Is premier Guy Verhofstadt belangrijk voor de Belgische financiële wereld? Of Roland Duchâtelet, de CEO van Melexis? Neen, beweren experts. Zij zetten heel andere namen in hun top-25 van de financieel machtigen van ons land.

Hoe kwam deze rangschikking tot stand? Knack nam contact op met zestien bankiers, analisten en financiers van kaliber. Met de bedoeling om uiteindelijk tot onderstaande top-25 te komen. Niet van de rijkste Belgen, wel van de werkelijke power players. Anders uitgedrukt: wie heeft het in de Belgische financiële sector voor het zeggen? Naar wie wordt er echt geluisterd?

De zestien leverden in eerste instantie evenveel lijsten met hun persoonlijke voorkeuren in. Daaruit kwam een shortlist met liefst 218 namen. In een volgende ronde schrapten de zestien vooral veel namen uit de louter economische branche; managers, bedrijfsleiders en vertegenwoordigers van belangengroeperingen.

De definitieve lijst met 25 namen kwam na een derde informatieronde tot stand. Daarbij sneuvelde een reeks opmerkelijke figuren. Premier Guy Verhofstadt (VLD) viel bijvoorbeeld uit de boot. Zijn ministers van Begroting en Financiën werden veel belangrijker geacht. Olivier Lefebvre, een van de architecten van Euronext en manager van de Beurs van Brussel, ging er uit wegens te laag soortgelijk gewicht van de Brusselse beurs.

Ook iemand als Guy Quaden verdween roemloos. De gouverneur van de Nationale Bank moest het ruim afleggen tegen zijn nieuwe vice-gouverneur Luc Coene, in een vorig leven de sterkhouder van Guy Verhofstadt. Nog namen die het net niet haalden: Herman Verwilst (ex-ASLK, even senator, nu Fortis), Herman Daems (GIMV), Guido Ravoet (Belgische Vereniging van Banken) of Philippe Maystadt (ex-minister van Financiën en nu voorzitter van de Europese Investeringsbank).

1. Albert Frère

Voorzitter Groep Brussel-Lambert, 77

De enige Belg die in het buitenland echt meetelt. Ooit was het anders. Frère is zoon van een ijzerhandelaar. ‘Draai het licht uit, wij hebben verdorie niet zoveel geld als de Rothschilds’, was een klassieker ten huize Frère. Nu zitten verschillende Rothschilds in de gsm van de tovenaar die de steen der wijzen vond. Frère haalde de Belgische financiële en economische wereld totaal overhoop. Hij bouwde een imperium op via de subsidies voor de Europese staalindustrie en later via Petrofina. Werd van industrieel loepzuivere financier en prijkt als enige Belg op de Forbes-lijst met de 500 rijksten der aarde (geschat fortuin: 1 miljard euro). Tegenwoordig is de workaholic baron, eigenaar van het wijndomein Cheval Blanc, kunstverzamelaar en habitué in Knokke, Saint-Tropez en Courchevel.

2. Didier Reynders & Johan Vande Lanotte

Ministers van Financiën en Begroting, 45 en 48

Geen premier of Guy Verhofstadt in de pikorde van de experts, wel twee van zijn ‘ondergeschikten’. Beide ministers zetten volgens hen de krijtlijnen uit voor een gezond financieel en fiscaal beleid, zorgen voor een coherente regelgeving en vullen de randvoorwaarden in voor het decent functioneren van de financiële en economische markten. Dat maakt ze cruciale spelers in deze sector. Wie er op de posten zit, maakt volgens de kenners eigenlijk niet zo veel uit, wel of de job naar behoren wordt uitgevoerd. Wat dat betreft, scoren zowel het wonderkind van de Waalse liberalen als de Oostendse teletubby van de SP.A een ruime voldoende. De insiders zien overigens beide federale overheidsdiensten binnen afzienbare tijd tot één superadministratie in elkaar vloeien. Of hopen dat tenminste.

