Hoe het Belgisch ministerie van Volksgezondheid in zee ging met Sammy de Skunkman, de ‘peetvader van de nederwiet’.
Enkele weken geleden viel de politie met veel vertoon binnen in het huis van Bert De Bruycker in Kalken om daar een koffer met 400 gram medicinale cannabis in beslag te nemen. Ook in de tuin werd het corpus delicti, genaamd cannabis sativa, uit de grond gerukt en meegenomen. Bert De Bruycker is een aan zijn rolstoel gekluisterde MS-patiënt die al vijf jaar marihuana rookt, wat zijn zenuwpijnen en spasmen verzacht. Hij en zijn vrouw Anne hebben het de voorbije jaren, als Belgische tak van de Nederlandse Stichting Patiëntenbelangen, op zich genomen om de medicinale cannabis ook aan andere zieken te verdelen, zij het alleen op doktersvoorschrift. Ook die dokters kunnen nu vervolgd worden. Bij de Nederlandse Stichting zijn er wel duizend Belgische patiënten aangesloten, van wie velen te ziek zijn om zelf aan de cannabis te kunnen geraken. Nu worden Bert en zijn vrouw als drugsdealers vervolgd. Bert De Bruycker: ‘We zijn er echt kapot van.’
Al eeuwen wordt cannabis wereldwijd geprezen om zijn heilzaam effect bij allerlei kwalen en aandoeningen. In België wou gewezen minister van Volksgezondheid Magda Aelvoet (Agalev) in 2001 een regeling voor al die Belgische zieken die in coffeeshops of bij straatdealers terecht moeten. Aanvankelijk zei ze zelfs dat de staat zelf wel een plantage kon beginnen. Maar uiteindelijk liet het KB van juli 2001 alleen medicinale cannabis toe in klinische proeven, en dat onder zeer strikte voorwaarden. In de praktijk kwam het erop neer dat er slechts drie proeven erkend werden voor het uittesten van een product van de Britse firma GW Pharmaceuticals. Het KB leek zelfs op hun maat geschreven te zijn. Pleitbezorger was Frans Gosselings, apotheker en kabinetsmedewerker van Volksgezondheid. Hij reisde zelfs af naar de geheime en streng bewaakte cannabisplantage in Engeland. Gosselings: ‘In plaats van al die smerige wiet komt er zo in 2004 een cleane mondspray in de apotheek!’
Achter de cannabisteelt van GW Pharmaceuticals blijkt echter een bizarre Amerikaan te zitten die zich nu David Watson noemt, maar die in de Amsterdamse drugsscène eerder als Sam Selezny bekend stond. Volgens het blad HP/De Tijd kwam Watson in 1985 op Schiphol aan met een doos vol cannabiszaadjes. Een maand eerder was hij in Californië nog aangehouden voor illegale kweek van hennep. In Nederland wou hij gebruik maken van het gedoogbeleid om, door intensief kruisen en klonen, variëteiten met een hoog THC-gehalte te telen. Zo groeide hij volgens HP uit tot ‘de peetvader van de nederwiet’. Omdat de oervorm van nederwiet de skunk was, werd hij ook Sammy de Skunkman genoemd. Later richtte hij de firma HortaPharm op en tot eenieders verbijstering kreeg die in 1994 een vergunning van Volksgezondheid om cannabis voor wetenschappelijke doeleinden te kweken. De vergunning werd in 1997 niet verlengd, en toen Watson toch voortging met kweken, vroeg het ministerie zelfs de strafvervolging van Horta-Pharm voor het overtreden van de drugswet.
Daarop werd in 1998 GW Pharmaceuticals opgericht, die in Londen een vergunning bekwam om cannabis voor medisch doel te kweken, en die sloot meteen een overeenkomst met HortaPharm: ze werden wereldwijd eigenaar van alle cannabisvariëteiten van Watson, zelfs de toekomstige. Watson, die ook een vaporizer of verdamper leverde, vond een serre in Zuidoost-Engeland en ging zelf zijn zaaigoed inzaaien. Eind ’98 werden daar de eerste 5000 cannabisplanten geoogst. In een van zijn zeldzame interviews zei Watson: ‘De markt kan wel een miljard dollar per jaar waard zijn.’ The Times noemde hem het ‘meesterbrein’ achter het Engelse cannabisproject. GW Pharmaceuticals begon nadien met de klinische proeven die voor de erkenning van een geneesmiddel vereist zijn – onder meer dus in België met de hulp van Frans Gosselings. Het inmiddels beursgenoteerde bedrijf sloot een maand geleden een marketingdeal met de chemiereus Bayer voor 25 miljoen pond (alleen voor Engeland) plus een percentage van de omzet. Voor zowat alle andere landen ter wereld worden gelijkaardige deals verwacht.
Kabinetsmedewerker Frans Gosselings zegt niet te weten dat David Watson betrokken is, laat staan dat die voor illegale cannabiskweek in Nederland en Amerika in opspraak kwam. Iemand die na het KB van Aelvoet in 2001 ook een project indiende bij Volksgezondheid, was Denise Aerts van de Belgische Cannabis Consumenten Bond (BCCB). Zij wou een onderzoek naar de medicinale werking van cannabiszaadolie opzetten. Maar ze wacht nog altijd op antwoord. In de jaren negentig bracht zij met een serie blow-ins cannabis op de politieke agenda. Denise Aerts: ‘Ik vrees dat ze de mensen gaan weren die al jarenlang met cannabis bezig zijn en dat ze liever een deal sluiten met de pharmareuzen.’
