Wat een charmeoffensief moest worden van vier Franstalige partijvoorzitters ten aanzien van Vlaamse bedrijfsleiders, draaide uit op een fiasco. ‘Die ontmoeting heeft duidelijk gemaakt dat de Franstaligen eigenlijk niet willen dat er iets verandert.’
De vier Franstalige partijvoorzitters hadden er zelf op aangedrongen. Of ze hun visie mochten komen uitleggen over hoe België er politiek, financieel en economisch het best zou uitzien, want ze vreesden dat daarover in Vlaanderen veel misverstanden bestaan. Op 1 april namen ze contact op met Voka, en dat twijfelde nog even of het geen aprilgrap was. Toen het gemeend bleek, nodigde de Vlaamse werkgeversorganisatie een veertigtal bedrijfsleiders uit. Op maandag 11 april was Voka de gastheer voor een ontmoeting in de salons van De Warande, een Vlaamse businessclub aan het Brusselse Warandepark.
PS-voorzitter Elio Di Rupo opende met een zeer algemene inleiding van een tiental minuten, waarna de andere partijvoorzitters elk in vijf minuutjes een thema aansneden. MR-voorzitter Charles Michel had het over Brussel en B-H-V, maar hij deed niets meer dan benadrukken hoe belangrijk Brussel wel is. CDH-voorzitster Joëlle Milquet had het over bevoegdheidsoverdrachten, en somde daarbij tot in detail een waslijst toegevingen op die ze al gedaan had, maar van een strategische visie was geen spoor. Er volgde een duidelijke bede van de Vlaamse bedrijfsleiders om de bevoegdheidsverdeling in ons land niet nog ingewikkelder te maken. Ten slotte had Jean-Michel Javaux van Ecolo het over de financieringswet. Hij werd door de meesten als de positieve uitschieter van het Franstalige kwartet bestempeld, waarbij vooral zijn ‘jeugdig dynamisme’ opviel tegenover de uitgebluste indruk van de anderen.
Nadien schoven Di Rupo, Michel, Milquet en Javaux aan bij een van de vier tafels met elk een tafelvoorzitter. Dat waren behalve huidig Vokavoorzitter Luc De Bruyckere (Ter Beke), de oud-Vokavoorzitters Jef Roos (ALZ, K.U.Leuven), Piet Van Waeyenberge (De Eik) en Karel Vinck (Bekaert, NMBS, BAM). De bedoeling was dat de partijvoorzitters vier keer zouden wisselen, maar dat lukte niet helemaal door tijdgebrek. Achteraf werd een soort panelgesprek gehouden, waar de tafelvoorzitters enkele vragen stelden aan de partijvoorzitters, zoals: ‘Waarom zijn jullie zo bang voor nieuwe verantwoordelijkheden als Wallonië het toch zo goed doet?’ De antwoorden bleven volgens alle gecontacteerde aanwezigen steken in algemeenheden.
Na afloop reageerden de bedrijfsleiders ontgoocheld. ‘Ik dacht dat ik met andere inzichten naar huis zou gaan, maar ik heb niets nieuws geleerd’, zei Herman Daems (GIMV, BNP Paribas Fortis). Wouter De Geest (BASF) stelde vast ‘dat het aan moed ontbreekt om naar doorbraken te gaan en een efficiëntere overheid te realiseren’. Ignace Van Doorselaere (Van de Velde): ‘Ik heb gevloekt toen ik weer in mijn auto stapte, omdat ik geen visie heb gehoord over waar het met dit land in de toekomst naartoe moet.’
‘Terwijl de Vlamingen absoluut meer eenvoudige beslissingsstructuren willen, sturen de Franstaligen aan op nog meer complexiteit’, leerde Marc Binnemans (Antilope Printing). ‘Een avond van Belgisch surrealisme’, zo bestempelde Luc Bertrand (Ackermans & van Haaren) de ontmoeting. ‘Men realiseert zich niet dat het zo niet meer verder kan. Solidariteit mag niet in één richting gaan.’
‘De Franstalige partijen willen eigenlijk niet dat er iets verandert’, aldus Julien De Wilde (Agfa-Gevaert, Nyrstar). ‘Ik had verwacht dat ze naar De Warande zouden komen met hun eigen Octopusnota, hun kijk op de hervorming van de staat, hun visie op waar ze over 10 of 20 jaar willen staan. Maar ze hebben geen plan. Dat was voor mij de grootste teleurstelling.’
De algemene indruk van die avond was dan ook dat het probleem bij de regeringsvorming niet zozeer ligt bij de N-VA, die niet tot een compromis bereid zou zijn, maar wel bij de Franstalige partijen, die geen millimeter willen bewegen en onduidelijk blijven over hoe het verder moet met dit land. Op 11 mei is er een soortgelijke ontmoeting gepland met de Vlaamse partijvoorzitters.
Patrick Martens en Ewald Pironet
