Vorig jaar zei kamervoorzitter Herman De Croo in dit blad: ‘Het federalisme bestaat niet.’ En hij gaf meteen een voorbeeld. ‘De federale regering heeft geld te kort en dus kunnen de Vlaamse minister-president Bart Somers en zijn minister Renaat Landuyt niets anders dan afdokken. Want VLD-voorzitter Karel De Gucht heeft Somers daar gebracht, en SP.A-voorzitter Steve Stevaert heeft Landuyt daar gehouden.’

Zo gaat dat. Intussen heeft de federale regering haar geld binnen en is de Vlaamse Gemeenschap virtueel failliet. Alleen, dat laatste mag niet hardop worden gezegd. Want tot de verkiezingen van 13 juni regeert de leugen. Net als vorig jaar. Toen was er ook geen vuiltje aan de lucht. Volgens de paars-groene meerderheid rolden we zelfs letterlijk op goud. Tot enkele dagen na de verkiezingen van 18 mei de Nationale Bank de echte cijfers naar buiten bracht. Toen bleek dat besparen aan de orde was. Niet alleen voor de federale, maar ook voor de regionale regeringen, want dat zijn vandaag de onderaannemers van de federale coalitie en van de meerderheidspartijen.

Zo voltrok zich eind december een andere stille machtsgreep van de VLD-top op de bevoegdheden van de Vlaamse regering. Een machtsgreep om andere dan puur politieke motieven.

Inzet was het tijdelijke derde televisienet van de openbare omroep VRT. Dat is het aparte sportkanaal waarop tijdens de zomermaanden het EK voetbal, de Olympische Spelen en de Ronde van Frankrijk worden uitgezonden, om de programmering op TV1 en Ketnet/Canvas niet te verstoren.

Bij de commerciële omroep VTM waren ze van die plannen niet gediend. Niet alleen betekent dat VRT-sportnet voor VTM een verlies van 10 tot 15 procent aan kijkers, het haalt ook een bijkomende hap uit de reclame-inkomsten. En bij de commerciële omroep verwijzen ze nu al naar de ongelijke concurrentie van de met openbare middelen en reclame gefinancierde VRT. Die slaat bovendien, om de betaling van vennootschapsbelasting te voorkomen, elk jaar een financieel gat, dat dan met overheidsgeld wordt gevuld.

Met zijn advertentietarieven, die voor de radioreclame vijftig procent lager liggen dan in Wallonië, beconcurreert de gesubsidieerde omroep niet alleen de commerciële rivaal VTM, maar ook, zoals VRT-baas Tony Mary op Kanaal Z met veel aplomb uiteenzette, de schrijvende pers. Wat vroeg of laat zal leiden tot een klacht bij de Europese instanties die zich inlaten met oneerlijke concurrentiepraktijken.

Bij de VLD hadden ze een discreet SP.A-signaal gekregen: als de Vlaamse liberalen zich zouden verzetten tegen het derde VRT-kanaal mochten zij op de steun van de Vlaamse socialisten rekenen. Van zoveel hypocrisie hadden ze bij de VLD niet terug. Op die manier immers behield Steve Stevaert een wit voetje bij de VRT, want hij kon dan te zijner verdediging aanvoeren dat hij door de coalitiepartner tot verzet was gedwongen. Daar kwam dus niks van, want Vlaams mediaminister Marino Keulen, van liberale gezindte, zette enkele weken geleden het licht op groen voor het derde VRT-kanaal.

Keulen deed dat niet op eigen houtje. Daarvoor is hij nog wat te bleu. Neen, bij de VLD zijn ze al jaren ontstemd over de onafhankelijke opstelling van Het Laatste Nieuws, een liberale krant nog wel. De boosheid van de VLD-top geldt vooral de dagelijkse schietoefeningen van commentator Luc Van der Kelen met de federale meerderheid als doelwit.

De Persgroep, uitgever van Het Laatste Nieuws, is samen met Roularta, uitgever van dit blad, eigenaar van de commerciële omroep VTM. Het Laatste Nieuws had eerder al geweigerd om in te gaan op de eis van de VLD-top om de politieke toon van de krant te wijzigen en ‘het probleem Luc Van der Kelen’ op te lossen – met andere woorden: de commentator te lozen.

Drie jaar geleden al oefende de VLD-top druk uit op de Stichting Het Laatste Nieuws die waakt over de liberale lijn van de krant, om de commentaarschrijver uit te schakelen. Die interventie mislukte.

Het bedreigen van andersdenkende journalisten is stilaan een kwalijke paarse gewoonte. Eerder al werd De Standaard-columnist Derk Jan Eppink verplicht om tijdelijk de pen neer te leggen, nadat hij premier Verhofstadt had mishaagd.

Vorig jaar kondigde SP.A-voorzitter Steve Stevaert aan een einde te willen maken aan het verblijf van commentator Roger Van Houtte bij Gazet van Antwerpen, want die is al te kritisch voor burgemeester Patrick Janssens en voor de Antwerpse SP.A.

Nu kreeg Het Laatste Nieuws en meteen ook VTM de rekening gepresenteerd: het derde VRT-kanaal. Aangezien de krant niet wilde luisteren, werd Marino Keulen, die vorig jaar de mediabevoegdheid overnam van de minder gewillige Dirk Van Mechelen, gesommeerd de nodige stappen te ondernemen.

Dat VTM werd gestraft om Het Laatste Nieuws te treffen, was bij de VLD geen punt. ‘We hebben geleerd de kapitalisten te treffen waar het pijn doet, in hun portefeuille’, klonk het weinig liberaal op het partijhoofdkwartier. De VLD-staat regeert.

Rik Van Cauwelaert