Hoewel Dutroux-commissie en parlement hem unaniem een brevet van onbekwaam- heid uitreikten, wil de Brusselse procureur des Konings Benoît Dejemeppe aanblijven.

Een kaakslag, niet meer en niet minder een kaakslag voor de Dutroux-commissie, zo omschreven de Vlaamse media nu de jongste demarche van de Brusselse procureur des Konings Benoît Dejemeppe. Die had er begin juli, alvorens met vakantie te vertrekken, minister van Justitie Stefaan De Clerck (CVP) per brief van op de hoogte gebracht dat hij niet langer wenste vast te houden aan zijn kandidatuur voor de benoeming van advocaat-generaal bij het Hof van Beroep. Met andere woorden : Benoît Dejemeppe liet hiermee de minister weten procureur des Konings te willen blijven, een functie voor het leven, waarvoor de voltallige Dutroux-commissie, daarin naderhand door een unanieme Kamer gesteund, hem volslagen onbekwaam achtte.

Zoals te verwachten mocht de voorzitter van de Dutroux-commissie, de Vlaamse liberaal Marc Verwilghen, meteen in alle kranten en op alle tv-journaals komen uithuilen. En dat amper 24 uur nadat minister van Financiën Philippe Maystadt (PSC) had laten verstaan dat van die geïntegreerde politiestructuur ook al een forse eis van de Dutroux-commissie en van de Commissie- Huybrechts weinig in huis zou komen. Volgens de PSC-aanvoerder in de regering kan er geen sprake zijn van een fusie tussen de gemeentelijke politie en de lokale rijkswachteenheden. Dat zou een al te verregaande aftakeling van de gemeentelijke autonomie betekenen. Met die bewering ging Maystadt regelrecht in tegen het oordeel van prominente criminologen, voor wie zo’n geïntegreerde politiestructuur één van de antwoorden was op de dysfuncties die de voorbije maanden aan het licht waren gekomen. Maar Maystadt verwoordde alleen luidop wat binnen de regering en in Franstalige partijen al een tijdje wordt gedacht.

Het standpunt van de Waalse christen-democraat, geheel in de lijn van de regeringsplannen, kon uiteraard rekenen op het volste begrip van minister van Binnenlandse Zaken Johan Vande Lanotte (SP). Waarop meteen een eerste huilbui van Verwilghen volgde.

In verband met de brief van Dejemeppe kreeg de voorzitter prompt de steun van een aantal andere, meestal Vlaamse tijgers in zijn Dutroux-commissie. Renaat Landuyt (SP) nochtans zeer terughoudend over de bijval die zijn partijgenoot Vande Lanotte betuigde ten aanzien van de uitlatingen van Maystadt en Patrick Dewael klommen over elkaars schouders om de minister van Justitie de wacht aan te zeggen.

DE REGERING GEEFT HET VOORBEELD

In commentaren maakte Landuyt nog eens duidelijk dat Dejemeppe ?totaal onbekwaam? is om het Brusselse parket te leiden. ?Als hij enig moreel besef zou hebben, moet hij zijn conclusies trekken en opstappen,? noteerde De Morgen uit de mond van een strenge Landuyt, die in het Dutroux-onderzoek dan weer niet dezelfde morele maatstaven hanteert voor de rijkswachttop.

Volgens Dewael was dit alles zonder meer de schuld van de rooms-rode coalitie. Die had het immers bestaan om gewezen justitieminister Melchior Wathelet (PSC), door de commissie al even onbekwaam geacht als Dejemeppe, voor te dragen voor een tweede ambtstermijn bij het Europees Hof in Luxemburg. Geen wonder dat Dejemeppe zich aan dit voorbeeld spiegelt, oppert Dewael. ?Ik vrees dat op deze manier het luik individuele verantwoordelijkheid onaangeroerd zal blijven,? voorspelde de Limburger in Het Laatste Nieuws. ?Op die manier legt de regering een verslag, dat unaniem door het parlement werd goedgekeurd, naast zich neer.?

Langs Franstalige kant waren de reacties, ook in de media, heel wat milder, en zelfs voorspelbaar. Zo was de bolleboos van de francofone liberalen Didier Reynders er opnieuw als de kippen bij met zijn verplichte nummer dat erin bestaat de hele hetze tegen de Brusselse procureur af te doen als een Vlaams manoeuvre om de Franssprekende Dejemeppe door een Vlaming te vervangen.

Reynders, maar ook magistraten in het Brusselse, merkten terloops op dat het voor de regering bijzonder moeilijk wordt Dejemeppe omwille van vermeende onbekwaamheid weg te sturen, terwijl ze diezelfde man in het verleden en dat tot ieders tevredenheid met belangrijke buitenlandse opdrachten heeft belast en hem in allerlei werkgroepen als expert liet opdraven.