3. Maurice Lippens

Co-voorzitter Fortis, 60

Graaf en telg uit het roemrijke geslacht-Lippens uit Knokke. Doctor in de rechten en MBA’er van Harvard. Begon als directeur van de Maatschappij voor Hoogzeevisserij, werd dan ondernemer en timmerde aan een loopbaan binnen verzekeraar AG. Blokte als gedelegeerd bestuurder van deze groep de raid van Carlo De Benedetti op de Generale Maatschappij af en kreeg bij wijze van dank het vice-voorzitterschap van die holding. Zette samen met Etienne Davignon het nieuwe SN Brussels Airlines op poten. Lippens is vooral de architect van de internationale Fortis-groep. Die ontstond in 1990 na de fusie van AG met het Nederlandse Amev. Later (1998) nam de groep, na een bitse strijd met ABN Amro, de Generale Bank over. Merkwaardig is dat Lippens’ gewicht net iets zwaarder wordt ingeschat dan dat van Anton van Rossum, de grote Fortis-baas.

4. Anton van Rossum

CEO Fortis, 58

Nederlander Van Rossum woont ruim 20 jaar in België en is ook letterlijk de buurman van Lippens. Econoom en MBA’er (Rotterdam) die zijn carrière begon bij Shell. Dan stapte hij over naar McKinsey, bleef er 28 jaar en startte de Belgische tak van deze consultant op. Zo maakte hij kennis met de Belgische financiële en zakenwereld. Met de steun van Lippens haalde Fortis hem in 2000 binnen als CEO. Aanvankelijk werd getwijfeld of de groep geen maatje te groot was voor de Nederlander. Maar Van Rossum – bourgondiër, gitaar- en pianospeler – kon zich dus handhaven. Internationaal geniet Van Rossum zelfs een groot prestige. Hij slaagde erin het netwerk van de Generale Bank in te schakelen voor de verkoop van verzekeringsproducten. Gaf ooit bij wijze van boutade het begrip holding een nieuwe inhoud: hol ding.

5. Jan Huyghebaert

Voorzitter Almanij, 58

Almanij vormt zonder twijfel de machtigste Vlaamse holding. Jan Huyghebaert is doctor in de rechten en stamt uit een Antwerpse ondernemersfamilie. Stapte de politiek in en werkte als CVP’er onder andere voor Theo Lefèvre en Leo Tindemans. Bracht het tot schepen van de haven van Antwerpen, had ontegensprekelijk uitzicht op een ministerportefeuille maar kapte in 1985 totaal onverwacht met de politieke wereld. Huyghebaert, een aanhanger van de Franse staatsman Talleyrand, werd voorzitter van de Kredietbank. De grote fusie tussen de bank van bij ons, Cera en ABB Verzekeringen tot de huidige KBC-groep kwam er onder zijn impuls. Baron Huyghebaert, verzamelaar van porselein, Bach-liefhebber en sinds jaar en dag woonachtig in Ukkel, geldt als een kundig onderhandelaar en strateeg, minder een zakenman of bankier.

6. De fondsbeheerders

Begin dit jaar hadden de fondsbeheerders en asset managers van de Belgische banken en andere financiële instellingen ruim 121 miljard euro in handen. Dat is méér dan er op alle spaarboekjes in ons land staat. Of nog: méér dan de federale overheid dit jaar aan fiscale en sociale ontvangsten zal innen. Méér dan een kwart van dat vermogen (27 %) zit in collectieve fondsen met een kapitaalbescherming die populairder blijken dan bijvoorbeeld obligatiefondsen. Theoretisch breken of maken fondsbeheerders bedrijven en markten. Hun ster – en hun inkomen – rees in de jaren tachtig en begin jaren negentig. Ze werden gefêteerd en gelauwerd, maar moesten nadien inbinden door regelrechte fiasco’s à la Lernout & Hauspie en door de magere beursprestaties van de afgelopen jaren.

7. Daniel Janssen

Voorzitter Solvay, 67

Erfgenaam van fortuinen. Vader bankier Charles-Emmanuel Janssen, moeder Marie-Anne Boël. Getrouwd met de klein- dochter van Ernest Solvay. Gepokt en gemazeld dus in de haute-finance. Burgerlijk ingenieur en ex-voorzitter van het Verbond van Belgische Ondernemingen. Icoon van het Waalse ondernemerschap. Samen met Steve Davignon, Albert Frère en Maurice Lippens een van de Belgische Bilderberg-gangers, de jaarlijkse hoogmis van ’s werelds economische en politieke elite. Daniel Janssen geldt als peetvader van een clan met talloze financiële vertakkingen maar vooral met verankeringen in Solvay, UCB en Fortis, drie Bel20-bedrijven waar hij in de raad van bestuur zit.

