Naar aanleiding van de 11.11.11-campagne Santé! voor ‘goede gezondheidszorg in het Zuiden’ leggen we een statement uit het maandblad Filosofie Magazine op de rooster. ‘Personen die geld inzamelen voor goede doelen en daarvoor een vergoeding krijgen, zijn minder succesvol in het binnenhalen van donaties dan vrijwilligers’, lazen we op een pagina met enkele losse, opmerkelijke feiten die veelal steunen op onderzoek. Uitleg stond er niet bij. Wel de bron: eurekalert.org, een website van een Amerikaanse non-profitorganisatie met nieuws over wetenschap en technologie.
Zijn professionele fondsenwervers ondanks hun scholing, expertise en de commissie die ze eventueel krijgen, niet beter in het ‘binnenhalen van donaties’ dan vrijwilligers?
Over professionals gaat het hier niet, blijkt uit het onderzoek waarop de uitspraak steunt. Het betreft een studie van marketingprofessor Alixandra Barasch (New York University) en collega’s, die recent in het vakblad Psychological Science is verschenen, preciseert Filosofie Magazine. De wetenschappelijke publicatie bundelt experimenten waaruit volgens de onderzoekers blijkt dat vrijwilligers die een commissie krijgen zich minder authentiek gedragen, of op z’n minst zo worden gepercipieerd.
Voor een eerste experiment rekruteerden de onderzoekers 36 proefkonijnen op een fundraising event voor borstkanker. Ze vroegen hen om een filmpje te maken waarin ze potentiële donoren proberen te overhalen. Voor elke 10 dollar die ze ophaalden, kregen sommigen een dollar voor zichzelf, anderen niet. Daarna bekeken 243 mensen willekeurig een van die filmpjes. Boven op de 10 dollar die de kijkers aan een goed doel mochten besteden, kregen ze 3 dollar extra. Dat bedrag konden ze zelf houden, of bijkomend schenken aan het goede doel. Wat bleek? Ze gaven minder extraatjes bij de pitches van proefkonijnen die bij succes ook zélf een dollar kregen.
Een tweede experiment was vergelijkbaar maar uitgebreider, met 93 studenten die een videopitch maakten voor een zelfgekozen nobele organisatie. Resultaten lagen in dezelfde lijn.
Kun je daaruit besluiten dat personen ‘die een vergoeding krijgen’ het minder goed doen dan vrijwilligers? René Bekkers, directeur van het Nederlandse Centrum voor Filantropische Studies, stoort zich aan het gebrek aan precisie van die stelling en zegt daarom nee. ‘Het onderzoek omvat geen gesalarieerde fondsenwervers, terwijl de stelling dat wel suggereert. Dat is geen detail, want grote giften worden haast uitsluitend door betaalde medewerkers geworven’, voert hij aan. Dat klopt. Maar dat in acht genomen, noemen drie andere academici de stelling toch eerder waar. ‘Vrijwilligers een deel van de opbrengst geven lijkt slim. Het lijkt een teken van waardering’, zegt marketingprofessor Luk Warlop (KU Leuven). ‘Maar goedmenende vrijwilligers betalen voor wat ze anders gratis zouden doen, is wellicht contraproductief, blijkt uit dit onderzoek.’
Een rondvraag bij Oxfam, Amnesty, 11.11.11 en Kom op tegen Kanker levert geen harde cijfers op. ‘Voor schenkingen via legaten – een technische materie – doen we uiteraard een beroep op professionals’, zegt Peter Van Craenenbroeck, die de fondsenwerving leidt bij 11.11.11. ‘Dat kun je niet aan een vrijwilliger vragen. Maar de inzet waarmee onze duizenden vrijwilligers een sponsorloop of eetfestijn organiseren, én het rendement daarvan, is groter dan dat van een betaalde werkkracht.’
Conclusie:
Knack beoordeelt de uitspraak als grotendeels waar.
GROTENDEELS WAAR
Jan Jagers
‘Betaalde inzamelaars halen minder donaties binnen dan vrijwilligers’ Filosofie Magazine
