Al hebben ze die lievelingsknuffel en mama en papa aan hun zij, in de aanloop naar een operatie zijn kinderen ondanks alle uitleg begrijpelijk bang. Tegen die angst krijgen ze in de regel een kalmeringsmiddel opdat de narcose – de eigenlijke verdoving, die later wordt toegediend – goed zou verlopen.
Volgens nieuw onderzoek, gepresenteerd op een congres voor anesthesisten in Hongkong, reduceert twintig minuten op een iPad of een andere tablet spelen die angst ‘even goed’ als een tranquillizer. Dat maakte de World Federation of Societies of Anaesthesiologists (WFSA) recent bekend in een persbericht. ‘Onze studie toont aan dat de angst voor anesthesie zowel bij kinderen als ouders in dezelfde mate wordt uitgevlakt door midazolam (een slaapmiddel, nvdr.) als door een tablet te gebruiken’, zegt Dominique Chassard (Hospices Civils de Lyon), de Franse anesthesist die het onderzoek leidde.
Klopt dat? Kan de tablet een alternatief zijn voor een medicijn? En anders bekeken: is dat dan een bewijs dat schermen kinderen tot zombies maken?
Chassard en zijn team deelden hun onderzoeksgroep op in tweeën. Het waren samen ruim honderd kinderen, van vier tot tien jaar oud, die in de dagkliniek onder narcose een operatie moesten ondergaan. De ene helft kreeg eerst het kalmeringsmiddel toegediend. De andere – de testgroep – het alternatief: twintig minuten spelletjes spelen op de tablet. ‘Puzzels, spelletjes met dieren en Angry Birds en Make-up Salon, bijvoorbeeld’, laat Chassard per e-mail weten. Op vier momenten, te beginnen bij aankomst in het ziekenhuis, peilden onderzoekers de angst bij kinderen en ouders. Voor klein én groot liepen de angstwaarden in de controle- en testgroep gelijk, volgens hetzelfde patroon. De ouders van de iPad-groep waren net als de verpleegkundigen zelfs tevredener over de anesthesie.
Vlaamse academici, onder wie neuroloog Paul Boon (UGent) en kinderpsychiater Dirk van West (Universiteit Antwerpen/VUB), zijn enthousiast en niet verrast door dat resultaat. Net als psycholoog Tom Beckers (KU Leuven), die gespecialiseerd is in hoe je angsten aanleert en kunt wissen. ‘Die iPad leidt de kinderen af’, zegt hij. ‘Ze krijgen het te druk om ook eens met de nakende operatie bezig te zijn. Als je een fobie wilt bestrijden, moet je jezelf blootstellen aan wat je vreest. Afleiding is dan een slecht idee. Maar in dit geval wil je de angst alleen tijdelijk onderdrukken. Dan werkt vermaak perfect.’ De interpretatie dat schermen ‘verdoven’ noemt Beckers hier misplaatst. ‘Het gaat om de afleiding. Ik zie geen reden om hier een negatieve draai aan te geven.’
Marc Van de Velde evenmin. Hij is diensthoofd Anesthesiologie van het UZ Leuven. ‘Chassard is een onderzoeker met naam en faam’, weet Van de Velde. ‘De tablet werkt wellicht niet in alle omstandigheden, en niet bij alle kinderen. Bij urgenties en patiëntjes die echt te angstig zijn, kun je niet om een slaapmiddel heen. Maar die tablet kan geen kwaad, en we kunnen de techniek ook met een slaapmiddel combineren.’
Opdat het alternatief daadwerkelijk en ruim gebruikt zou worden, is er nog werk aan de winkel. Vervolgonderzoek, de techniek verfijnen, standaardiseren. ‘We zullen ook de anesthesisten moeten overtuigen, want zij zouden er meer werk door hebben’, zegt Van de Velde. ‘Maar wat mij betreft kunnen we er geleidelijk mee beginnen. En wel vanaf morgen.’
Conclusie
Hoewel nog meer onderzoek nodig is en de techniek om verfijning vraagt, beoordeelt Knack de stelling als waar. Experts uit verschillende vakgebieden dichten de tablet een toekomst toe als aanvullend of vervangend kalmeringsmiddel voor operaties.
WAAR
Jan Jagers
‘Een iPad werkt even goed als een kalmeringsmiddel bij kinderen vóór een operatie’ De Wereldfederatie van Verenigingen van Anesthesisten (WFSA) in een persbericht
