Woensdag 19 mei in Brussel België-Bulgarije. Zaterdag 22 mei Champions-Leaguefinale in Madrid tussen Intern en Bayern. Langs de lijnen: drie coaches van topniveau. Eddy Snelders, ex-assistent van Georges Leekens, analyseert.

Het heeft aardig wat voeten in de aarde gehad maar vandaag, woensdag, begint Georges Leekens aan zijn tweede ambtsperiode als Belgisch bondscoach. Bulgarije, net als België niet geplaatst voor het wereldkampioenschap, is de sparringpartner van dienst. In augustus oefenen de Rode Duivels nog tegen Finland, een maand later start de kwalificatiecampagne voor het EK 2012 al.

Oud-voetballer Eddy Snelders kent Georges Leekens goed. Eind jaren tachtig troffen de twee elkaar voor een eerste keer bij KV Kortrijk, Snelders toen nog als speler, Leekens als prille trainer, op de rebound na een mislukt avontuur bij Anderlecht. In 1997 beëindigde Snelders zijn actieve carrière, waarna Leekens hem een post aanbood in de trainersstaf van de nationale ploeg.

Een nieuw telefoontje verwacht hij niet: ‘Al was het maar omdat Leekens zich dat niet kan permitteren. Ik heb het druk met mijn bouwbedrijf, als ik nog ergens aan de slag ga, is het hoogstens halftijds. Eind jaren negentig kon dat perfect, nu zou het gezien worden als het terugdraaien van de zogeheten professionalisering. Eigenlijk moet ik daarmee lachen. Met alle respect, maar assistent zijn bij de Rode Duivels is geen fulltimejob. De dagen dat de spelerskern samen is, heb je veel werk, maar de periode daartussen… Of bekijken die twee goedbetaalde assistenten echt heel de dag video’s? Ik ben benieuwd wat ze daaruit leren dan. Blijkbaar moet er veel geld binnenkomen bij de voetbalbond, dat kan niet anders.’

Leekens wil in ieder geval graag dat Marc Wilmots aanblijft als assistent. Om de Franstalige pers te paaien?

Eddy Snelders: Hij is niet dom hè. In zijn eerste periode als bondscoach heeft Georges enorm overhoopgelegen met de Franstalige journalisten. Nu heet het dat de plooien zijn gladgestreken omdat hij een charmeoffensief zou hebben uitgevoerd. Dat schrijft men toch in de kranten. Het kan best zijn dat het klopt, maar ik heb er dan toch niks van gemerkt.

In de voetballerij vergeet men vlug, maar zodra het slecht gaat, worden oude problemen ook snel opgerakeld. Georges beseft dat. Dus natuurlijk zet hij Marc Wilmots niet op een zijspoor. Als hij dat doet, heeft hij er meteen een gevaarlijke tegenstander bij. En je moet de journalisten vooral geen stok aanreiken waarmee ze je later kunnen doodknuppelen.

De eerste zes maanden is de pers altijd erg tolerant voor een bondscoach. Uitglij-ers worden met de mantel der liefde bedekt. Die staat van genade duurt ongeveer een half jaar. Voor het Nieuwjaar is, moet Georges resultaten kunnen voorleggen. Lukt dat niet, dan zullen de spoken van vroeger weer opduiken.

Ik hoop in ieder geval dat hij zijn media-aanpak heeft bijgestuurd sinds het WK ’98. Ik was destijds betrokken partij en kan getuigen dat toen zowel voor de spelers, de pers, de technische staf als voor de bondscoach zelf het klimaat moeilijk werkbaar was. Uiteindelijk is Georges daar ook op afgerekend.

Het is kort dag voor Leekens. De eerste week van september speelt België thuis tegen Duitsland en uit in Turkije. Valt het daar tegen, dan kan de EK-campagne na 7 september al praktisch over zijn. De bondscoach heeft dus amper twee oefenwedstrijden om zijn ploeg op punt te krijgen.