8. Etienne (Steve) Davignon

Vice-voorzitter Fortis, 71

Dé netwerker en lobbyist bij uitstek. Met een adresboekje groter dan de rest van de Belgische geldadel samen. Doctor in de rechten uit een diplomatenfamilie. Maakte als PSC’er een steile carrière op Buitenlandse Zaken met de PS’er Paul-Henri Spaak als mentor. Was twee keer Europees commissaris en belandde bij de Generale Maatschappij omdat de weg naar het voorzitterschap van de Commissie geblokkeerd was. Hield als Generale-voorzitter en samen met Maurice Lippens De Benedetti buiten. Stripte de lamme groep en stond mee aan de wieg van de Fortis-constructie. Davignon cumuleert ondanks zijn leeftijd een duizelingwekkende reeks mandaten.

9. Luc Bertrand

Voorzitter directiecomité AvH, 53

Ackermans & van Haaren, het laatste restant van Antwerpse financiële glorie. Huis van vertrouwen, gesticht in 1888, baas bij onder andere Creyf’s (nu Solvus), GIB, DEME, Sofinim, Bank Delen en Belcofi. Indrukwekkende holding of een ‘gediversifieerde dienstengroep’, zoals Luc Bertrand het uitdrukt. De zoon van de voorzitter van de Benelux Bank week als handelsingenieur (KU Leuven) uit naar New York en startte bij de Bankers Trust. Voor deze investment banker regelde hij vanuit Londen de buy-out van Brouwerij Maes. Daarna stapte hij als sterke man over naar Ackermans & van Haaren. Is discreet, correct, bescheiden en cumuleert indrukwekkend veel mandaten.

10. Pierre Drion

Directievoorzitter Petercam, 61

Franstalige Brusselaar die geen moeite heeft met Nederlands. Handelsingenieur (Solvay). Begon bij Unibra, een brouwerij- en plantagegroep met vooral belangen in Afrika. Drion was er bij de oprichting van Petercam meteen bij. De nu grootste onafhankelijke beursvennootschap van het land ontstond in 1968 door een fusie van de wisselagenten Peterbroeck en Van Campenhout. Het bedrijf houdt zich bezig met trading, vermogensbeheer en corporate finance. Drion behoorde tot de tweede generatie partners die het van de eigenaars overnam. Noemt zichzelf een liberaal anarchist. Is ook bestuurder bij Axa, Neuhaus en Electrabel.

11. Familie Boël

Eigenaars Sofina

Na de familie Janssen de machtigste clan in het Franstalige landsgedeelte. Vroeger vooral een familie van zuivere staalmagnaten (Forges de Clabecq, Fafer,…). Nu onder andere eigenaars van de investeringsmaatschappij Sofina. Met forse participaties via dit vehikel in Delhaize, Colruyt, Dolmen, Danone, Total, Fortis en zelfs Belgacom. Toonbeeld van le charme discret de la bourgeoisie. Alleen pater familias Pol Boël, een Yale-ganger, liet zich ooit verleiden tot een senatorschap. Voor de PRL, natuurlijk.

12. Axel Miller

Voorzitter directiecomité Dexia Bank, 38

Benjamin uit het gezelschap en stijger met stip. Jurist (ULB) met een – korte – loopbaan als advocaat in Brussel, New York en Parijs. Specialiseerde zich in fusies van ondernemingen. Werkte onder andere de samensmelting van Dexia (ex-Gemeentekrediet) en Artesia uit en viel daarbij erg in de smaak van Pierre Richard, de Franse topman van de Dexia Groep. Richard gidste hem het uitvoerend comité van Dexia Bank binnen. Luc Onclin bleek toen als voorzitter van het directiecomité slechts een tussenpaus. Onclin verslikte zich in de perikelen van de Nederlandse Dexia-dochter. Miller volgde hem op.

13. Guy Paquot

Voorzitter van Bois Sauvage, 61

Luikenaar uit welgestelde familie. Geldt als een van de belangrijkste Waalse financiers. Begon zijn carrière bij de Bank Nagelmackers. Stapte uit toen hij partner-zaakvoerder was en kocht de sluimerende beursgenoteerde holding Surongo (veel mijnbelangen). Fuseerde in 2002 Surongo met zijn andere holding Bois Sauvage. Die heeft belangen in Fortis, Delhaize, Electrabel, Bank Degroof, de oudste Duitse bank Berenberg, Neuhaus, Recticel, Ter Beke en Artal. Bezit ook grote vastgoedportefeuille. De naam Bois Sauvage verwijst overigens naar de Brusselse zetel van de holding in de Wildewoudstraat.

