‘Vandaag zijn er vrouwen die niet kunnen koken en daar nog trots op zijn ook. Dat is toch érg?’ Televisiemaker Gert Verhulst over aanwezige moeders, mannelijke intuïtie en de roze jurkjes van K3.
‘In dit bedrijf maken we geen onderscheid tussen mannen en vrouwen. We zijn daar totaal niet mee bezig’, zegt Gert Verhulst, die samen met Hans Bourlon het productiebedrijf Studio 100 leidt. ‘Het is in deze tijden al moeilijk genoeg om geschikte mensen te vinden. Wat maakt het ons dan uit of het een man of een vrouw is.’ De geestelijke vader van Mega Mindy en kabouter Kwebbel weet zelfs niet hoeveel vrouwen er bij Studio 100 werken. Dat heeft hij voor dit interview speciaal moeten laten opzoeken. ‘In de Benelux werken er in ons bedrijf 94 mannen en 114 vrouwen’, leest hij van een blaadje af. En dan grijnzend: ‘Dat is meer dan de helft! Wanneer is dat in godsnaam gebeurd? Die vrouwen zijn hier binnengeslopen zonder dat ik er erg in had!’
De helft vrouwelijke werknemers is natuurlijk mooi, maar werken die ook in kaderfuncties of vooral in de keuken?
Gert Verhulst: In kaderfuncties vind je bij ons nog altijd meer mannen dan vrouwen. Maar dat is in haast alle bedrijven zo. Logisch ook, want we komen van ver. In mijn kindertijd was 90 procent van alle moeders nog huisvrouw. Je kunt niet verwachten dat die achterstand in één of twee generaties is weggewerkt. De inhaalbeweging die tot nu toe is gebeurd, is op zich toch al spectaculair? Duitsland heeft een vrouwelijke premier, in Frankrijk was Marine Le Pen presidentskandidate en Hillary Clinton was bijna president van de Verenigde Staten. Ook in het bedrijfsleven zie je tegenwoordig meer en meer vrouwen doorgroeien. Al zal dat natuurlijk altijd moeilijk blijven.
Hoezo?
Verhulst: Omdat veel vrouwen kinderen krijgen, natuurlijk. En eens ze moeder zijn, komt hun job vaak niet meer op de eerste plaats. Om te beginnen, zijn ze na de geboorte een paar maanden afwezig, en daarna willen veel vrouwen meer tijd voor hun gezin en gaan ze deeltijds werken. Daar is ook niets mis mee. Meer nog: het is volgens mij noodzakelijk dat kinderen voor minstens één van hun ouders prioriteit hebben. Of dat nu de moeder of de vader is maakt minder uit. Als er vandaag zo veel ontspoorde kinderen zijn, komt dat voor een groot deel omdat ze aan hun lot worden overgelaten. Omdat er als ze uit school komen nooit een vader of moeder thuis is om naar hun verhalen te luisteren of om te controleren waar ze mee bezig zijn. Mijn moeder was destijds altijd thuis, en geloof me: het geeft een heel geborgen gevoel om als kind thuis te komen in een huis waar het licht aan is, de stoof brandt en je moeder aan de kookpotten staat. Vandaag krijgen veel kinderen die warmte niet meer mee en dat hangt wellicht samen met de verruwing van onze maatschappij. Natuurlijk besef ik wel dat het niet voor iedereen haalbaar is om er altijd voor de kinderen te zijn, maar ouders moeten toch streven naar een evenwicht tussen werk en gezin.
Minister van Werk Monica De Coninck (SP.A) riep vrouwen onlangs net op om zo veel mogelijk voltijds te werken. Kwestie van niet in de problemen te komen als hun relatie op de klippen loopt.
Verhulst: Is voltijds werken dan de oplossing? Mij lijkt het veel beter om een degelijk statuut uit te werken voor thuiswerkende vrouwen of mannen. Op die manier zou men ook erkennen dat wat zij doen een volwaardige job is. Want dat ís het ook echt. Huismoeders of -vaders krijgen geen euro voor hun werk maar gaan ze toch weer buitenshuis werken, dan worden hun taken vaak uitbesteed aan een kinderoppas en een poetshulp die daar wél voor worden betaald. Heel vreemd vind ik dat.
Had u zelf bevrediging kunnen halen uit een leven als huisman?
Verhulst: Dat denk ik niet. Maar als ik destijds geen vrouw had gehad die thuis wou blijven, dan was ik niet aan kinderen begonnen. Ik heb nooit kinderen op de wereld willen zetten om die om zeven uur ’s morgens naar de crèche te moeten brengen en pas ’s avonds laat weer te kunnen ophalen.