Snelders: Dat is zo en daar hebben we één man voor te danken: Dick Advocaat. Leekens kent het gevaar, maar probeert van de nood een deugd te maken. Is het al opgevallen hoe hij in interviews de nadruk legt op het WK 2014? Hij zegt het natuurlijk niet, maar eigenlijk wil hij uitstralen: ‘Ik heb overgenomen in ondankbare omstandigheden, net voor de start van de campagne voor 2012, maar eigenlijk verdien ik een kans tot 2014.’ Mocht het slecht gaan, ligt zijn excuus klaar, want hij heeft weinig tijd gehad. En gaat het goed, dan worden die interviews toch vergeten. Onder trainers is dat een bekende tactiek. Hij probeert er een langetermijnverhaal van te maken, terwijl voetbal in feite altijd over de korte termijn gaat. De kans is groot dat het niet gaat pakken, maar je kunt het altijd proberen natuurlijk.

Uit de match tegen Bulgarije zou ik in ieder geval geen te grote conclusies trekken, al was het maar omdat oefenmatchen altijd raar zijn. De eerste helft lijkt nog min of meer op een normale voetbalwedstrijd, maar in de tweede helft wisselt elke ploeg vijf man en krijg je meer een tentoonstelling van voetballers dan een echte match. Verkijk je ook niet op de huidige selectie, pas in augustus zal duidelijk worden met welke spelers Georges echt verder wil. Ongetwijfeld weet hij nu al min of meer wie daar bij hoort en wie niet, ik ken Georges. Maar momenteel zal hij het zeker meer opportuun vinden om nog een en ander uit te testen.

In augustus zal hij er wel met de grove borstel doorgaan. Hij weet dat een bondscoach daar alleen in zijn maanden van genade makkelijk mee wegkomt. Er dringen zich ook scherpe keuzes op. De laatste ernstige bondscoach was René Vandereycken, de periode Advocaat was te kort en te vrijblijvend om echt rekening mee te houden. Wel, als je René één ding mag verwijten, is het dat hij te veel compromissen heeft gemaakt. Er werd te veel geschoven om toch maar alle namen in het elftal te krijgen.

Ik herinner me bijvoorbeeld een on-zalig experiment met Vincent Kompany op rechts. Zo moet het dus niet, hè. Als je drie vedetten hebt voor één plaats, dan kan er maar één spelen en moet je niet twee plaatsen gaan verzinnen voor de andere twee. Zelfs al schitteren die vedetten week na week in hun topclub. Dat zijn geen prettige beslissingen en misschien zullen sommige spelers er een reden in zien om hun selectie te weigeren, maar op een zeker moment zal Georges toch door de zure appel heen moeten bijten.

Het grote probleem van de laatste jaren, en nu ga ik zelfs terug tot de campagnes onder Aimé Anthuenis, is echter dat België moeilijk de nul houdt.

Hoe kan dat? De Rode Duivels tellen een paar sterke verdedigers in hun rangen.

Snelders: Individueel hebben we zéér sterke verdedigers. Maar zijn ze wel complementair? En heeft men wel altijd de meest complementaire combinatie opgesteld, of is men ook hier te vaak voor namen gegaan? Sommige spelers lijken bij de Rode Duivels zichzelf niet, misschien moeten we daar rekening mee houden. Het typevoorbeeld is Daniel Van Buyten. Fantastische carrière, een vaste waarde in de Bundesliga, maar bij de nationale ploeg maakt hij vaak dure foutjes.

Waar liggen de sterktes van de Rode Duivels?

Snelders: We hebben spelers met ervaring in grote competities die in principe in staat moeten zijn om een resultaat vast te houden. We hebben, zoals gezegd, een paar sterke verdedigers. En sinds enkele jaren hebben we zelfs de wapens om positief, aanvallend voetbal te brengen. De kwaliteiten zijn er, alleen vind ik dat de ploeg al een paar jaar niet sluitend genoeg speelt om zekerheid af te dwingen. Ander pijnpunt zijn de uitmatchen. Dan krijgen we het vaak moeilijk, zelfs tegen relatief bescheiden tegenstanders.

Dominant voetballen kunnen de Belgen niet.

Snelders: Dat is nooit anders geweest. Maar wie niet dominant kan voetballen, moet dan maar slim spelen, en ook dat miste ik in de laatste campagnes. In de jaren tachtig hadden we zeker niet meer talent dan nu. Maar we waren wel een heel vervelende ploeg om tegen te voetballen. Waarom? Ze scoorden moeilijk tegen ons, en wij maakten bijna altijd een goal. We waren geen topland, maar wel een pain in the ass, omdat we tactisch moeilijk uit verband te spelen waren. Als je goed georganiseerd bent, word je bijna vanzelf onverzettelijk. Organisatie gaat voor alles.