?En hoe zit dat met de verantwoordelijkheid van de bevoegde ministers, Johan Vande Lanotte van Binnenlandse Zaken en Stefaan De Clerck van Justitie,? merkte Reynders op. ?Zij legden toch hun eed af vóór de ontvoering van An en Eefje. Treft hen dan geen verantwoordelijkheid ??

DEJEMEPPE WEG, OF ANDERS…

Ondanks die scherpe reacties kon minister De Clerck, na de brief van Dejemeppe, weinig anders dan nog eens uitleggen dat hij zit te wachten op het verslag van het disciplinair onderzoek tegen procureur des Konings. Zeker in het delicate geval van een procureur des Konings wil het kabinet zich op geen enkele juridische fout laten betrappen. En dus moet het onderzoek ongehinderd zijn gang kunnen gaan. Wanneer die conclusies op de ministeriële tafel zullen belanden en wat de aard ervan zal zijn, kon De Clerck vooralsnog niet voorspellen.

Hoe dan ook, volgens Verwilghen speelt De Clerck met vuur. De voorzitter eist tegen begin september een duidelijk antwoord van de minister in verband met de positie van Dejemeppe, of anders…

Ter herinnering nog even : nadat de Dutroux-commissie, vooral in verband met de enquête naar de verdwijning van Loubna Benaïssa, een vernietigend oordeel had uitgesproken over het Brussels parket en over de laksheid van procureur des Konings Dejemeppe, had deze laten weten voor een honorabele oplossing te willen kiezen. Maar hij weigerde als zondebok te worden weggestuurd. Eind april stelde Dejemeppe zelf voor baan te ruimen als procureur, in ruil voor een ander ambt, bijvoorbeeld dat van advocaat-generaal, al werd dat laatste er niet bij gezegd.

Een Belgisch compromis, maar dan toch één waarmee alle partijen zich konden verzoenen. De Dutroux-commissie omdat met het vertrek van Dejemeppe gevolg werd gegeven aan haar rapport ; de regering omdat op die manier niet moest worden gesanctioneerd, waardoor een conflict werd vermeden met de morrende magistratuur die volledig achter Dejemeppe stond en dat ook liet merken.

WACHTEN OP EEN ALTERNATIEVE STRAF

Begin juli echter schreef de procureur aan de minister dat hij zijn kandidatuur introk. Een brief die meteen voor krantenkoppen zorgde, maar die toch niet geheel onverwacht kwam. Want wat gebeurde ? De evaluatiecommissie die zich over het in te vullen ambt van advocaat-generaal had gebogen, had begin juli al iemand anders als kandidaat voorgesteld. Op 4 juli al stond met zoveel woorden in de Franstalige pers dat Dejemeppe procureur des Konings bleef. Een intentie waaraan niemand zich toen stoorde, ook Verwilghen niet.

De beslissing van de evaluatiecommissie was, volgens ingewijden van het Brusselse justitiepaleis, niet geheel onschuldig. Want door een andere kandidaat voor te dragen, werd justitieminister De Clerck in een bijzonder lastig parket geduwd. In principe kan de minister van Justitie het advies van zo’n evaluatiecommissie naast zich leggen, en een andere magistraat, in dit geval Dejemeppe, benoemen. Maar dat zou ongetwijfeld worden uitgelegd als een manoeuvre van de regering die haar probleem oplost middels ?een politieke benoeming?, ten koste van de veelgeplaagde magistratuur. Terwijl het aanvaarden van de geleverde evaluatie automatisch betekent dat Dejemeppe tenzij hij vrijwillig zou opstappen, wat hoogst onwaarschijnlijk lijkt , tot zijn pensioen op post blijft. Want juridisch heeft minister De Clerck weinig middelen onder de hand om Dejemeppe tot ontslag te dwingen.

En, hoewel de minister daarop al zijn hoop heeft gesteld, is het nog lang niet zeker dat het disciplinair onderzoek een oplossing biedt. In kringen van magistraten loopt immers het gerucht een gerucht dat ook door de Brusselse krant Le Soir werd gecolporteerd dat het tuchtonderzoek procureur Dejemeppe van elke blaam zou zuiveren. Waardoor de procureur zonder meer blijft zitten. Tenzij, zoals in de gangen van het Brusselse justitiepaleis wordt gesuggereerd, Dejemeppe nieuwe voorstellen worden voorgelegd, zoals een belangrijke post in het buitenland, of en waarom niet een benoeming bij het Hof van Cassatie. Kortom : een alternatieve straf.

Rik Van Cauwelaert

Procureur Dejemeppe trotseert de Dutroux-commissie.

Philippe Maystadt verzet zich tegen een fusie van gemeentepolitie en lokale rijkswachteenheden.