Ambtenaren hebben een goed pensioen en dat is een vorm van uitgesteld loon. Want in de privésector kunnen ze voor vergelijkbaar werk meer verdienen, zo wil het cliché. Als het klopt wat Johnny Thijs onlangs zei in De Morgen, kan dat cliché evenwel de prullenmand in. ‘Een ambtenaar wordt vandaag 12 procent beter bezoldigd dan een privéwerknemer’, liet hij optekenen. ‘Het pensioen is dubbel zo hoog. De uitstapleeftijd van ambtenaren ligt lager. En nog is de sociale onrust nergens groter dan in overheidsinstellingen.’ De gewezen ceo van Bpost zei dat in de context van een vraag over minimale dienstverlening van de NMBS, het overheidsbedrijf waarvan de N-VA hem gevraagd heeft bestuurder te worden.
Vanwaar haalt Thijs dat cijfer? En wat is dan wel en niet inbegrepen in de vergelijking?
Thijs is telefonisch onbereikbaar, maar reageert snel en kort per e-mail. De vergelijking behelst de ’totale verloning, pensioenen niet meegerekend’, schrijft hij. Inclusief variabel loon en extralegale voordelen. ‘Cijfer komt uit statistieken VBO en VKW.’
Het Verbond van Belgische Ondernemingen weet niets van die 12 procent. Maar Geert Janssens, hoofdeconoom bij het ondernemersplatform VKW, onderschrijft het percentage, verwijzend naar een studie van de Europese Commissie uit 2013. In Economic paper No. 508 staat over België inderdaad: ‘Steunend op de data in het SES (European Structure of Earnings Survey, een vierjaarlijkse enquête, nvdr) waren de lonen in de publieke sector 11,7 procent hoger dan in de private sector in 2010.’
Die vergelijking omvat evenwel alleen uurlonen en geen extra’s, zegt Francisco de Castro, auteur van het rapport. ‘Nog belangrijker is dat we voor België alleen gegevens hadden van overheidsbedrijven en niet van de overheidsadministratie, omdat het kennelijk niet verplicht was die aan te leveren.’
Het cijfer waarnaar Thijs verwijst, meet dus niet de ’totale verloning’. Bovendien houdt het geen (!) rekening met ‘volbloed’ overheidswerknemers zoals de gemeentelijke loketbediende en Vlaamse en federale ambtenaren.
De beste en meest recente studie die lonen van ambtenaren en privéwerknemers vergelijkt, komt van de Federale Overheidsdienst Personeel en Organisatie en dateert van 2014, weet professor Ria Janvier (UAntwerpen, Antwerp Management School) die gespecialiseerd is in socialezekerheidsrecht.
Steunend op gegevens van 112.000 privéwerknemers en 50.000 federale ambtenaren zegt auteur Thomas Drybooms daarover: ‘Wat Johnny Thijs beweert, is onwaar. Uit onze vergelijking blijkt dat de totale remuneratie – het basissalaris inclusief variabel loon, bedrijfswagen en forfaitaire onkostenvergoeding maar zonder pensioen – voor alle profielen hoger ligt in de privésector.
‘Ambtenaren met alleen een diploma secundair onderwijs verdienen gemiddeld bijvoorbeeld tien procent minder dan een vergelijkbare werknemer in de privésector. Een aantal hogere ambtenaren heeft een hoger basissalaris dan hun evenknieën in de privésector. Maar zij krijgen niet dezelfde extra’s, waardoor ze in totaal nog altijd minder verdienen.’
Dat de ambtenarenpensioenen dubbel zo hoog zijn als die in de privésector, is overigens fel overdreven, zegt Ria Janvier nog. ‘Een aantal privéwerknemers komt er in vergelijking met statutaire ambtenaren inderdaad bekaaid af. Maar tegelijk zal een aantal grootverdieners, en reken Johnny Thijs daar maar bij, een veel beter pensioen hebben dan welke topambtenaar ook.’
Conclusie
Uit beter onderzoek dan dat waarop Johnny Thijs lijkt te steunen, blijkt het tegendeel van wat hij beweert. Daarom oordeelt Knack dat de stelling onwaar is.
ONWAAR
Jan Jagers
‘Een ambtenaar wordt vandaag 12 procent beter bezoldigd dan een privéwerknemer’ – Voormalig ceo van Bpost JOHNNY THIJS, in De Morgen.
