‘De Belgische snelweg is na de Griekse de meest dodelijke van heel Europa. Variabel=OK optrekken=NEE #130’, tweette Kamerlid Karin Temmerman (SP.A) vorige maand. Ze deed dat nadat minister van Mobiliteit Jacqueline Galant (MR) een nieuwe studie had besteld over het effect van de toegelaten snelheid in onze buurlanden. Die varieert daar naargelang van de weersomstandigheden of het stuk snelweg, en de vraag is of ook wij dat moeten invoeren.
Dat de Belgische autosnelwegen na de Griekse de meest dodelijke zijn van heel Europa, klinkt dramatisch. Waarop baseert Temmerman zich?
Op een rapport van het Belgisch Instituut voor Verkeersveiligheid (BIVV), zegt ze aan de telefoon. ‘Daarin staat letterlijk dat België met 60,1 doden per 1000 kilometer autosnelweg een van de slechtst presterende Europese lidstaten is. Alleen Griekenland doet slechter met 91,8.’
Zo staat het er, ja. Volgens een grafiek, gemaakt met cijfers over 2010 van het European Road Safety Observatory (ERSO), zijn onze 60 doden er dubbel zoveel als gemiddeld in Europa (34).
Andere grafieken in hetzelfde BIVV-rapport ogen minder schokkend. Omdat België dichtbevolkt is met drukke wegen, is het niet onlogisch dat er per kilometer autosnelweg meer slachtoffers vallen dan elders. Een ranking die wel rekening houdt met drukte, geeft het aantal doden weer per miljoen gereden kilometers voor de periode 2011-2013. Ook daarin scoort België slechter dan gemiddeld. Maar zeven landen doen nog slechter.
Is de stelling dan bij de haren getrokken? Temmerman vindt van niet. ‘Natuurlijk zijn er nuances, maar alle kerncijfers zeggen hetzelfde: ons land heeft een probleem qua verkeersveiligheid.’
Met die kernboodschap zijn veel experts het eens. ‘We hebben een probleem, zeker in vergelijking met onze buurlanden’, stelt Stijn Daniels (UHasselt) van het Instituut voor Mobiliteit. ‘Op onze autosnelwegen rijden veel vrachtwagens, waardoor de snelheidsverschillen groot zijn. Gemiddeld is er ook elke vijf kilometer een op- of afrit. Dat betekent veel weefbewegingen.’
Maar de belangrijkste oorzaak is ons gedrag, zegt Wouter Van den Berghe, directeur onderzoek bij het BIVV. ‘Vergeleken met onze buurlanden rijden wij vaker te snel en onder invloed, en dragen we minder onze gordel.’ Accurate cijfers kan en wil hij daarover niet geven, omdat in juni de resultaten volgen van een onderzoek bij 17 Europese landen dat het BIVV daarover leidt.
Maar er zijn indicaties. Of slachtoffers hun gordel droegen bijvoorbeeld, is in België volgens een studie van de European Transport Safety Counsil (ETSC) slechts voor een fractie bekend. Maar van wie we het weten, droegen 6 op de 10 er geen, tegenover 2 op de 10 in Frankrijk.
‘Wat ook opvalt, is dat een derde van alle dodelijke ongevallen op onze snelwegen eenzijdig zijn’, zegt Van den Berghe. ‘Dat betekent dat er geen andere bestuurders bij betrokken zijn. Mensen rijden wellicht te snel, en knallen dan tegen de vangrail.’
In 2015 telde België naar schatting in totaal 755 verkeersdoden. Dat zijn er fors minder dan tien jaar voordien (1089). Maar 28 meer dan in 2014.
Galant wil het aantal reduceren tot maximaal 420 in 2020.
Conclusie:
Knack beoordeelt de stelling als waar. Per 1000 kilometer snelweg telt België in Europa het hoogste aantal dodelijke verkeersslachtoffers, op Griekenland na. Ons grootste probleem, zo zeggen experten, is dat we onveiliger rijden dan de rest in West-Europa.
WAAR
Jan Jagers
‘Belgische snelweg is na Griekse de meest dodelijke van heel Europa’ KARIN TEMMERMAN, (SP.A), Twitter