14. Eddy Wymeersch

Voorzitter CBF, 60

Stichter van het Instituut voor Financieel Recht. Belgische maar ook internationale autoriteit op gebied van dit recht. Product van de RUG. Breide een carrière als docent naadloos aan beheersmandaten in overheidsbedrijven (onder andere Sabena en BIAC). Sinds 1993 regent van de Nationale Bank. Ging in 2001 de strijd aan met Michel Flamée voor het voorzitterschap van de Commissie voor het Bank- en Financiewezen. Flamée genoot liberale, Wymeersch socialistische steun. Maar ook louter op basis van verdiensten en capaciteiten had hij de baan verdiend.

15. Michel Tilmant

Voorzitter ING Groep, 51

UCL’er Tilmant werkte 13 jaar voor de Amerikaanse zakenbankier Morgan Guaranty Trust Company in Parijs, New York, Londen en Brussel. Dan haalde Albert Frère hem binnen als puinruimer bij de Banque Internationale à Luxembourg (BIL). Tilmant belandde vervolgens als waakhond bij BBL-voorzitter Theo Peeters, die droogjes buitengewerkt werd door eigenaar Frère. Tilmant, teamspeler en sigarenaficionado, loodste de BBL – na een vroegere mislukte poging – de Nederlandse ING Groep binnen. Werd daarvoor beloond met het voorzitterschap.

16. André Bergen

Gedelegeerd bestuurder KBC, 53

Volgde Remi Vermeiren op als topmanager van KBC waar hij ook ondervoorzitter is van het directiecomité. Geboren in Congo, econoom. Begon op de studiedienst van de Kredietbank. Verkaste dan naar de Generale Bank waar hij voor internationalisering zorgde. Bergen – geprezen om zijn integriteit – verzette zich met andere directieleden tegen de overname door Fortis en verliet even later de Generale. Passeerde bij Ge- vaert en belandde ten slotte terug waar hij vandaan kwam. Opvallend: de bibliofiel en Limburger wordt zwaarder ingeschat dan zijn KBC-collega’s Willy Duron en Willy Breesch.

17. Luc Coene

Vice-gouverneur Nationale Bank, 56

Overvleugelt volgens de kenners zijn baas gouverneur Guy Quaden al na enkele maanden. De Gentenaar begon als econoom op de Bank, verhuisde naar het IMF en belandde dan als adjunct-kabinetschef van Frans Grootjans (PVV) in het politieke milieu. Werd vervolgens factotum/souffleur van Guy Verhofstadt en antipode van Fons Verplaetse. De perfecte technocraat maakte later furore als kabinetschef van premier Verhofstadt die hem voor bewezen diensten tot minister van Staat bombardeerde en dit jaar terug naar de Bank liet vertrekken.

18. Marc Francken

Voorzitter Gevaert, 57

Overtuigd Vlaming en volbloed Antwerpenaar. Zoon van de vroegere gedelegeerd bestuurder van Gevaert. Deze holding participeert onder andere in Agfa-Gevaert, de VTB, VUM en een aantal maritieme bedrijven. Hoofdaandeelhouder: Almanij. Burgerlijk ingenieur Francken haalde Gevaert – nog niet zo lang geleden een beursgenoteerd bedrijf – financieel uit het slop. Begon zijn carrière in Londen, werkte onder andere voor de Wereldbank, CMB, het VEV en de Hessenatie. Was een maatje te groot voor Fred Chaffart (ex-Generale), die ook André Leysen als Gevaert-chef wilde opvolgen.

19. Pierre van der Mersch

CEO Brederode, 68

Franstalige Brusselaar met Brugse roots. Begon als bankier en zette Citibank en Barclays op de Belgische kaart. Bouwt sinds de jaren zeventig en met ‘afdragertjes’ van de Generale Maatschappij aan de holding Brederode. Dat is met een zeer brede portefeuille één van kroonjuwelen van de Brusselse beurs. Harvard-boy van der Mersch staat voor innovatief financieren en investeren. Hielp onder andere aan de herkapitalisatie van Lloyd’s en geldt in de Verenigde Staten als een gewaardeerd verschaffer van durfkapitaal. Forbes noemde Brederode een van de 200 interessantste kleine bedrijven ter wereld.

