Niet zo onschuldige speldenprikken door gekleurde kunstenaars in Strombeek.

Met The Good, the Bad & the Ugly buigen het Cultuurcentrum Strombeek en zijn Mechelse partner De Garage zich over het begrip schoonheid. Het derde en laatste part is een Strombeeks werkstukje met een knoert van een titel, Wereld & Beeld. Enkele met ons land vertrouwde kunstenaars van niet-Europese origine maken er zich vrolijk. Over schoonheid? Mmm, daarvoor ogen hun kunstwerken zelf veel te mooi. Nee, in een esthetisch gave vorm en op schijnbaar luchtige toon schieten ze op een (klein)burgerlijke cultuur die de hunne niet is. Noem het vergiftigde geschenken.

Goeie ogen die de zwarte roofvogel bij de waterpartij aan de ingang van het cultuurcentrum meteen in de gaten hebben. Een getekende eend op een gevel, ja, inzakkende letters boven de entree, ook gezien, iets kubistisch in de vijver, oei. Maar het beeld van een gier door Jimmie Durham, met zijn verleden van cherokee-indiaan, had men macaber en angstaanjagend verwacht. Reumatisch en braaf kijkt het dier op het bevlagde centrum neer. Zo wiegt het een mens in slaap. Onterecht. Na afloop weet men weer: een gier blijft een gier, wachtend tot de decadente gastcultuur de geest gegeven heeft. Dat dit zijn ware bedoeling is, blijkt uit drie trefzekere videogags van Durham binnen. Een persiflage op het rooms-katholieke kruisteken; een met gemelijk genoegen geënsceneerde verbranding van een stuk Frans-Italiaanse koffiecultuur; de gratuite vernieling van een sportvliegtuigje door middel van een voorzichtig neergelaten rotsblok.

Ronduit beeldig ziet het eruit, het kristallen negerkoppeltje in zijn glazen kooi. Pascale Marthine Tayou, onze man uit Kameroen, tooide het met kraaltjes, bonte veren, en hij bewapende het mannetje met een buitenmaats liefdesdeel. Opgelet, we lijken ons te verkneukelen in onze zelfgemaakte karikatuur van de zwarte, ‘primitieve’ medemens. In de kleurige kopspeldjes op de vloer van de kooi herkennen we het voodoovonnis dat we ongewild over onszelf uitroepen. Maar de feesttoon overheerst bij Tayou, in de fantastische collageprints ter ere van de Happy Coconut, het product van je reinste rassenvermenging, ook uitgewerkt met krijtjes op rode aarde en een zachte witte bouwsteen.

De gespikkelde stenen vloer van het centrum deed de Gentse Cubaan Ricardo Brey aan een sterrenhemel denken. En zo maakte hij uit bollen van aarde, was, vet, schalen van struisvogeleieren, haar, metaalrestjes, touw en stropdassen een concentrisch planetenstelsel. Het duurt een tijdje eer je in een van de bollen een landmijn ontdekt. Het kan niet anders of Wereld & Beeld loopt uit op een clash. In dezelfde donkere kamer waarin twee elegante streepjesdoeken van de Fransman Daniel Buren staan te stralen, schopt een zwarte een blikken emmer voor zich uit op straat (video van David Hammons).

Jan Braet