CD&V/N-VA

Als de provincieraadsverkiezingen van 2006 een goede graadmeter waren, dan mag het kartel CD&V/N-VA er in Halle-Vilvoorde gerust op zijn. Qua politiek personeel alvast geen verrassingen hier: oud-minister Herman Van Rompuy (Sint-Genesius-Rode) trekt voor de vierde keer op rij de Kamerlijst in Brussel-Halle-Vilvoorde (B-H-V).

In het kwakkeljaar 2003, toen de partij overal op verlies stond, moest CD&V ook in B-H-V een van haar drie zetels inleveren. Beter doen dan vier jaar geleden lijkt vandaag dan ook niet moeilijk. Niet alleen zit de electorale conjunctuur mee, ook heeft CD&V zich versterkt dankzij het kartel met de N-VA. Een derde Kamerzetel ligt dus binnen bereik, hoewel die zetel gezien de loterij van de apparentering ook in de kieskring Leuven terecht kan komen.

Op de tweede plaats, na Van Rompuy, staat Sonja Becq. Voor het gewezen Vlaams Parlementslid is dit een vorm van politiek eerherstel, nadat ze bij de lijstvorming voor de Vlaamse verkiezingen in 2004 door de partij over het hoofd werd gezien.

Op drie vinden we Michel Doomst, de populaire burgemeester van Gooik. Doomst, die campagne voert met de titel ‘doorbijter’, maakt voor het eerst in zijn carrière serieus kans op een nationaal mandaat, ook als het kartel onverwacht toch op twee zetels zou stagneren. Want dankzij zijn voorkeurstemmen zou Michel Doomst, een van de flamboyante aanstokers van het burgemeesterfront dat ijvert voor de splitsing van de tweetalige kieskring, Sonja Becq wel eens te vlug af kunnen zijn.

De N-VA heeft in B-H-V een mooie uitgangspositie. Met Ben Weyts, de adjunct-kabinetschef van Vlaams minister Geert Bourgeois, als eerste opvolger, is de Vlaams-nationalistische kartelpartner van CD&V bijna verzekerd van een Kamerzitje. Als CD&V zou deelnemen aan een volgende federale regering, dan is daarin immers een belangrijke rol weggelegd voor begrotingsspecialist Herman Van Rompuy.

SP.A/SPIRIT

De Vlaamse socialisten staan traditioneel zwak in de rijke groene Rand rond Brussel. Het uitstekende verkiezingsresultaat van 2003 was een atypisch succes. Die overwinning had het kartel grotendeels te danken aan de persoonlijke score van lijsttrekker Frank Vandenbroucke, die als een van de gehypete ‘Teletubbies’, het vierkoppige leiderscollectief dat toen de SP.A in handen had, maar liefst 32.000 voorkeurstemmen achter zich kreeg. Geen enkele Vlaming in B-H-V deed beter. De nog altijd populaire Bert Anciaux, sterke man van Spirit, haalde van op de tweede plaats nog eens 20.000 stemmen binnen. SP.A-Spirit verdubbelde de score van de SP in 1999, en ging van één naar twee zetels.

Zowel Frank Vandenbroucke als Bert Anciaux, allebei vastbesloten om in de Vlaamse regering te blijven, heeft het lijsttrekkerschap in B-H-V dit keer afgewimpeld. Vooral de weigering van Bert Anciaux, het enige stemmenkanon dat Spirit rijk is, is bij SP.A niet in goede aarde gevallen. Het is nu aan ontslagnemend Kamerlid Hans Bonte, tevens OCMW-voorzitter in Vilvoorde, om te redden wat er nog te redden valt. Bonte staat te boek als een uitstekend parlementslid. Hij is een socialist van de klassieke lijn, die zich vooral toelegt op traditionele brood-en-boterthema’s als werkgelegenheid, armoedebestrijding, huisvesting. Sommigen vonden zijn aanval op het (vermeende) lakse kredietbeleid van Citibank een staaltje van zuiver populisme, maar volgens vele anderen heeft hij daarmee terecht de vinger op de zere plek gelegd.

Toch lijkt het, gezien de abdicatie van de echte kleppers, onvermijdelijk dat de socialisten in B-H-V een stuk van hun winst uit 2003 zullen moeten prijsgeven. De tweede plaats is dus een strijdplaats voor Amy Gille, de jonge licentiate lichamelijke opvoeding uit Zaventem. Gille deed het bij de gemeenteraadsverkiezingen in Zaventem lang niet slecht, maar een klinkende naam is ze nog niet.

Fouad Ahidar, de nummer drie op de lijst en tevens de eerste Spiritist, lijkt helemaal kansloos. In Brussel heeft hij enige aanhang, maar de stemmen van de Brusselse Vlamingen leggen in de hele kieskring weinig gewicht in de schaal. Spirit komt er in B-H-V dus bekaaid af.

