Steeds meer eiwitten worden een doelwit in de strijd tegen kanker.
Het onderzoek naar kanker wordt op vele fronten gevoerd. Kanker is een complexe aandoening, niet het minst omdat het inzicht groeit dat de ziekte in elke patiënt specifieke eigenschappen kan hebben, waardoor een uniforme behandeling niet voor de hand ligt. Het zou de belangrijkste reden zijn waarom we zo moeilijk greep krijgen op kanker.
Maar wetenschappers werken naarstig voort. De ploeg rond Max Mazzone van de Leuvense tak aan het Vlaams Instituut voor Biotechnologie meldt in Cancer Cell dat ze ontdekt heeft hoe de antitumorwerking van bepaalde afweercellen in het lichaam hersteld kan worden. Macrofagen zijn afweercellen die in sommige omstandigheden het ontstaan en de uitzaaiing van kankergezwellen kunnen bevorderen. Soms remmen ze evenwel de vorming van een gezwel.
Het verschil blijkt te maken te hebben met de aanwezigheid van een eiwit dat de tumorstimulerende effecten van een macrofaag nog versterkt. Het blokkeren van de activiteit van dat eiwit leidt ertoe dat de andere functie – de strijd tegen de tumor – in werking treedt. Waardoor het eiwit uiteraard een interessant spoor wordt voor wetenschappers op zoek naar geschikte manieren om kankergezwellen te bestrijden.
Biochemicus Jan Gettemans en zijn ploeg van de UGent publiceren in Breast Cancer Research resultaten waaruit blijkt dat schijnbaar ‘onbelangrijke’ eiwitten in kankercellen ook een interessant doelwit voor een kankerbehandeling kunnen zijn. Ze gaan er zelfs van uit dat zulke doelwitten mogelijk minder neveneffecten bij een behandeling veroorzaken, precies omdat ze minder drastisch ingrijpen op de werking van een cel. Het voorbeeld dat ze hebben uitgewerkt, betreft het blokkeren van een eiwit dat onderdeel vormt van het voortbewegingsapparaat van een cel.
Om het met een vergelijking van Gettemans samen te vatten: ‘Kankercellen kunnen ook op de knieën gedwongen worden door het uitschakelen van een luitenant of een sergeant, terwijl dat met normale cellen pas lukt als je de maarschalk en de vlag vindt.’ Kankercellen volgen namelijk niet dezelfde logica als gewone cellen. Gettemans wijst er nog op dat het publiceren van deze bevindingen moeizaam is gegaan, net omdat het eiwit in kwestie als ‘niet belangrijk’ wordt beschouwd.
Buitenlandse onderzoekers rapporteren in de Journal of Dairy Science nog dat ze hebben vastgesteld dat een kort eiwit uit de melk van koeien alvast in laboratoriumomstandigheden beschermend werkt tegen maagkankercellen. Het eiwit, dat een antimicrobenwerking heeft, stimuleert de cellen tot afbraak en zelfeliminatie.
DOOR DIRK DRAULANS
Een eiwit uit koeienmelk werkt beschermend tegen darmkanker.
