’40-plussers worden dommer van meer dan 25 uur werken’, kopte onlangs de nieuwszender RTL Z op zijn website rtlz.nl. ’40-plussers functioneren op de toppen van hun kunnen als ze 25 uur per week werken’, lezen we. ‘Een dag of drie dus. Dat blijkt uit Australisch onderzoek.’
Uit de studie bij 6500 Australische mannen en vrouwen, die allemaal ouder zijn dan 40, blijkt dat hun cognitieve capaciteiten afnemen als ze meer werken, schrijft RTL Z. ‘Kort gezegd: meer werken dan 25 uur maakt dommer.’ Helemaal niet werken is ook niet best voor hun brein. En ‘het allerslechtste is om meer dan 55 uur per week te werken’. Omdat de vermoeidheid en stress die dat teweegbrengt zich dan wreekt, op wat je weet en kunt onthouden, is de redenering.
De Australische studie leidde onder meer in de Britse pers tot een debat over de zin en onzin van een driedaagse werkweek voor ouderen. Als de stelling klopt, valt daar iets voor te zeggen. Maar is dat wel zo? Worden ’40-plussers dommer van meer dan 25 uur werken’, zoals RTL Z schrijft?
Achter een hyperlink in het artikel op de nieuwssite zit de originele studie, een publicatie in de Working Paper Series van het Melbourne Institute of Applied Economic and Social Research.
Die zegt voor alle duidelijkheid niets over mensen die jonger zijn dan veertig, en laat met die groep dus ook geen vergelijking toe. Maar steunend op een grootschalig survey en drie cognitieve tests bij de respondenten ervan, schrijven de auteurs inderdaad: ‘Wanneer mensen minder dan 25 uur werken, hebben die werkuren een positieve impact op het cognitief functioneren. Als het om meer dan 25 uren gaat, dan is die impact negatief.’
Klopt de stelling dan? Volgens vijf Vlaamse academici die we erover contacteerden, kun je dat op grond van de gebruikte data en het onderzoeksopzet niet concluderen.
‘Reduceer het aantal uren, en iedereen zou slimmer worden? Zo werkt het niet, natuurlijk. Dit is slecht onderzoek’, zegt Bart Cambré onomwonden. Hij is onderzoeksdirecteur aan de Antwerp Management School. ‘De auteurs van de studie hebben de geheugentestresultaten vergeleken van mensen die veel werken met die van mensen die weinig werken. Dat geeft een vertekend beeld. Je zou de resultaten moeten vergelijken van dezelfde personen op twee momenten, na een periode waarin die (1) veel en (2) weinig hebben gewerkt.’
Ook welk soort werk je doet, de autonomie die je daarbij ervaart en hoe en wie je bent, bepaalt hoe mentaal fit je blijft, beklemtoont Cambré.
Zijn methodologische kritiek is vernietigend. Toch wijst hij de conclusie van RTL Z dat ’40-plussers dommer worden van meer dan 25 uur werken’ niet resoluut af. ‘Voor zover ik weet, is ook het tegendeel niet bewezen. Maar het is zeker veel te simplistisch.’
Vier andere academici, onder wie arbeidspsycholoog Jeroen Stouten (KU Leuven), onderschrijven die conclusie. Al oordeelt Stouten milder. ‘Wat wel klopt, is dat wie veel uren draait op een bepaald moment verzadigd raakt. Hoe voller je hoofd, hoe moeilijker het is om je rustig te concentreren.’
Met het ouder worden verslechtert je zicht, je gehoor, en mondjesmaat ook je geheugen. Vanbuiten leren wordt bijvoorbeeld lastiger.
‘Maar met de jaren win je wel ervaring en expertise’, zegt Stouten. ‘Daardoor leg je sneller verbanden. En ook dát is cognitief vermogen.’
Conclusie:
Geheugen? Use it or lose it.
Dat ’40-plussers dommer worden van meer dan 25 uur werken’, is niet onmogelijk. Maar volgens vijf academici blijkt dat niet uit de ‘ondermaatse’ Australische studie waarover RTL Z bericht. Knack beoordeelt de stelling als grotendeels onwaar.
GROTENDEELS ONWAAR
Jan Jagers
’40-plussers worden dommer van meer dan 25 uur werken’ NIEUWSZENDER RTL Z naar onderzoek van Melbourne University, op rtlz.nl.