Vlaams minister Frank Vandenbroucke en Brussels minister Pascal Smet duwen de lijst. Voor Amy Gille is dat nog een extra reden om zich zorgen te maken. Het valt immers niet uit te sluiten dat Vandenbroucke van op de lijstduwersplaats verkozen raakt. In dat geval gaat eerste opvolger Katia Segers, professor communicatiewetenschappen aan de VUB, met de felbegeerde tweede Kamerzetel aan de haal.

open vld

Algemeen wordt verwacht dat Open VLD ook in B-H-V, net als in de rest van Vlaanderen, klappen zal krijgen. Bovendien wordt de Kamerlijst er getrokken door het relatief onbekende Kamerlid Maggie De Block. Bij de vorige federale verkiezingen werd De Block dankzij haar 8000 voorkeurstemmen van op de derde plaats rechtstreeks verkozen. De huisarts uit Merchtem was de voorbije regeerperiode ook een verdienstelijk ondervoorzitter van de commissie Sociale Zaken. Maar een politieke topper is ze niet. Naast een sterk lokaal netwerk lijkt haar grote troef vooral haar Vlaamsgezind profiel te zijn. Dat is broodnodig in een regio waar Open VLD wegens haar nogal toegeeflijke communautaire houding zwaar onder vuur is komen te liggen.

De Block moet proberen de topscore van Annemie Neyts in 2003 te verdedigen – een verdomd moeilijke opgave. Met Neyts als lijsttrekker behaalde de partij 97.000 stemmen en met groot gemak drie zetels, waarmee de VLD met afstand de grootste Vlaamse partij in B-H-V bleef. Aangezien Neyts liever in het Europees Parlement blijft en nepkandidaten niet stroken met de huidige partijlijn, is de leading lady van de Brusselse Vlaamse liberalen nu als lijstduwer gevorderd. Ook Willy Cortois, die het op zijn 65e als volksvertegenwoordiger voor bekeken houdt, moet als lijstduwer nog zijn steentje bijdragen.

Na Maggie De Block vinden we op twee Luk Van Biesen, die vorige keer als tweede opvolger bijna per ongeluk in de Kamer sukkelde. De boekhouder van beroep maakte er wel een degelijke indruk. Maar Van Biesen is kwetsbaar. Als inwoner van de faciliteitengemeente Kraainem, waar slechts een gering aantal Vlamingen woont, kan hij niet terugvallen op een brede aanhang. Van Biesen moet dus hopen dat lijstduwer Annemie Neyts ook niet té goed scoort.

Als Neyts onbedoeld toch verkozen zou raken, dan mag eerste opvolger, advocate en gewezen druivenkoningin Virginie De Klippel, zich klaarmaken voor het parlementaire werk.

Maar Van Biesen vertrouwt erop dat Open VLD in B-H-V zal standhouden. ‘We mogen al een serieuze tik krijgen’, zegt Van Biesen. ‘Zelfs als we 10.000 stemmen zouden verliezen, kunnen we onze drie zetels behouden.’ Dat zou dan goed nieuws zijn voor Jo De Ro uit Zaventem, nummer drie op de lijst en voormalig woordvoerder van Patrick Dewael.

VLAAMS BELANG

De Vlaamse Rand vormt dankzij de grote Franstalige aanwezigheid en de nabijheid van de multiculturele hoofdstad een interessant jachtterrein voor het Vlaams Belang. Nergens anders laten de Vlaamse zaak en het migratievraagstuk, twee stokpaardjes van het Belang, zich zo gemakkelijk combineren tot de rechts-populistische ratjetoe waaraan de partij haar electorale sterkte ontleent.

Lijsttrekker is Filip De Man, trotse bezitter van het etiket ‘gevaarlijkste aller Belangers’. De Man blaakt van zelfvertrouwen na zijn eclatante overwinning bij de gemeenteraadsverkiezingen in het Vilvoorde van Jean-Luc Dehaene (CD&V).

Bij de federale verkiezingen van 2003 verwierf het Belang 86.000 stemmen en twee zetels. Nu mikt De Man op meer dan 100.000 stemmen en een derde zetel. De Man gaat er namelijk van uit dat de redenen waarom mensen in Brussel en de Rand voor het Belang stemmen – ‘criminaliteit, vreemdelingen en verfransing’ – de voorbije jaren nog aan gewicht hebben gewonnen. De voorzichtige prognoses die de nationale Vlaams Belangleiding voor 10 juni in de rest van Vlaanderen hanteert, slaan volgens hem niet op Brussel-Halle-Vilvoorde. Toch moet De Man uitkijken voor overmoed. Bij de provincieraadsverkiezingen in 2006 maakte het Belang in B-H-V een slechte beurt. Maar doordat de andere partijen in deze kieskring niet hun beste paarden van stal halen, zouden De Mans wensdromen op zijn minst gedeeltelijk kunnen uitkomen.

Op nummer twee staat – noodgedwongen – een vrouw, Vlaams Parlementslid Greet Van Linter. Die mag haar Kamerzetel echter alleen innemen als ook de nummer drie, aftredend Kamerlid Bart Laeremans, verkozen raakt. Anders mag ze gelijk inpakken, zodat Bart Laeremans, de justitiespecialist uit Grimbergen, via de eersteopvolgersplaats alsnog naar de Kamer kan terugkeren. Minder zeker dan De Man van zijn overwinning, heeft Laeremans intern die eersteopvolgersplaats als reserve-parachute opgeëist. Ook al omdat vanwege de apparentering met Leuven prognoses maken in B-H-V altijd een riskante boel blijft.