20. Alain Siaens

Gedelegeerd bestuurder Bank Degroof, 62

Econoom en filosoof van opleiding (UCL), bankier en docent van beroep. Voor de Franstalige geldadel vormt Alain Siaens een eigen Warren Buffett. Hij is sinds 1973 voorzitter van het directiecomité van vermogensbankier Degroof, maar wist daar een carrière als docent aan de UCL mee te verzoenen. Siaens, ook ex-Harvard, publiceerde (met Le Prince et la Conjuncture als magnum opus), heeft als bestuurder zitting in verschillende bedrijven en is nog altijd voorzitter van de Belgische Vereniging van Financiële Analisten.

21. Lutgart Van den Berghe

Bestuurder Vlerick, 51

Haute-finance blijft een prerogatief van ’the old boys’. Van den Berghe geldt als enige uitzondering. Is hoogleraar corporate governance (UGent), bestuurder-directeur van de Vlerick-school, plus directeur van het Instituut voor Bestuurders. Lutgart Van den Berghe vormt zo trossen ondernemers en managers, de reden waarvoor ze op deze power list prijkt. Is wereldvermaard in verzekeringskringen. Haar uitvoerende macht ligt in Nederland. Daar zit ze in raden van bestuur van de ING-groep en is ze twee keer uitgeroepen tot Machtigste Vrouw van het land.

22. Vaast Leysen

Financier op rust, 83

De nestor uit het gezelschap. Leysen koppelde een loopbaan als docent (KU Leuven) aan een carrière als zakenman. Werd via een management buy-out avant la lettre mede-eigenaar van de Bank J. Van Breda. Werkte dit oorspronkelijke wisselkantoor van Jos Van Breda in Lier op tot een netwerk. Zoon Mark is nu voorzitter van deze bank voor ondernemers en vrije beroepen. Vaast Leysen, vooral bekend als VEV-voorzitter die een adellijke titel weigerde, verankerde een deel van zijn vermogen in De Wilg, een familieholding voor durfkapitaal.

23. Geert Noels

Chief economist Petercam, 36

Geert Noels heeft eigenlijk geen macht, wel gezag. Opvolger van Peter Praet (Generale Bank) als uithangbord van de financiële wereld. Geen krant, radio- en tv-station of Noels heeft er een exposé voor klaar. ‘Uit stapels research een grafiekje distilleren met een cijfer dat iedereen begrijpt, daar gaat het om.’ De ongekroonde woordvoerder haalt met de fiets in anderhalf uur de top van de Ventoux en heeft als geen ander de kwintessens van de media door. Zijn kwartier beroemdheid groeide in België uit tot jaren BV-schap.

24. Wim Duisenberg & Jean-Claude Trichet

Ex- en huidige voorzitter ECB, 68 en 61

De weermannen van het financieel en economisch leven in Europa. Dus bij afgeleide ook in ons land. De voorzitter van de Europese Centrale Bank werkt vooral als behoeder van de euro en de rente in euroland. De Fransman Jean-Claude Trichet volgde op 1 november de Nederlander Wim Duisenberg op. Trichet, afgestudeerd aan de Ecole Nationale d’Administration, werd lang achtervolgd door het Lyonnais-proces. Duisenberg probeerde het primaat van het geld op de politiek te herstellen en wekte door zijn eigenzinnigheid de wrevel op van heel wat lidstaten.

25. De Tijd-L’Echo

In financiële kringen gelden beide beurskranten als onwrikbare metronomen. Andere dagbladen of media spelen blijkbaar slechts een rol van tweede rang. Wie een ei te leggen heeft in deze sector, doet dat liefst in De Tijd (Vlamingen) of L’Echo (Franstalig België). Opmerkelijk is dat De Tijd duidelijk geldt als toeter van het Vlaams Economisch Verbond, de hoofdaandeelhouder van De Tijd. Maar dat kan de appreciatie niet drukken. Integendeel: de krant wordt geprezen om haar duidelijke redactionele lijn.

Jos Grobben