Hij mag dan al een tijdje uit de Wetstraat zijn verdwenen, toch registreert Louis Tobback nog altijd als een seismograaf elke inbreuk op het politieke fatsoen. Zijn optreden tijdens de vrijdagse aflevering van het VRT-praatprogramma Morgen Beter loog er niet om. De oud-partijvoorzitter had blijkbaar sneller dan zijn jongere SP.A-genoten door dat de liberale coalitiepartners in de affaire van het stookoliecontract de socialistische vicepremier en minister van Begroting Freya Van den Bossche helemaal alleen en in het gezicht van iedereen aan de waslijn lieten hangen.

Bij elk van zijn opmerkingen over dat eerloze contract met de petroleumsector mengde de liberale vicepremier en minister van Financiën Didier Reynders nog wat extra venijn. Een andere liberale excellentie en medeondertekenaar van die overeenkomst, Marc Verwilghen – naar het schijnt minister van Economie en Energie – bleef zelfs helemaal onzichtbaar.

Tobback kent het belang van goede afspraken onder meerderheidspartijen. Dat hij destijds met enige bravoure zijn partij door de Agusta-storm kon loodsen, had hij ook te danken aan de houding van de toenmalige CVP. Die werd in toom gehouden door premier Jean-Luc Dehaene en Herman Van Rompuy, die weigerden te schieten op de af en aan rijdende SP-ambulances. Het was de VLD, met Patrick Dewael en Hugo Coveliers, die in die dagen meteen naar Italiaans voorbeeld een operatie Schone handen lanceerde.

Door de stookolielening moeten de mensen de hun toegekende korting zelf betalen: dat is de essentie van de hele affaire, die door politiek tekenaar Eric Meynen van Het Laatste Nieuws perfect werd gevat. Er zit geen goede kant aan dat dossier. Men leze in extenso het TerZake-interview van Phara de Aguirre met SP.A-voorzitter Johan Vande Lanotte, verderop in Bladspiegel, een gesprek op het hilarische af dat aantoont hoezeer deze kwestie niet uit te leggen valt. Tenzij als een schaamteloze begrotingstruc, wat de federale regering dan weer niet wil toegeven.

Willy Claes heeft in de Kroonraad zo zijn twijfels over de steun die Freya Van den Bossche kreeg vanuit haar eigen kabinet. Maar Claes voegt er meteen aan toe: ‘ Niet alleen in dit dossier heb ik de indruk dat de beleidsmakers tegenwoordig slordig zijn in hun besluitvorming en hun initiatieven technisch onvoldoende voorbereiden. De drang om te scoren bij het publiek is kennelijk belangrijker.’

De waarheid is nog sterker. Eigenlijk wordt het land niet meer geregeerd. De regering freewheelt naar de komende gemeenteraadsverkiezingen en is de enige die haar mededelingen nog gelooft.

Intussen nemen de liberalen hun stellingen in. Hun schietschijf hebben ze al uitgekozen: de socialisten. In Wallonië stak de MR van Didier Reynders het vuur aan de lont van een aantal pijnlijke PS-affaires.

In Vlaanderen schiet Jean-Marie Dedecker als een dolgedraaid stalinorgel op Johan Vande Lanotte en Frank Vandenbroucke. De collateral damage wil de VLD er graag bijnemen. Binnenkort verschijnt ook nog het boek van de gewezen judocoach waarin Vande Lanotte en het slopen van het cordon sanitaire de hoofdthema’s zijn.

VLD-voorzitter Bart Somers, nooit de subtielste strateeg, laat ook in zijn kaarten kijken. Hij wil nu een evaluatie van het werk van Vlaams minister Frank Vandenbroucke, een van de sterkhouders van de SP.A. Hoewel de VLD-vertegenwoordigers in de Vlaamse regering met de maatregel volmondig instemden, komt Somers nu terug op het project Jobkanaal: daarbij worden vacatures drie weken lang voorbehouden aan werkzoekende allochtonen, gehandicapten en vijftigplussers. Somers gelooft daar niet in.

De strategie van de VLD is des te opmerkelijker omdat ze wordt begeleid door reclamegoeroe Fons Van Dyck, die buiten zijn beroepsactiviteit tot het SP.A-establishment behoort.

De VLD-aanval op de geloofwaardigheid en de ernst van de SP.A-ministers is in elk geval ingezet. Het gestoet-haspel van Freya Van den Bossche en de traagheid waarmee haar partij de verdedigingswal optrok, was voor de Vlaamse liberalen een geschenk uit de hemel.

Iemand moet aan Freya Van den Bossche eens vertellen dat ook in de Wetstraat het Capitool en de rots van Tarpeia vlak naast elkaar liggen.

Rik Van Cauwelaert