De Britse regering wil dat tienermeisjes vanaf hun elfde bij de schooldokter terechtkunnen voor de pil. Daarmee wil ze het stijgende aantal tienerzwangerschappen tegengaan. Anne Verougstraete, gynaecologe en de Belgische vertegenwoordiger van de ‘European Society of Contraception’, vindt het een goed voorstel.

‘Groot-Brittannië heeft het grootste aantal tienerzwangerschappen van West-Europa. Het wordt hoog tijd dat de Britse regering daar iets aan doet. Een tienerzwangerschap is meestal een drama. Zowel voor de tiener als voor de ouders. Alles wat een ongewenste zwangerschap kan voorkomen, is dus goed. Ook in België stijgt het aantal ongewenste tienerzwangerschappen, al is de situatie hier duidelijk minder dramatisch dan in Groot-Brittannië. Het voorstel zou dus ook in België zinvol kunnen zijn. Al denk ik dat onze meisjes meestal terechtkunnen bij hun huisarts of een CGSO (Centrum voor Geboorteregeling en Seksuele Opvoeding). Omdat ze daar vaak een grotere vertrouwensband mee hebben dan met hun schoolarts, die ze maar zelden zien. Toch denk ik dat er een belangrijke rol weggelegd is voor een schoolarts. Het is zijn taak om ook de seksuele gezondheid te promoten, te zoeken naar meisjes in nood, die onverantwoorde risico’s nemen. Of naar meisjes die zich ongewild laten misbruiken. Het gaat immers om de volksgezondheid. Ook in de scholen moet dringend meer en opener worden gepraat over seksualiteit, over relaties en emoties. We verbazen ons elke dag over de gebrekkige kennis van veel jongeren (en ouderen) over anticonceptiemiddelen. Dit moet gewoon in de eindtermen, zoals wiskunde. De houding van sommige ouders tegenover de pil vind ik fout. Ik ken tienermeisjes die thuis de pil moeten verstoppen voor hun ouders. Dat is toch absurd? Vrijen doen ze toch. Het is niet omdat je beslist dat je kinderen niet mogen vrijen, dat ze dat ook niet doen. Integendeel zelfs. Repressieve maatregelen zorgen er alleen maar voor dat het aantal ongewenste zwangerschappen stijgt: als je de pil naast je tandenborstel mag leggen, zul je ze ook minder snel vergeten. Hoe opener de seksuele voorlichting, hoe kleiner de kans op ongewenste zwangerschappen. Kijk naar de situatie in Nederland. Onze noorderburen spreken heel open over seksualiteit. Het is geen toeval dat bij hen het aantal ongewenste zwangerschappen laag is.’

‘Het is naïef te denken dat men op die manier het probleem tienerzwangerschappen uit de wereld zal helpen. Het stoort mij vooral dat het voorstel alleen maar gaat over de klassieke seksuele voorlichting. En niet over seksuele opvoeding. Seksuele voorlichting is de loodgieterij uitleggen. Zeggen hoe het er vanbinnen uitziet. Hoe kan je zwanger worden en hoe kan je dat voorkomen? En nu – in tijden van aids – zegt men dat het belangrijk is om een condoom te gebruiken. Natuurlijk is seksuele voorlichting noodzakelijk. De drempel voor anticonceptiemiddelen kan trouwens niet laag genoeg zijn. Maar volwassenen moeten meer doen dan tieners alleen maar voorlichten. Jongeren hebben vooral behoefte aan een seksuele opvoeding. Ze moeten leren dat seks ook gaat over elkaar koesteren, elkaar respecteren. Zodat ze op een leuke manier kunnen omgaan met hun lief. Elke volwassene moet die opvoeding aan een tiener kunnen geven: de ouders, de leraar biologie, maar ook de leraar wiskunde. De schoolarts lijkt mij dan weer niet de meest aangewezen persoon. Ik weet niet hoeveel keer die Britse kinderen de schoolarts zien, maar dat zal toch niet meer dan één keer per jaar zijn. Dan kun je moeilijk van een vertrouwenspersoon spreken. Stel dat een elfjarig meisje zich realiseert dat ze zwanger is – wat al niet vanzelfsprekend is: stapt ze dan naar een schoolarts? Ik betwijfel het. Maar zelfs als ze die stap zet, moet ook die arts meer doen dan haar alleen maar voorlichten. Hij moet jongeren begeleiden en dat houdt veel meer in. Trouwens: als elfjarigen al seks hebben met elkaar, loopt er toch iets grondig mis in onze maatschappij. Dat zijn kinderen, geen jongvolwassenen. Zij kunnen seks onmogelijk op een menswaardige manier beleven. Ze zijn volgens mij ook niet in staat om voorzorgsmaatregelen te nemen. Als die kinderen al het risico lopen om zwanger te worden, moet onze maatschappij zich toch eens dringend gaan herbronnen.’

Opgetekend door Stijn Tormans

‘Alles wat een ongewenste zwangerschap kan voorkomen, is goed.’

‘Jongeren hebben vooral behoefte aan een seksuele opvoeding.’