Minister van Mobiliteit Jacqueline Galant (MR) luidt de alarmbel. De situatie bij de NMBS is stilaan onhoudbaar. ‘Een bedrijf dat niet meer investeert, is stervende.’
‘Als we niets doen aan de financiële situatie en de productiviteit bij de Nationale Spoorwegen, dan stevenen we recht op de muur af.’ Sinds haar aantreden eind vorig jaar schuwt minister van Mobiliteit Jacqueline Galant (MR) de harde woorden niet. Eerder vergeleek ze de toestand bij de NMBS al met die van Sabena, de nationale luchtvaartmaatschappij die in 2001 roemloos failliet ging. ‘Ik ben verbaasd dat ik de NMBS in zo’n toestand heb aangetroffen. Er is dringend een culturele revolutie nodig. We moeten het bedrijf erbovenop helpen en duurzaam maken met het oog op de liberalisering van het spoor. Vijf jaar is een korte periode om dat te bolwerken, maar het moet volstaan. Maar dan moet iedereen meehelpen.’
Daar ziet het nochtans niet naar uit. Na de onafhankelijke bestuurdersvakbond dreigt nu de ACOD met acties begin september.
JACQUELINE GALANT: Ik betreur dat bepaalde vakbonden negatief reageerden, nog voor ze mijn strategisch plan kenden. Wie van de NMBS houdt, moet beseffen dat we moeten hervormen. Een bedrijf dat niet meer investeert, is stervende, en dat wil ik absoluut vermijden. In mijn project staat geen enkel ontslag gepland.
Maar talloze werknemers zullen niet worden vervangen.
GALANT: Er zullen 35 procent natuurlijke afvloeiingen komen, maar dat is niet mijn keuze. Dat is het effect van de leeftijdspiramide. We moeten deze gelegenheid aangrijpen om ons voor te bereiden op de liberalisering van het spoor. Anders komt het er nooit van. In Duitsland heeft de nationale spoorwegmaatschappij de helft van haar marktaandeel verloren omdat ze niet klaar was. Dat wil ik voorkomen. Ik geloof in de toekomst van de NMBS, maar de verspilling van overheidsgeld moet ophouden. We moeten de investeringen bestuderen en de samenwerking tussen de NMBS en Infrabel ontwikkelen. Ik heb de steun van de voltallige regering en van beide ceo’s.
Open VLD en de N-VA wilden verder gaan en eisten een gedeeltelijke privatisering.
GALANT: Er is nooit over privatisering gepraat. We hadden verder kunnen gaan in de structurele hervormingen, maar ik wilde het werk van de komende vijf jaar daar niet op toespitsen. We hebben nog maar pas een herstructurering achter de rug. Het probleem van de NMBS vandaag is vooral operationeel. We moeten de dienstverlening voor de klanten verbeteren. Ik vind het problematisch dat onze treinen anno 2015 nog steeds geen draadloos internet of geen goede mobiele verbinding hebben. Ik hoop dat het personeel de motor van verandering kan worden. Er is een nieuwe gemotiveerde generatie aangetreden.
Waarom is er nog steeds geen minimale dienstverlening?
GALANT: In het regeerakkoord staat duidelijk dat we voor de invoering van de minimale dienstverlening gaan overleggen met de sociale partners. Dat overleg is aan de gang, maar daarover heb ik als minister geen zeggenschap. Als er tegen eind dit jaar niets op tafel ligt, neem ik het heft in handen. Ik hoop dat de sociale partners met een voorstel komen.
Olivier Mouton
‘De NMBS moet vooral de dienstverlening voor de klanten verbeteren.’
