‘Meer mensen langer aan het werk krijgen.’ Dat is kort samengevat de uitdaging, zegt arbeidsmarktdeskundige Jan Denys van de humanresourcesgroep Randstad in een interview in Trends op 29 januari. ‘Het grote probleem zijn de 50- en 55-plussers die ontslagen worden’, preciseert hij. ‘In Noorwegen, het best presterende land, heeft een werkloze 55-plusser acht keer meer kans om opnieuw werk te vinden dan in België.’
Dat naast Zweden en Denemarken ook Noorwegen een lange traditie heeft in het activeren en begeleiden van werkzoekenden, is bekend. Maar hebben werkloze 55-plussers er echt acht (!) keer meer kans om opnieuw een baan te vinden dan in België?
De grafiek waarop de uitspraak steunt, zo zegt Denys aan de telefoon, komt uit Over.Werk, een driemaandelijks tijdschrift van het Vlaams Steunpunt Werk en Sociale Economie. Ze zet van 24 Europese landen en regio’s verhoudingsgewijs de ‘hertewerkstellingskans voor werkloze 50-plussers’ uit tegenover Vlaanderen, en bevestigt het beeld dat Denys schetst. In Duitsland en Frankrijk is die kans dubbel zo groot, in Denemarken vijf keer groter, en bij uitschieter Noorwegen ’tot bijna acht maal hoger’. ‘Alleen de Waalse, Brusselse en Sloveense 50-plussers hebben een lagere hertewerkstellingskans dan hun Vlaamse werkloze leeftijdsgenoten’, schrijven de auteurs.
Dat Denys over België – en niet Vlaanderen – spreekt en over 55-plussers terwijl de grafiek de kans voor 50-plussers toont, is muggenzifterij. België zou als geheel nog slechter presteren. En werkzoekende 50- tot 55-jarigen komen makkelijker aan een nieuwe baan dan 55-plussers, dat klopt. Maar dat geldt ook in Noorwegen.
Relevanter is dat de gegevens achter de grafiek, uit het Eurostat Labour Force Survey, dateren van 2007. ‘Verouderd’, zegt professor Luc Sels (KU Leuven), auteur van de publicatie in Over.Werk. ‘Zonder nieuw onderzoek zijn er geen recentere vergelijkingscijfers. Maar ik schat dat de verhouding intussen één op zes, of één op vijf bedraagt. Dat is pure speculatie. Maar Noorwegen kan moeilijk beter doen dan toen. En in België is er sindsdien veel gebeurd om de kans te vergroten.’
Werkzoekenden moeten tot 58 jaar actief naar werk zoeken, bijvoorbeeld. Er zijn aanwervingspremies voor wie 55-plussers in dienst neemt, en de pensioenleeftijd verschuift gradueel naar 67 jaar. Alles in acht genomen is Sels optimistisch. ‘Akkoord, de anciënniteitsbeloning moeten we herdenken. Maar het grootste probleem is dat onze loopbanen te kort zijn. Als ik weet dat een werknemer gemiddeld stopt met werken op 59 à 60 jaar zoals in België, ben ik minder geneigd om iemand van 57 aan te werven dan wanneer de gemiddelde pensioenleeftijd tegen de 65 loopt zoals in Noorwegen.’
Net als vier andere experten, onder wie de Noorse econoom Steinar Holden (University of Oslo), benadrukt hij de uitzonderingspositie van het fjordenland als rijk door olie-inkomsten.
Het aantal 55-plussers dat in Noorwegen een jaar na ontslag opnieuw een baan heeft, bedraagt volgens OESO-cijfers (2013) meer dan zeven op de tien. In België geldt het omgekeerde: zeven op de tien heeft dan nog geen nieuw werk.
De VDAB (Vlaamse Dienst voor Arbeidsbemiddeling en Beroepsopleiding) telde in Vlaanderen 60.256 werkzoekende 50-plussers in december 2014. Dat zijn er 15.000 meer dan in 2007.
Conclusie:
De ‘acht keer meer kans’ waarover Denys spreekt, steunt op verouderde gegevens uit 2007. Sindsdien is er wat beterschap. Maar in Europa bungelen België en Vlaanderen nog altijd aan de staart, zeggen experten. Knack boordeelt de stelling als grotendeels waar.
GROTENDEELS WAAR
Jan Jagers
‘In Noorwegen heeft een werkloze 55-plusser acht keer meer kans om opnieuw werk te vinden dan in België’ Arbeidsmarktdeskundige JAN DENYS (Randstad) in Trends
