‘Een appel die vandaag verkocht wordt, is vijf tot tien keer chemisch behandeld’, lazen we onlangs in De Standaard. In de marge van het boerenprotest betoogde Dominique Michel, die directeur is van Comeos, de federatie van de Belgische handel en diensten, dat onze boeren zich op ‘kwaliteit’ moeten toeleggen en niet op massaproductie. ‘De supermarkten moeten vandaag veel bioproducten inkopen uit het buitenland, omdat er hier te weinig geproduceerd worden’, zei Michel. ‘Oriënteer je bedrijf naar bioappelen: ze zijn gezonder, de consument wil er meer voor betalen, de boer kan er meer voor krijgen.’
Of overstappen naar bioteelt rendabel is, laten we hier terzijde. Maar zijn bioappelen gezonder, zoals Michel zegt? Krijgt een appel in de gangbare teelt vijf tot tien keer chemicaliën over zich heen? En is dat gevaarlijk dan?
‘Bepaalde streken met meer kankergevallen dan elders, zijn precies de streken waar ook appelboomgaarden staan’, zegt Michel aan de telefoon. ‘Het cijfer “vijf tot tien” komt overigens van een landbouworganisatie. Welke, dat kan ik niet zeggen. Maar dat aantal is bekend.’
Meer nog, het werkelijke aantal besproeiingen ligt hoger, zeggen drie van de vier experts die we contacteren. ‘Vijftien à twintig’, schat landbouwingenieur Marcel Wenneker (Wageningen UR). Maar ongezond? Dat weerlegt hij. ‘De methoden zijn de laatste jaren zo verscherpt gereglementeerd en gecontroleerd dat ik ze als absoluut veilig beschouw.’
Dat ligt in lijn met onderzoeksresultaten van het Voedselagentschap (FAVV). ‘De afgelopen twee jaar hebben we op de Belgische markt 923 monsters van appelen geanalyseerd’, zegt woordvoerster Lieve Busschots. ’85 procent bevatte een of meer residuen van pesticiden. Maar allemaal minder dan de toegelaten maximumwaarde.’ Die ligt zo laag dat het met wat wetenschappers vandaag weten ‘volstrekt veilig’ is om een bespoten appel te eten, verzekeren ook professoren in de biotechnologie Pieter Spanoghe (UGent) en Wannes Keulemans (KU Leuven).
Geen van de drie academici wast naar eigen zeggen vooraf zijn ongeschilde appel. Busschots van het Voedselagentschap doet dat wel, zij het niet tegen de pesticiden maar uit ‘algemene hygiëne’ (‘Wie heeft die misschien al vastgehad?’).
In de hedendaagse synthetische sproeimiddelen tegen schimmels (fungiciden), insecten (insecticiden) en onkruiden (herbiciden) zien experts dus geen graten? ‘Klopt. En ook het vermeende verband met kanker in streken met boomgaarden, spreek ik met grote stelligheid tegen’, zegt Dany Bylemans, directeur van Proefcentrum Fruitteelt vzw, een expertisecentrum in Haspengouw. ‘Professor Marc Bogaerts (hematoloog, emeritus KU Leuven, nvdr) heeft dat in de jaren 2000 onderzocht en geen verband gevonden. Recent onderzoek in Zuid-Tirol, een belangrijk appelteeltgebied, evenmin.’
Michels claim dat bioappelen gezonder zijn, tot slot, is onjuist. Bioteelt zorgt voor een grotere biodiversiteit (‘meer beestjes’), maar de verschillen tussen appelvariëteiten onderling zijn groter dan die tussen bio en niet-bio. ‘Ook biofruit wordt trouwens bespoten’, beklemtoont Spanoghe. ‘Zelfs vaker dan niet-biofruit. Met natuurlijke pesticiden op basis van koper, bijvoorbeeld. Het is niet omdat iets natuurlijk geteeld wordt, dat het ook gezonder is. Dat is een groot misverstand.’
Conclusie:
Omdat het gangbare aantal chemische behandelingen volgens experts zelfs hoger ligt dan ‘vijf tot tien’, beoordeelt Knack de uitspraak als waar. Maar dat bioappelen gezonder zijn dan gewone, zoals Michel beweert, noemen ze een fabel.
WAAR
Jan Jagers
‘Een appel die vandaag verkocht wordt, is vijf tot tien keer chemisch behandeld’ – Dominique Michel, in De Standaard.