De Man en Laeremans vullen elkaar aan. De Man is de grofgebekte demagoog die fanatiek tegen migranten en de islam tekeergaat, Laeremans is de beschaafde burgerman, een rechts-conservatieve Vlaams-nationalist, voor wie de kiezers zich op het eerste gezicht niet hoeven te schamen.

GROEN!

De groenen, die toen nog Agalev heetten, verloren in 2003 ook in B-H-V hun enige zetel. Ze haalden er slechts 13.000 stemmen. Om op 10 juni wél een zetel te veroveren, moeten ze hun score van 2003 ongeveer verdubbelen. Op grond van de recente peilingen gelooft Groen! dat dit kan lukken.

Groen!-ondervoorzitster Tinne Van der Straeten trekt de lijst in B-H-V. In de kieskring Brussel-Halle-Vilvoorde is de jonge politica de enige Vlaamse Brusselaar met een verkiesbare plaats – de andere partijen hebben allemaal gekozen voor kandidaten uit Halle-Vilvoorde. Dat kan een troef zijn voor Van der Straeten, maar het houdt ook gevaren in, want veel Vlaamse stemmen vallen er in Brussel niet te rapen. Van der Straeten, sinds oktober 2006 gemeenteraadslid in Koekelberg, is tot nader order ook geen stemmenkanon. Bovendien is de communautaire thematiek die in B-H-V de boventoon voert voor de groenen niet hun natuurlijke habitat, hoewel ze ook voor de splitsing van de kieskring pleiten.

Het nachtvluchtendossier, ook een actueel thema in Brussel en de Rand, is meer het terrein van de groenen. Groen! pleit voor een algemeen Europees verbod op nachtvluchten en voor grenzen aan de groei van de nationale luchthaven in Zaventem – standpunten waarnaar door nachtlawaai geteisterde burgers ongetwijfeld oren hebben.

De lijst wordt geduwd door gewezen Brussels minister Adelheid Byttebier. Op de vijfde plaats staat tekenares Judith Vanistendael uit Molenbeek, dochter van schrijver Geert van Istendael.

lijst dedecker

Van de Lijst Dedecker wordt in B-H-V niet veel verwacht. De kandidaten die Dedecker er op het laatst nog bijeen wist te rapen, bezitten nauwelijks enige bekendheid. Op zijn best kan Dedecker enkele duizenden Vlaamse stemmen verloren doen gaan en op die manier bij de zetelverdeling de Franstaligen in de kaart spelen.

Aan de 27-jarige Isabelle Van Laethem de eer om de lijst aan te voeren. Van Laethem is overgekomen uit de Open VLD. Ze was lid van het bestuur van Jong VLD en werkte enige tijd op het kabinet van minister van Binnenlandse Zaken Patrick Dewael. Als liberaal in hart en nieren zegt ze zich niet meer te herkennen in het sociaaleconomische programma van de Open VLD. Op de vierde plaats staat Monique Moens, die met nogal wat mediagedruis het Vlaams Belang de rug toekeerde – meteen de eerste keer dat deze onbeduidende politica het nieuws haalde. Eerste en tweede opvolger zijn Fred Dericks en Christiana Haepers, de exploitanten van de Brusselse brasserie de Ultieme Hallucinatie. De Lijst Dedecker pleit in B-H-V onder andere voor meer plaats voor de auto in de stad.

PVDA+

De vernieuwde Partij van de Arbeid, die zich spiegelt aan de Nederlandse SP, neemt in B-H-V, conform een van haar centrale programmapunten (‘leve het unitaire België) met een tweetalige lijst aan de verkiezingen deel. De lijst wordt getrokken door Riet Dhondt, die ooit twee zusters uit hun klooster hielp ontsnappen, zodat ze op het Rwandaproces in Brussel konden komen getuigen tegen hun kloosteroversten, die later voor hun aandeel in de Rwandese genocide zware veroordelingen zouden oplopen.

De lijst wordt geduwd door Leen Vermeulen, dokter bij Geneeskunde voor het Volk in Molenbeek. Eerste opvolger is advocate Selma Benkhelifa, bekend van haar steun, tot en met hongerstaken, aan Afghaanse vluchtelingen.

cap

Het Centrum voor een Andere Politiek is op uiterst links de rechtstreekse concurrent van de PVDA+. CAP, ontstaan uit het verzet tegen het Generatiepact van de paarse regering, rekruteert in dezelfde electorale vijver van linkse vakbondsafgevaardigden, werklozen, gepensioneerden en studenten, en liet op de valreep weten dat het overal in Vlaanderen met volledige lijsten aan de verkiezingen deelneemt. In B-H-V wordt de lijst getrokken door William Caers, vakbondsafgevaardigde bij de Brusselse vervoersmaatschappij MIVB, waar al geruime tijd sociale onrust heerst.