Als Georges één sterkte heeft, dan is het dat hij kan motiveren en een organisatie op poten kan zetten. De grootste uitdaging wordt: iedereen even belangrijk maken. De problemen ontstaan zodra Marouane Fellaini, om maar een voorbeeld te noemen, zichzelf belangrijker gaat vinden dan pakweg Daniel Van Buyten. Bij een egostrijd verliest iedereen, maar ja, zorg er maar eens voor dat die spelers dat zelf ook inzien.

Leekens is een trainer die van inzet houdt. Daarom denk ik dat hij Stijn Stijnen zal terughalen zodra de heisa vergeten is van wat op AA Gent-Club Brugge gebeurde. Vergeet niet dat hij in zijn vorige periode als bondscoach Marc Wilmots, Franky Vanderelst en Gert Verheyen weer bij de ploeg bracht. Hij kent de waarde van een strijdershart.

Leekens heet een verdedigende trainer te zijn.

Snelders: Dat is hij ook. Georges vertrekt altijd van een goede organisatie. Hij zal proberen aan te vallen natuurlijk, anders win je geen matchen, maar hoe minder spelers je nodig hebt om een goal te maken, des te beter. De bondscoach zal er bovendien voor zorgen dat de Rode Duivels hun tegenstanders tot in het belachelijkste detail kennen. Oké, dat doen veel trainers, maar Georges is er maniakaal in.

Al bij al heb ik er best vertrouwen in dat de Rode Duivels zich kwalificeren voor het komende EK. Er is al hard geroepen dat we zoveel pech hebben met onze kwalificatiegroep, maar ik denk eerlijk gezegd dat we de laatste campagnes al moeilijker lotingen hebben gekend. De Duitsers zijn er altijd bij op een groot toernooi, laten we aannemen dat die onaantastbaar zijn. Maar de Turken hebben de vorige campagne 1 op 6 gehaald tegen ons. Je hoort mij niet zeggen dat het een slechte ploeg is, en in de FIFA-ranking staan ze volkomen terecht ver voor ons, maar geloof me vrij dat Turkije niet meer het grote voetballand van twee WK’s geleden is. Ook Oostenrijk lijkt zeker een haalbare kaart. Kijk naar ons spelersmateriaal en naar wat die landen kunnen opstellen: dat is vergelijkbaar.

Verkijken we ons daar niet op? Dick Advocaat heeft nooit gezegd waarom hij de Rode Duivels achterlaat. Men vermoedt dat de Nederlander is gezwicht voor de Russische centen, maar mogelijk stelde hij ook gewoon vast dat de Belgische nationale ploeg de kwaliteiten mist om grote resultaten te behalen.

Snelders: Het is wellicht een combinatie van factoren geweest. Na wat Advocaat al allemaal verdiend moet hebben in zijn carrière, kan ik me niet indenken dat hij het geld nog nodig heeft. Dus als hij zich echt goed zou hebben gevoeld bij België, dan was hij gebleven. Maar misschien stond het werkklimaat bij de bond hem tegen? Of bleken de spelers inderdaad een maatje kleiner dan hij had gedacht?

Mij viel op hoe ontgoocheld Advocaat was na de uitwedstrijd in Estland, die we kansloos met 2-0 verloren. Ik denk echt dat hij in het vliegtuig naar huis moet hebben gedacht: Oei, waar ben ik aan begonnen? Hij gaf al langer signalen dat hij niet meer gemotiveerd was. Door die uitstap naar AZ, door geen zin te hebben om naar de loting te komen. Laat hem dan maar vertrekken, denk ik dan. Zo iemand zullen we niet missen.

Iedereen was verontwaardigd over de manier waarop Dick Advocaat vertrok, maar nu forceert de voetbalbond de vrijgave van Georges Leekens hoewel die zelf bij twee clubs een verbintenis had. De pot verwijt de ketel.

Snelders: De grote woorden over ethiek klinken nu erg hol, ja. Georges lijkt in dat opzicht wel een beetje op Advocaat. Ook hij is een man van vraag en aanbod, die er niet voor terugschrikt om een lopend contract te verbreken. Hopelijk beseft men dat op de bond.