Als een van uw werkneemsters aankondigt dat ze wat gas wil terugnemen, hebt u daar dus alle begrip voor?
Verhulst: Natuurlijk. Maar dan moet ze wel begrijpen dat daar consequenties aan verbonden zijn voor haar carrière. Want als je aan de top wilt meedraaien, moet je werk toch echt wel voorrang krijgen en heb je bijvoorbeeld geen vaste uren. Dat ondervinden ook mannen die hun gezin of hobby even belangrijk vinden als hun werk. Want die zijn er ook.
Stel dat de overheid bedrijven quota zou opleggen voor de vertegenwoordiging van vrouwen in kaderfuncties…
Verhulst: Dan stopte ik morgen met dit bedrijf.
Meent u dat?
Verhulst: Heel zeker. Als ik als ondernemer de vrijheid niet meer heb om zelf te bepalen met wie ik werk, is de lol eraf. Mensen moeten op hun kwaliteiten en capaciteiten worden beoordeeld. Punt. Je wilt toch geen functie krijgen omdat je toevallig een vrouw bent? Hoe beledigend zou dat niet zijn?
Zijn vrouwen een verrijking voor een bedrijf? Brengen zij andere inzichten aan dan mannen?
Verhulst:(denkt na) Mannen hebben geen typische manier van denken en vrouwen ook niet. Ik ken vrouwen die mannelijker zijn dan de meeste mannen. Veel zelfs. Wat misschien wel klopt, is dat vrouwen emotioneler zijn. Zo hebben er de voorbije vijftien jaar al vijf vrouwen in mijn kantoor zitten huilen, maar nog geen enkele man. En als er iets is waar mannen totaal niet mee om kunnen, is het wel een huilende vrouw.
Vrouwen zouden niet alleen emotioneler zijn dan mannen, maar ook een sterkere intuïtie hebben.
Verhulst: Als dat zo is, ben ik toch wel een vrouwelijke man, want ik vertrouw in mijn vak in grote mate op mijn intuïtie.
Meer dan op marktstudies?
Verhulst: Natuurlijk. Marktstudies hebben bij wat wij doen geen enkele zin. Kijkers zijn er om naar een programma te kijken, niet om het te maken. Of dacht u dat zij vernieuwende ideeën zouden bedenken en ontwikkelen? Henry Ford zei destijds al: ‘Als ik de mensen had gevraagd wat ze wilden, dan hadden ze geantwoord: snellere paarden.’ Had hij die suggestie gevolgd, dan had hij natuurlijk nooit een auto uitgevonden. Een yoghurtfabrikant vraagt toch ook niet aan zijn consumenten welke nieuwe smaak ze willen?
Maar hij laat zijn nieuwe yoghurt wel door een testpubliek proeven voor hij die op de markt brengt.
Verhulst: Dat kan handig zijn als een soort bevestiging van je eigen overtuiging, ja. Meer niet. Zelf weet ik intussen wel of een programma dat hier in huis wordt gemaakt goed is. Wat niet wil zeggen dat ik ook kan voorspellen of het een megasucces zal worden, zoals Mega Mindy of K3.
Hebt u vooraf een doelgroep in uw hoofd als er een nieuw personage of programma wordt bedacht?
Verhulst: Eigenlijk niet. Alles begint met een goed idee, dat je soms zelfs in de auto of op de wc te binnen schiet en dat dan verder wordt ontwikkeld. Meestal kom je er naderhand pas achter welk publiek het programma aanspreekt. Zo blijkt onze cowboyserie Jabaloe nu even goed bij jongens als bij meisjes aan te slaan – wat voor ons als makers natuurlijk het interessantst is. Maar hoe dat komt, weten we dus niet. Behalve als we een programma bedenken over prinsessen, natuurlijk. Dan weten we ook wel dat we vooral kleine meisjes zullen bereiken, want die vinden een prinses in een roze jurk nu eenmaal het mooiste wat er is.
Tegenwoordig zendt elke Vlaamse zender die kinderseries programmeert wel een Studio 100-serie uit. Heeft uw bedrijf daardoor niet ontzettend veel invloed op het wereldbeeld van Vlaamse kinderen?
Verhulst: Zo werkt het niet. Wij maken programma’s die gebaseerd zijn op het wereldbeeld dat kinderen al hebben. Dat werkt ook het beste. We houden hen een heel herkenbare wereld voor, of een wereld waar ze zelf graag zouden vertoeven. Zoals de melkherberg van kabouter Plop, waar het altijd gezellig is en waar ze melk drinken, koekjes eten en spelletjes spelen. Iedereen kent wel een macho zoals Klus of een babbelzieke vrouw zoals Kwebbel. Het is niet omdat Kwebbel zich zo gedraagt dat vrouwen plots veel gaan babbelen. Dat deden ze daarvoor ook al. (lacht)
Studio 100 creëert ook heel wat personages naar wie kinderen kunnen opkijken, zoals de superheldin Mega Mindy.
