Normaal gesproken, hoort het derde jaar van een legislatuur rustig te verlopen. Het is dan zaak om te consolideren wat tijdens de eerste twee jaar werd verworven. Waarna de kiezers in de laatste maanden voor de campagne nog wat milder kunnen worden gestemd. Zo bekeken, zit de coalitie van Jean-Luc Dehaene op schema : de afloop van het derde jaar van deze regering valt nagenoeg samen met het moment waarop België zijn plaatsje toegewezen krijgt aan de tafel van de club van landen die de Europese economische en monetaire unie zullen vormen. Dat was het doelwit, en het is nu vrijwel bereikt.

Dit is vanzelfsprekend een gedachtengang die stamt uit de tijd van de oude politieke cultuur, om die term maar eens te gebruiken. Hoewel : maar weinig coalities konden in de voorbije decennia zo harmonieus naar de stembus. En er is intussen ook genoeg gebeurd om alle schema’s naar de prullenmand te verwijzen. Enkele weken geleden haalde Herman Van Rompuy met zijn fraai begrotingsresultaat over 1997 nog nauwelijks de voorpagina’s van de kranten.

De vernieuwingskoorts die is opgestoken en waarin ook Guy Verhofstadt het initiatief lijkt te zijn kwijtgespeeld , is in een nieuwe fase getreden. In een gesprek met Peter Renard legt Bert Anciaux op bladzijde 14 uit waarom hij als voorzitter gedurende enkele maanden naast zijn partij gaat staan om te proberen mensen rond zijn persoon te verzamelen, die de weg naar de Volksunie niet zouden inslaan. Als de hele witte beweging iets wil betekenen, weet hij, zal ze samen moeten optreden of ten onder gaan. Zelf speelt hij daarmee ridder of mis. Hij zet met zijn poging tot uitbraak niet alleen zijn eigen carrière op het spel, maar tegelijk ook de toekomst van zijn partij.

Bert Anciaux doet aan politiek met de krop in de keel. De emotie die in zijn stem trilt, is zijn handelsmerk geworden. Maar het is ook een onberekenbare factor. Vakbond, ziekenfonds, kerk en jeugdbeweging zijn niet meer de lijm die mensen aan een partij kleeft en dat maakt verkiezingen in de zappende samenleving uitermate onvoorspelbaar. Politiek blijft echter, uiteindelijk, een uitermate zakelijke bedoening. Het zijn tenslotte kille dossiers en harde cijfers die het leven van elke dag bepalen.

De discussie die tien dagen geleden op gang kwam naar aanleiding van de omstreden publicatie van het verhaal van getuige X1 van Neufchâteau zet het gerecht ertoe aan om nu snel opheldering te verschaffen. Bestonden er bij ons netwerken, waarin zogenaamde hooggeplaatsten kinderen seksueel misbruikten en vermoordden ? Of kan daadwerkelijk worden aangetoond dat alvast deze getuigenis niet klopt ?

Op bladzijde 20 praat Frank De Moor met juriste-criminologe Els Lecompte. Een gesprek dat aanspoort tot omzichtigheid. Haar analyse leert dat, bij de benadering van de X-getuigen door de eerste groep speurders, de fouten en vergissingen zich hebben opgestapeld.

Politiemensen die een onderzoek leiden, horen op zoek te gaan naar wat er echt is gebeurd niet naar de bevestiging van hun eigen gelijk. Daarmee hebben ze verhinderd dat deze uiterst delicate zaak in een serene sfeer kan worden afgewikkeld. Iedere Belg weet sinds kort dat een fatsoenlijke justitie een hoeksteen is van een goed werkende democratie. Die hebben ze met hun optreden niet gediend.

Hubert van Humbeeck

BERT ANCIAUX : ridder of mis.