D e Standaard en Het Nieuwsblad ontdekten vorige week dat de Belgische politie ‘doodziek’ is en dat de verkeerswet die normaal op 1 november van kracht wordt, overgangsbepalingen mist. Zo zou de spons geveegd worden over ‘duizenden oude verkeersovertredingen’. Zelfs de VRT vond dit groot nieuws. Al haalden de kranten de kritiek op de politiehervorming uit het septembernummer van het criminologisch tijdschrift de Orde van de Dag (Kluwer) en lieten zij mobiliteitsminister Bert Anciaux (Spirit) de schuld voor het uitblijven van de overgangsbepalingen in de nieuwe verkeerswet in de nek schuiven van zijn voorganger Isabelle Durant (Ecolo). Hun aller kritiek komt echter tergend laat.
‘Wie tot 1 november snelheidsbeperkingen, stoplichten en alcohol- en drugs-intoxicaties aan zijn laars lapt (kan) wellicht dus profiteren van het juridisch vacuüm én de straffeloosheid die paars-groen hem biedt.’ Zo schreef Knack reeds op 7 mei. Dit bericht verontrustte toen kabinetsmedewerkers van vice-premier Johan Vande Lanotte (SP.A), toenmalig justitieminister Marc Verwil-ghen (VLD) en zijn collega Durant. Zij grepen echter niet in.
Hetzelfde gebrek aan verantwoordelijkheidszin kenmerkt ook hen die nu uitpakken met de kritiek in de Orde van de Dag om hun vroegere kritiekloosheid ten aanzien van de politiehervorming te vergoelijken. De tijdschriftenquête werd gecoördineerd door professor Paul Ponsaers (Universiteit Gent) en zijn medewerkers. Enkele, van die dames en heren laten zich sinds 1999 rijkelijk betalen om de hervorming een wetenschappelijk tintje te geven. Maar zij bleven vooral mist spuiten. In de werkgroepen, in het beleidsdocument over een gemeenschapsgerichte politie ( community policing) en nu ook in de aanloop naar de werklastmeting op de parketten. Omdat Ponsaers en co uit de handen van Justitie en Binnenlandse Zaken eten, hebben zij het moeilijk met de gedetailleerde kritiek die haast alleen Knack op dit soort hervormers heeft.
Ook daarom weerde professor Pon-saers alle mogelijke critici bij de organisatie van de eerste officiële evaluatie van de politiehervorming op 17 december 2002. Toch kwam er forse kritiek van voorzitter Dirk Van Nuffel van de Vaste Commissie van de gemeentepolitie én, jawel, van premier Guy Verhofstadt, geïnspireerd door zijn veiligheidsadviseur professor Brice De Ruyver (Universiteit Gent). Want zij weten dat al wie het zonlicht loochent, zich ooit verbrandt. Bovendien konden zij moeilijk de kritiek van een groot aantal betrokkenen negeren die Knack de week voordien had gepubliceerd.
Nu stilaan iedereen inziet dat de paars-groene veiligheidshervormingen mank lopen, proberen de anders zo regeringsvriendelijke journalisten en academici hun verloren eer te redden.
Daarom wordt de evaluatie van de politiehervorming eind deze maand voor alle betrokkenen ook een proef in bekwaamheid en professionele eerlijkheid. Niet het minst voor de nieuwe minister van Binnenlandse Zaken Patrick Dewael (VLD).
Frank De Moor
