De Franse zakenman Bernard Arnault wil Belg worden. Dat nobele streven deelt hij met de haveloze asielzoekers die ’s nachts in Brusselse portieken en ondergrondse parkeergarages slapen. Alleen is de kans dat Bernard Arnault een Belgisch paspoort krijgt groter dan die van de thuisloze Afghanen, Abchazen en Afrikanen.
Meneer Arnault is immers de rijkste man van Frankrijk. Volgens het Amerikaanse zakenblad Forbes weegt hij ruim 30 miljard euro zwaar. De beurswaarde van zijn luxemerkengroep Louis Vuitton Moët Hennessy (LVMH), ’s werelds grootste producent van luxeproducten, bedraagt net geen 60 miljard euro. Daarmee is Bernard Arnault de op drie na rijkste man ter wereld.
De Franse zakenman heeft onlangs een naturalisatieaanvraag ingediend bij de betrokken Kamercommissie. Arnault is niet de eerste Fransman die zijn land ontvlucht wegens een al te zware vermogensbelasting in zijn land, hij is wel de rijkste en bovendien bestuurder van een van de meeste prestigieuze en exportgerichte industriële groepen in Frankrijk.
De bewering dat Arnault, die al geruime tijd in de Brusselse gemeente Ukkel is gedomicilieerd, op de vlucht gaat voor de aankomende rijkentaks van 75 procent die president François Hollande wil in- voeren voor wie meer dan 1 miljoen euro per jaar verdient, zorgt in Frankrijk voor een vinnig debat.
De communisten hebben het over een ‘laffe fiscale desertie’. Minister van Economische Zaken Benoît Hamon beweerde van alle Fransen te verwachten, en zeker van de rijksten onder hen, dat ze zich als echte patriotten gedragen. Terwijl oud-premier François Fillon langs de neus weg opmerkte dat je dit soort ontzettende resultaten oogst als je dwaze beslissingen als de rijkentaks van 75 procent doorvoert.
Fiscalisten zijn niet verwonderd over de plotse voorliefde van Bernard Arnault voor België, ‘ patrie des arts et de la pensée‘, zoals het satirische blad Pan het koninkrijk steevast omschreef. Die rijkentaks omzeilen is voor Arnault een koud kunstje. Hij beschikt over accountants die, zo nodig, kunnen aantonen dat hij eigenlijk recht heeft op OCMW-steun.
Waar het volgens deskundigen voor Arnault wel om gaat, is dat de Belgische naturalisatie een opstap kan zijn naar een nog belastingvriendelijker domicilie in het prinsdom Monaco. Fransen die zich in Monaco vestigen, blijven binnen het graaigebied van de Franse fiscus. Maar dat is dan ook een van de weinige uitzonderingen in de fiscale wetgeving van het prinsdom. Want voor het overige voeren de Monegasken het egalitarisme hoog in het vaandel. Als de Belg Arnault zich langs de haven van Monte-Carlo gaat vestigen, geniet hij meteen dezelfde verregaande fiscale clementie als gelijk welke Belgische wielrenner die daar verblijf houdt.
De woordvoerder van Arnault ontkent uiteraard in alle toonaarden dat diens belangstelling voor het Belgische staats- burgerschap door fiscale voordelen wordt aangedreven. Sterker nog: Arnault wil zich, volgens zijn persattaché, tot Belg laten naturaliseren om op die manier de samenwerking met zijn vriend Albert Frère te verstevigen. Dat had de woordvoerder misschien beter niet gezegd. Want als Arnault het voorbeeld van Frère hanteert, kan dat de Belgen duur te staan komen. Zowat het hele fortuin van Frère is opgetrokken uit Belgische subsidies.
Uitgerekend nu maakt de Italiaanse premier Mario Monti zich ernstige zorgen over het aangroeiende anti-Europese populisme. Hij wil daarover zelfs een Europese top beleggen. Dat populisme wordt echter geen klein beetje in de hand gewerkt door de heersende crisis en de manier waarop de banken er dankzij de recente voorstellen van ECB-voorzitter Mario Draghi in slagen de factuur voor hun roekeloosheid door te schuiven naar de modale belastingbetaler. Tegelijk wordt het Europese sociale model ondergraven, met als gevolg dat volgens de gegevens van Eurostat zo’n 115 miljoen Europeanen door armoede en sociale uitsluiting worden bedreigd.
Bernard Arnault is daar alvast niet bij. Entrepreneurs als hij doen alleen hun voordeel bij de Europese Unie en steunen daarom voluit de verdere integratie. En als ze al eens fout investeren, dan is daar nog altijd een beursbank om hun slechte papieren naar de Europese Centrale Bank te dragen.
Arnault zul je dan ook nooit op populisme betrappen. Dat komt omdat de Europese Unie, laat staan een nationale regering, geen enkele vat meer heeft op mensen als hij.
In De man die donderdag was legt Gilbert K. Chesterton in de mond van een van de personages: ‘De arme man heeft werkelijk belang bij het wel en wee van het land. De rijke man niet; hij kan met zijn jacht naar Nieuw-Guinea gaan. De armen hebben er zich soms tegen verzet slecht te worden geregeerd; de rijken hebben er zich altijd tegen verzet geregeerd te worden.’
De Arnaults en Frères laten zich niet regeren, ze bedienen zich.
door Rik Van Cauwelaert
Bernard Arnault zul je nooit op populisme betrappen.
