwen bevestigt echter die indruk.
Mooi dus dat de regering nu duidelijkheid wil scheppen. Mooi is ook de intentie om via een gewogen puntensysteem rekening te houden met ‘duurzame lokale verankering’: taalkennis, schoolgaande kinderen, werkverleden en werkbereidheid. De rondzendbrief die minister van Migratie en Asielbeleid Annemie Turtelboom voorstelde, bevatte echter discutabele punten. Zo zou de voorwaarde dat mensen hier minstens twee jaar legaal moeten zijn, erg uitsluitend zijn. Welke mensen men op het oog heeft, buiten de mensen die zolang legaal in de asielprocedure zitten maar voor wie al een oplossing bestaat, is onduidelijk. Ook het belang dat de minister hecht aan actuele tewerkstelling is bedenkelijk. Zonder papieren mag men immers niet werken. Bovendien dreigt hier een economische logica de bovenhand te halen op de humanitaire beweegredenen – die aan de basis van een regularisatiebeleid moeten liggen.
Hoe dan ook, het heeft te lang geduurd, de definitieve brief had er al een tijd moeten zijn. De eisen van het terrein zijn immers al lang bekend. Het is nu hoog tijd dat alle betrokkenen weten waar ze aan toe zijn. Mensen in de onzekerheid laten of valse hoop geven door te talmen is onverantwoord. Eind juni wordt daarom nog maar eens een betoging georganiseerd met als eis Regularisatie NU! en Respecteer het regeerakkoord! Ook mensen zonder wettig verblijf hebben recht op een duidelijk beleid en goed bestuur.
PATRICK LOOBUYCK IS MORAALFILOSOOF VERBONDEN AAN DE UNIVERSITEIT ANTWERPEN EN DE UNIVERSITEIT GENT EN REDACTIELID VAN SAMENLEVING EN POLITIEK (SAMPOL).
door Patrick Loobuyck
