‘Het pact blijft intact’, zegt de regering. ‘Dat is ondenkbaar’, reageren de vakbonden. De herfstvakantie kan de druk van de ketel halen.
Over deelnemersaantallen wordt bij elke manifestatie graag een boom opgezet. Maar dat er veel volk was op de nationale betoging tegen de loopbaaneindeplannen van de regering, staat buiten kijf. ‘Een sterk signaal’, zeggen de vakbonden tevreden.
De regering moet haar voornemens in verband met een verhoging van de brugpensioenleeftijd, het terugschroeven van het tijdskrediet en de begeleiding van oudere werknemers bij bedrijfsherstructureringen nu maar dringend bijschroeven. Maar de boosheid van de vakbondsmensen is ook gericht tegen de werkgevers. Die doen veel te weinig voor vorming en opleiding, onderzoek en ontwikkeling, betere arbeidsvoorwaarden en de aanwerving van jongeren en allochtonen.
Over die punten is het stil bij de werkgevers en hun organisaties. Die focussen op ‘het recht op werken’ om de economische schade door stakingsacties te beperken. Vaak tot ergernis van het Verbond van Belgische Ondernemingen, dat zich bewust is van de contraproductieve effecten voor het sociaal overleg, gaat dit gepaard met een profileringsstrijd tussen de Unie van Zelfstandige Ondernemers en de Vlaamse ondernemersorganisatie Voka. Zij hebben daartoe in de voorbije weken alle middelen uit de kast gehaald: van intimidatietelefoonlijnen, vliegtuigjes met spandoeken en helikopters om kruispuntbezettingen te noteren, tot een juridisch arsenaal om blokkades van bedrijfsterreinen te verijdelen en de vondst van Voka om zowaar zijn naam aan vonnissen ter zake te verbinden. Het zal niemand verbazen dat de temperatuur in de relatie tussen vakbonden en werkgevers daardoor minstens voor enige tijd onder het vriespunt zit.
Het dient gezegd dat de werkgeversorganisaties zich in hun tegenoffensief verzekerd weten van de steun van minister van Binnenlandse Zaken Patrick Dewael (VLD), die samen met zijn partij de uitoefening van het stakingsrecht in regels wil vatten. Zodoende konden ook de socialistische regeringspartijen zich even fermer opstellen door Dewael ‘minister van Sociale Agitatie’ te noemen. Maar meer dan een doekje voor het eigen bloeden is dat niet voor SP.A en PS. De kloof die door het Generatiepact met het ABVV is ontstaan – veel socialistische vakbondsmensen dreigen met een electorale afrekening – is daarmee zeker niet gedicht.
De herfstvakantie kan de druk van de ketel halen. Ze biedt ruimte om het gesprek over de uitvoering van het Generatiepact voor te bereiden. Want praten móét er gedaan worden. Ook de vakbonden beseffen dat het sociale ongenoegen in onderhandelbare voorstellen moet worden gegoten. De regering en de werkgevers dienen eveneens hun marges voor het verdere overleg vast te leggen. Alleen terugroepen naar de vakbonden dat het pact intact moet blijven, helpt de zaken bitter weinig vooruit.
Patrick Martens
Ook de vakbonden beseffen dat het sociale ongenoegen in onderhandelbare voorstellen moet worden gegoten.
