Aftreden, zoals haar Nederlandse en Belgische collega’s? Nee, dat zal de Britse Queen Elizabeth (87) niet gauw doen. En dus wordt er in Buckingham Palace iets nieuws geïntroduceerd: de duobaan.
Zo’n abdicatie is misschien een goed idee voor een koning(in) uit de lagere liga’s. Maar de Queen moet niet alleen het Verenigd Koninkrijk bestieren, maar ook nog vijftien andere Gemenebestlanden. En dus zal ze aanblijven tot ze niet meer kan. Al gaat ze nu wel akkoord met een ‘overdrachtsstrategie’ waarbij kroonprins Charles (65) stilaan meer werkzaamheden overneemt.
Het persteam van Charles verhuist dezer dagen naar Buckingham Palace om er te fuseren met de woordvoerders van ‘Her Maj’. Regels voor zo’n geleidelijke paleisovername zijn er vooralsnog niet, maar het is alvast de eerste keer dat het Britse staatshoofd een van haar professionele taken – voorlichting, in dit geval – permanent afstaat aan haar oudste zoon. Ook op overzeese reizen zal Charles zijn moeder steeds vaker vervangen. Waarschijnlijk wordt de trip naar Normandië in juni, voor de 70-jarige herdenking van D-Day, haar laatste buitenlandse tournee.
Nooit eerder in de Britse geschiedenis moest iemand langer op het koningschap wachten dan Charles. Al staat hij niet bepaald te trappelen. Het Amerikaanse Time Magazine kreeg een halfjaar lang toegang tot Charles en zijn vrienden en medewerkers – een ongezien voorrecht – en de conclusie was duidelijk: Charles ziet het koningschap ‘als een loden plicht’.
Het probleem met Charles is dat hij zich niet gedraagt als een staatshoofd in wording. Hij beschouwt zichzelf, ondanks zijn levensstijl als halve Zonnekoning, als dissident. Hij heeft niet alleen uitgesproken meningen, maar voelt bovendien de drang om die constant te ventileren. Volgens Charles worden boeren slechter behandeld dan homo’s, deugt het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens niet en zou er bovendien meer schapenvlees op ’s lands borden moeten liggen.
Zijn moeder kiest er bewust voor om omstreden projecten uit de weg te gaan, maar Charles probeert het politieke proces net heel gericht te beïnvloeden. De afgelopen jaren had hij tientallen ontmoetingen met ministers en premier Cameron, met een uitgesproken agenda. Elke minister huivert bij het zien van zijn ‘zwarte-spin-brieven’, die hun naam danken aan zijn hakige handschrift. Als er wetten komen die zijn belangen kunnen aantasten, verwacht de koninklijke activist dat hij gehoord wordt. Of het nu over bouwvergunningen gaat, of over kinderrechten.
Dat de Queen zo onberispelijk afzijdig blijft, is misschien wel de sleutel tot haar succes. Zij verenigt, Charles verdeelt. Algemeen wordt verwacht dat de kroonprins zijn lobbyisme van lieverlee zal staken. En dus zullen ook zijn succesvolle liefdadigheidsorganisaties (zoals The Prince’s Trust, die honderdduizenden kansarme Britse jongeren aan werk hielp) het zonder hem moeten stellen. Al gelooft zijn biograaf Jonathan Dimbleby daar niet veel van. Koning of niet, ‘hij zal er niet voor terugschrikken publieke platforms te gebruiken om actuele onderwerpen namens de natie aan te snijden’. Zwijgzaamheid, zegt Dimbleby, ‘is geen optie’.
Dus ja: als de Britten zingen van ‘God Save The Queen’, dan menen ze dat ook. Uit de grond van hun hart.
Lia van Bekhoven
