Bijna alle clichés van de Koningin Elisabethwedstrijd leken zaterdag weer bewaarheid: wéér een Rus (de tiende op zeventien winnaars), wéér met het Tweede pianoconcerto van Sergei Prokofjev (vijf op zeventien), wéér een kandidaat van de laatste avond. En toch is de prestatie van Denis Kozhukhin ook weer uniek. Afgaand op de commentaren, maar ook de reacties van het publiek, bestond er nauwelijks twijfel over de fenomenale prestatie van deze kandidaat – en dat is in het verleden wel eens anders geweest.
Ondanks het bekende finaleconcerto was zijn repertoirekeuze tijdens de wedstrijd lang niet altijd voor de hand liggend, met bijvoorbeeld een tragisch en romantisch Mozartconcerto (24 in c) waarvan het middendeel, zoals hij zelf beschreef, ‘openbloeit als een roos’. Hij koos daar ook voor de zelden gehoorde cadenza van Schnittke, die hij zelf lichtjes inkortte – veel minder spectaculair dan de winnende violist Ray Chen, die vorig jaar zijn eigen cadenza schreef. Zeker ongewoon was de keuze van de sonate in Es van Joseph Haydn: niet zo virtuoos maar in haar eenvoud net veeleisend qua interpretatie, en sterk contrasterend met het Prokofjevconcerto.
Het klassieke beeld van de zwaarmoedige, in zichzelf gekeerde Russische pianoleeuw is ook al niet aan de veeltalige Kozhukhin besteed. Zijn muzikale basis kreeg hij weliswaar van zijn ouders mee: zijn vroeg gestorven moeder leerde hem pianospelen en zijn vader, een liefhebber van Russische componisten, is koorleider en componist. Maar na zijn opleiding in de Balakirev Muziekschool trok Denis Kozhukhin op veertienjarige leeftijd naar Madrid, waar hij tot 2007 les volgde aan de Escuela Superior de Musica Reina Sofia bij Dimitri Bashkirov en Claude Martinez-Menher. Daarna kreeg hij in Italië les van Fou Ts’ong aan de Internationale Academie aan het Comomeer, waar hij ook woont. Hij studeert ook bij Kirill Gerstein aan de Hochschule für Musik in Stuttgart.
Kozhukhin volgt bovendien in Madrid lessen kamermuziek bij Menahem Press-ler en Ralf Gothoni. Hij steekt zijn liefde voor kamermuziek trouwens niet onder stoelen of banken, wat bewijst dat er nog een andere Kozhukhin bestaat dan de toch wel competitief aangelegde KEW-kandidaat die zijn lotgenoten in de Kapel eerder zag als conculega’s dan als vrienden. Mogelijk is de grote luistervaardigheid en empathie die het genre vraagt wel een van de belangrijkste factoren geweest in de volgens alle getuigen, met inbegrip van dirigente Marin Alsop, wonderlijk sterke dialoog tussen orkest en solist. Zelf zegt Kozhukhin veel vaker naar symfonieën te luisteren dan naar pianomuziek.
De Wedstrijd heeft weer een Winnaar, en zeker een die de titel waard is. Wellicht heeft Denis Kozhukhin het wedstrijdleven nu achter de rug. De wereldpodia liggen het komende jaar voor hem open. Wie hem aan het werk wil zien, zal snel moeten zijn. Het laureatenconcert van de eerste drie laureaten op 14 juni in Bozar is alvast uitverkocht, maar het wordt wel rechtstreeks uitgezonden door Klara en nadien ook op Canvas (4 juli om 12.00 uur). De prestaties van alle kandidaten, zowel de halve finale als de finale, zijn als video on demand nog steeds te bekijken op www.cmireb.be/nl en www.klara.be. En vandaag komt ook de cd-box uit waarop een aantal van de sterkste momenten uit de wedstrijd zijn vastgelegd.
P.V.
