Een pittig debat in de Volkskrant woedt over de vraag of moeder zijn vandaag ‘zwaarder’ is dan vroeger. ‘Het was nog nooit zo licht als nu’, betoogde columniste Elma Drayer. ‘De zandbak voorkomt dat je doordraait, de werkvloer dat je zachtjes inslaapt. Dat is geen dubbele belasting, dat is dubbele rijkdom. Maar ja. De verwende prinsesjes van nu verkiezen het niet te zien.’ Van repliek diende haar Deb Appel, politicologe, feministe en consultant in maatschappelijk verantwoord ondernemen. ‘Volgens Drayer zijn de tijden veranderd maar uit de emancipatiemonitor 2013 blijkt dat 90 procent van de mannen evenveel of meer gaat werken na de geboorte van het eerste kind. Het gedeelde sprookje, wat Drayer schetst, klopt helemaal niet.’

Vluchten mannen van de luiers? Gaan jonge vaders in plaats van minder net eerder meer uit werken?

Dat blijkt inderdaad uit de Nederlandse emancipatiemonitor. ‘In 2013 bleef 93 procent van de jonge vaders evenveel uren werken of zelfs meer’, lezen we. ‘Dit aandeel lag de afgelopen tien jaar steeds ruim boven de 90 procent.’

En net zo in Vlaanderen, zegt onderzoek van socioloog Dimitri Mortelmans (UAntwerpen). Negen op de tien mannen met kinderen tussen nul en twee jaar werken voltijds – méér dan mannen zonder kinderen – zo leert een studie uit 2012. Onderzoek van 2002 ligt in dezelfde lijn. ‘Na de geboorte werkte 77 procent van de vaders evenveel, 13 procent meer, en 10 procent minder.’

Het aandeel vrouwen dat minder gaat werken, lag daarentegen dubbel zo hoog: bijna een op vijf. ‘De norm, sterker in Nederland dan in Vlaanderen, is nog altijd dat een “goede moeder” haar kinderen niet voltijds naar de crèche brengt’, zegt Els Rommes van het Instituut voor Gender Studies (Radboud Universiteit). ‘Bovendien verdienen mannen vaak meer, dus als zij inbinden kost dat het gezin meer geld dan wanneer vrouwen meer thuisblijven.’

Maar het heeft ook te maken met hoe vrouwen zelf het moederschap zien, stipt Mortelmans aan. ‘Veel vrouwen kunnen het zich niet voorstellen dat niet zij maar hun man voor de kinderen zorgt.’ Dat heeft gevolgen, ‘gezien deeltijds werk vaak gekenmerkt wordt door lagere verdiensten per uur, minder opportuniteiten voor opleiding en promotie, minder jobzekerheid en een beperkte toegang tot de werkloosheids- verzekering’.

Het grotere plaatje toont meer gendergelijkheid dan vroeger. Vrouwen zijn vandaag hoger opgeleid dan mannen, en in hoe langer hoe meer gezinnen is de vrouw de belangrijkste kostwinner. ‘Maar mannen zijn veel minder geëvolueerd dan vrouwen’, zegt Mortelmans. ‘Wassen en plassen, daar zit amper beweging in. Jonge koppels zonder kinderen verdelen het huishoudelijke werk bovendien gelijker dan koppels die een eerste kind hebben gekregen. De komst van een eerste kind draait de klok onverbiddelijk terug. Het vader worden blijkt van vele “nieuwe mannen”, “oude vaders” te maken.’

Meer dan Mortelmans ziet Liesbet Stevens, adjunct-directeur van het Instituut voor de gelijkheid van vrouwen en mannen, ’tekenen van hoop’. ‘Uit een onderzoek bij jonge vaders in 2008 bleek dat ze gemiddeld 12 dagen thuis waren in de eerste maand na de geboorte, en dat ze de 10 wettelijke dagen van nu gemiddeld graag veranderd zien in 22. Jonge vaders willen zelf meer tijd voor hun gezin, maar de structuren zijn daar nog onvoldoende aan aangepast.’

Conclusie:

Knack beoordeelt de stelling als waar. Ook in Vlaanderen gaan jonge vaders eerder meer dan minder werken, beamen vier experts. ‘De komst van een eerste kind draait de klok onverbiddelijk terug.’

WAAR

Jan Jagers

’90 procent van de mannen gaat evenveel of meer werken na de geboorte van het eerste kind’ Politicologe en feministe DEB APPELin de Volkskrant