Er is deze week niet enkel interlandvoetbal. Zaterdag speelt Bayern München tegen Inter Milaan de finale van de Champions League. Voor wie supportert u?

Snelders: De ploeg waarvoor iedereen wou supporteren is er in de vorige ronde onverwacht uitgegaan tegen Inter, hè. Nu vond ik wel dat Barcelona op basis van de halve finales terecht werd uitgeschakeld. Inter was gewoon beter. José Mourinho heeft deze campagne één ding bewezen: geef zijn ploeg een goal voorsprong en je wint er nooit nog van. Organisatorisch zit Inter bijzonder sterk in elkaar, waardoor ze op resultaat kunnen spelen op een manier die niemand hen momenteel nadoet.

Mij valt hun spelbenadering ook op. De meeste ploegen spelen het liefst eerst uit om het dan thuis af te maken. Inter volgt de omgekeerde weg. Zij bouwen liever in eigen stadion een voorsprong op, om die in de terugmatch te verdedigen. Probleem is natuurlijk dat de finale maar in één wedstrijd gespeeld wordt. Ik vrees dat Inter het daar moeilijker mee heeft.

Maar uiteraard ben ik meer gecharmeerd van het spel van Bayern München, al was het maar omdat ze meer spelvreugde uitstralen dan Inter. Vooral in hun uitmatch tegen Manchester United heeft Bayern indruk op me gemaakt. Ze staan daar 3-0 achter, maar spelen zich met aanvallend voetbal weer in de match. In de tweede helft werd Manchester zelfs onder de voet gelopen. Als je dat kunt, op dat terrein en in die omstandigheden, dan heb je veel in je mars.

Op een of andere manier heeft Louis Van Gaal Bayern München zelfs sympathiek gemaakt. Dat is misschien wel een grotere verwezenlijking dan de finale van de Champions League halen.

Snelders: ( knikt) Bijna iedereen gunt hen die zege, terwijl Bayern vroeger een stugge, hautaine ploeg was. Ironisch genoeg is Van Gaal zelf een stugge, hautaine man, maar blijkbaar slaat dat dus niet over op zijn team. ( lacht) Bayern kende dit seizoen een erg moeizame start. In augustus speelde de ploeg met het mes op de keel; je voelde dat Van Gaal ieder moment ontslagen kon worden. Hij heeft dat net op tijd kunnen keren, en nu is Van Gaal de koning van München. Ik denk zelfs dat het hem nu helemaal niet slecht uitkomt dat het in het begin zo stroef liep. Het duwt hen in een underdogpositie, terwijl dat in feite nergens op slaat.

José Mourinho is net als Van Gaal een trainer die zelf erg op de voorgrond treedt. Ben jij een fan?

Snelders: Nee. Maar ik moet wel toegeven dat Mourinho tactisch bijna altijd gelijk krijgt. Probeer Barcelona in eigen huis maar eens het voetballen te beletten. Wat hij daar deed, was knap, al spreekt de spelstijl mij niet erg aan.

Zijn er spelers naar wie u uitkijkt?

Snelders: Samuel Eto’o vind ik een spectaculaire voetballer, maar daar houdt het voor Inter zowat op. Bayern heeft ongetwijfeld meer te bieden. Franck Ribéry is er in de finale niet bij wegens schorsing, maar dat hoeft geen enorme aderlating te betekenen. Ik heb Ribéry al de meest fantastische dingen zien doen, maar hij kan ook heel flauwe matchen spelen. Dan charmeren Arjen Robben en Bastian Schweinsteiger me meer. De grote revelatie is Thomas Müller, een jongen waarover men weinig praat, maar die voor Bayern bijzonder belangrijk is. Hij is zo’n type dat ongemerkt in het strafschopgebied infiltreert. Hij profiteert heel slim van de ruimte die Robben creëert. Ja, dat moet je Van Gaal ook nageven: wie kende vorig seizoen Thomas Müller? Maar hij maakt van zo’n anonieme jeugdspeler wel plots een superster.

DOOR JEF VAN BAELEN

‘Advocaat gaf al snel signalen dat hij niet gemotiveerd was. Zo iemand zullen we niet missen.’