Verhulst: Kinderen willen natuurlijk allemaal zo stoer als Mega Mindy zijn, maar even belangrijk is dat ze zichzelf herkennen in Mieke, het personage dat ze in het normale leven is. Dat is een heel gewoon, verlegen meisje dat verliefd is op Toby en verder dezelfde problemen heeft als de meeste meisjes tussen zes en tien. Om de moeders te plezieren, hebben we ondertussen trouwens ook Mega Toby in het leven geroepen. (lacht)
Schuilt er eigenlijk een feministe in Mega Mindy?
Verhulst. Ik denk het wel. Al vind ik feminisme op zich een vreselijk woord. Nog erger is de uitdrukking ‘een vrouw met ballen’. (huivert) Vreselijk. Sommige vrouwen zeggen dat zelfs over zichzelf, hè. Een vrouw mag nochtans geen ballen hebben! Nooit!
De slinger is in de verkeerde richting doorgeslagen. Tegenwoordig kunnen vrouwen niet meer koken en zijn ze daar nog trots op ook. Koken past blijkbaar niet bij het beeld waaraan de nieuwe vrouw moet voldoen. Dat is toch érg?
Dat laatste geldt alvast niet voor de meisjes van K3. Die zijn met hun staartjes en roze jurkjes dan weer op en top meisjesachtig.
Verhulst: En dat maakt hen net heel herkenbaar, want alle meisje prutsen graag met lintjes en glittertjes. Wij houden hen dus een spiegel voor. Niet meer en niet minder.
Kunt u begrijpen dat sommige ouders hun zonen en dochters proberen weg te houden van gendergebonden speelgoed en televisieprogramma’s?
Verhulst: Je kunt hen daar niet van weghouden, want die voorliefdes zijn als het ware genetisch bepaald. Het stomste wat je als ouder kunt doen, is daartegen ingaan. En trouwens, waarom zou je ook?
Om de klassieke rollenpatronen te doorbreken?
Verhulst: Zijn die dan zo erg? Er zijn nu eenmaal verschillen tussen mannen en vrouwen – hiep, hiep, hoera! Waarom probeert men die toch weg te stoppen? Mannen en vrouwen zijn gelijkwaardig maar anders. En gelukkig maar.
Volgens critici is het louter uit commerciële overwegingen dat Studio 100 kinderen zo’n herkenbare wereld voorhoudt.
Verhulst: Dat beschouw ik niet eens als kritiek. Studio 100 is een commercieel bedrijf dat zonder ook maar één euro subsidie werkt. Natuurlijk moeten wij programma’s maken waar heel veel mensen naar willen kijken. Anders zullen we die 114 vrouwen en 94 mannen morgen allemaal op straat moeten zetten.
Dus moet u op artistiek vlak geregeld water in uw wijn doen?
Verhulst: Ik ben perfect gelukkig met wat wij hier maken. Het zijn allemaal programma’s waar ik als kind graag naar zou hebben gekeken.
Stoort het u dat alleen de zakelijke successen van uw bedrijf vaak worden geprezen en niet de artistieke verdiensten?
Verhulst: Helemaal niet. De tijd zal wel uitwijzen wie gelijk had. Vandaag worden er nog altijd afleveringen van Samson en Gert uitgezonden die wel vijftien jaar oud zijn maar nog lang niet gedateerd. Dat kun je niet zeggen van veel programma’s die destijds baanbrekend werden genoemd, hogere kunst zelfs. Die zijn vandaag irrelevant en zelfs een beetje belachelijk om naar te kijken. Weet u hoe dat komt? Doordat onze programma’s over tijdloze gevoelens en situaties gaan. Over jaloezie, verliefdheid, vriendschap, zaken die in mijn ogen heel waardevol zijn. De liedjes van K3 hebben bijvoorbeeld de beste songteksten uit ons taalgebied. Ik durf ze hier en nu naast het zogenaamde betere werk leggen om het te bewijzen. Die teksten zullen echt nog wel komen bovendrijven. Daar ben ik zeker van.
Daarnaast is het ook niet zo dat wij nooit baanbrekend zouden zijn. Zo heeft Alberto, het personage van Koen Crucke in Samson en Gert, veel meer gedaan voor homo’s dan welk kinderprogramma ook. Zonder dat er ooit expliciet is gezegd dat Alberto een homo is, en zonder dat we ooit hebben aangekondigd: ‘Vandaag, lieve kinderen, gaan we het hebben over homoseksualiteit.’
Veel van jullie series hebben ondertussen al een buitenlandse versie gekregen. Ligt de toekomst van Studio 100 buiten België?
Verhulst: Extreme groei is voor ons gewoon niet meer mogelijk in de Benelux, en dus moeten we wel over de grenzen kijken. De voorbije jaren hebben we heel wat programma’s aan het buitenland verkocht. Vooral series met een universeel karakter, zoals Het Huis Anubis, dat nu ook een groot succes is in de Verenigde Staten. Samson en Gert, dat zich afspeelt in een typisch Vlaams dorp, met een kerkplein en een burgemeester, is bijvoorbeeld te Vlaams. Eigenlijk zijn animatieseries het makkelijkst te exporteren. Zeker de nieuwe 3D-afleveringen van oude tekenfilms waaraan we werken met figuren die internationaal al grote bekendheid hebben, zoals Maya de Bij en Wickie de Viking. Maya in 3D wordt bijvoorbeeld pas dit najaar uitgezonden, maar is nu al in zo’n 120 landen verkocht.
Heeft Mega Mindy internationaal potentieel?
Verhulst: In haar huidige vorm misschien minder. Daarvoor komen er te veel volwassenen in voor. In het buitenland worden vooral kinderprogramma’s gemaakt met kinderen in de hoofdrol, zoals iCarly of Hannah Montana. Zelf geloof ik niet dat series zonder kinderen er niet zouden kunnen werken, maar veel zenders zijn daar nu eenmaal van overtuigd. Dus zijn we Mega Mindy aan het herwerken voor het buitenland.
Onlangs bevestigde u de geruchten in een persbericht: u hebt een relatie met Josje Huisman, de nieuwe zangeres van K3.
Verhulst: Een persbericht versturen, was gewoon de beste manier om er zo snel mogelijk van af te zijn. Hadden we gezwegen of onze relatie ontkend, dan waren ze naar de waarheid gaan graven en waren ze ons blijven achtervolgen. En daar had ik absoluut geen zin in. Maar ik ben ook niet van plan om uitgebreide interviews over onze relatie te gaan geven. Dat is voor mij volledig privé.
Toch gunt u de pers af en toe een blik op uw privé-leven. Waar ligt de grens?
Verhulst: Voor de deur van mijn appartement. Mijn kinderen zijn nu allebei tieners en dus kunnen ze zelf beslissen of ze al dan niet op een vraag van de pers willen ingaan. En voor de rest wordt er over mijn privé-leven eigenlijk niet zo veel gepraat.
Als je ervoor kiest om bekend te zijn, heeft dat nu eenmaal veel voordelen maar ook een paar minder aangename consequenties. Toen ik een boot kocht, stond dat de dag nadien bijvoorbeeld al in de krant. Leuk is anders. Later werd dan geschreven dat ik een factuur niet had betaald. Onzin! Ik had wel betaald, maar de hoofdaannemer had het geld niet overgemaakt naar een onderaannemer. Toen ik de volgende dag een wasmachine wou kopen, vroegen ze me in de winkel om meteen het hele bedrag te betalen. Voor de zekerheid, want uit de berichtgeving hadden ze afgeleid dat ik failliet was. Als bekende Vlaming kun je dus niet doen wat je wilt, want de volgende dag staat het gegaran-deerd in de krant.
Zeker nu haast iedereen foto’s kan maken met zijn gsm.
Verhulst: Dat wordt inderdaad een probleem, en er zijn dan ook nieuwe spelregels nodig. Ook wat het delen van informatie op Facebook betreft, bijvoorbeeld. Als ik een pint ga drinken, bestaat de kans dat de man aan het tafeltje naast me op Facebook schrijft dat hij bij Gert Verhulst op café zit. Die informatie wordt dan rondgestuurd naar mensen met wie ik niets te maken heb. Dat vind ik een enorme inbreuk op mijn privacy. Van mij mag iedereen op Facebook over zichzelf schrijven wat hij wil, maar laat andere mensen erbuiten.
Zodra u zich buitenshuis waagde met uw nieuwe vriendin was het dus onmogelijk om de relatie nog geheim te houden?
Verhulst: Inderdaad. En probeer maar eens een relatie aan de gang te houden zonder buiten te komen. Dat is ook zo goed als onmogelijk. (lacht)
DOOR ANN PEUTEMAN EN HAN RENARD / FOTO’S LIES WILLAERT
‘Er zijn verschillen tussen mannen en vrouwen. Hiep, hiep, hoera!’
‘Had ik geen vrouw gehad die thuis wou blijven, dan was ik nooit aan kinderen begonnen.’